Tuesday, September 6, 2016

ဒမၻဴလေရြေက်ာင္း၊၊ ၊၊






 
 
လကၤာတမန္မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာဆရာေတာ္မ်ား၏ သေဘာတူဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ (2016)ခုႏွစ္ မဂၢဇင္းအဖုံးကုိ ဒမၻဴလေတာင္ဓာတ္ပုံျဖင့္ ျပဳလုပ္ရန္သေဘာတူခဲ့ၾကပါသည္။ ဒမၻဴလေတာင္ပုံကုိ Cover Photo အျဖစ္အသုံးျပဳမည္ဆုိလ်င္ ေတာင္ေတာ္ၾကီး၏သမုိင္းေၾကာင္းကုိ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ အျဖစ္ ထည့္ၾကရန္ကုိလည္း သေဘာတူခဲ့ၾကပါသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ဒမၻဴလေတာင္သမုိင္းကုိ ေရးသားရန္ တာ၀န္က်လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊၊ 


သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္ အထူးထင္ရွားျပီး သမုိင္းတန္ဖုိးၾကီးမားေသာ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ မ်ားစြာရွိပါသည္။  ဒမၻဴလေတာင္သည္ သီရိလကၤာလူမ်ဳိးတုိ႔၏ ပထမဆုံး ေက်ာက္ဆစ္အႏုပညာ­လက္ရာကုိ ထိမ္းသိမ္းျပသထားသည့္ ေနရာျဖစ္ပါသည္။ အဓိကအားျဖင့္ ဘာသာေရးႏွင့္ဆက္စပ္­သည့္ေနရာျဖစ္ေသာ္လည္း အမွန္စင္စစ္ သီရိလကၤာ၏ေရွးေခတ္ႏုိင္ငံေရး ပုံရိပ္မ်ားကုိ ဒမၻဴလေတာင္­သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားက ညႊန္ျပလွ်က္ရွိပါသည္။


ဤသုိ႔ဆုိသျဖင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ ေခတ္ဦးပုိင္းႏုိင္ငံေရးႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ မင္းေရးမင္းရာ­တ­ခ်ဳိ ႔ကုိ ေဖာ္ျပရန္သင့္ပါသည္၊၊ ၀ဂၤရာဇ္မင္းမ်ဳိးဆက္၊ ၀ိဇယမင္းမွစတင္အေျခတည္ခဲ့ေသာ ‘တမၺပဏၰိ­ႏိုင္­­ငံ­­ေတာ္­’ကုိ (B.C.3)ရာစုတြင္ ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္း နန္းတက္ခဲ့ပါသည္။ တတိယသဂၤါယ­နာတင္­ပြဲ­အျပီး သာသနာျပဳၾကြေတာ္မူလာသည့္ အရွင္မဟိႏၵ ဦးေဆာင္ေသာ- အရွင္အိ႒ိယ၊ အရွင္­ဥတၱိယ၊ အရွင္­သမၺလ၊ အရွင္ဘဒၵသာလ၊ သုမနသာမေဏ ႏွင့္ ဘ႑ဳကဥပသကာ-တို႔အဖြဲ႔၏  သာသ­နာ­ျပဳ­မႈ­ျဖင့္ ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္းႏွင့္ ျပည္သူ၊ ျပည္သာမ်ားပါ ရတနာသုံးပါးကုိ သက္၀င္ယုံၾကည္ျပီး၊ ေထရ­၀ါ­ဒဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံေတာ္ၾကီး စတင္ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ 


ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္းၾကီးႏွင့္ အရွင္မဟိႏၵတုိ႔၏ ၾကဳိးပမ္းအားထုတ္မႈျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ၾကီးတြင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္ ေနလပမာထြန္းေတာက္ခဲ့ပါသည္၊၊ သံဃာေတာ္မ်ားသီတင္းသုံး ရန္ ေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမ်ား၊ ေစတီေတာ္ၾကီးမ်ားကို ႏုိင္ငံအႏွံ႔တြင္တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းခဲ့ၾကသည္ကုိ ယေန႔တုိင္ ဖူးေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။


ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္းၾကီးတြင္ ညီအကုိအရင္း (၁၀)ေယာက္ႏွင့္ ႏွမေတာ္(၂)ပါး ရွိပါသည္၊၊ မင္းၾကီးႏွင့္ အႏုလာေဒ၀ီမိဖုရားတုိ႔တြင္ ထီးေမြနန္းလ်ာမထြန္းကားသည့္အတြက္ ညီေတာ္မ်ားမွ နန္း­ေမြကုိ ဆက္ခံခဲ့ၾကပါသည္၊ ညီေတာ္သုံးပါးျဖစ္သည့္ တတိယနန္းဆက္-‘သူရတိႆမင္း’­လက္­ထက္­တြင္ အႏုရာဓပူရထီးနန္းကို ဘာသာျခားျဖစ္ေသာေက်းကုလားမင္းမွ လုယူျပီး၊ နန္းသိမ္း­ခံ­လုိက္­ရပါသည္။


ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္းၾကီး၏ အျခားညီေတာ္တပါးျဖစ္ေသာ ‘မဟာနာဂမင္းသား’သည္ လက္ရွိ-သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ေတာင္ပုိင္း ‘ေရာဟနေဒသ’တြင္ ႏုိင္ငံတစ္ခုကိုတည္ေထာင္ျပီး  ထီးနန္းစုိး­စံခဲ့­ပါသည္။ မဟာနာဂမင္းၾကီး၏သားေတာ္ ‘ေဂါဓာဘယမင္းသား’မွ နန္းေမြကိုဆက္ခံခဲ့ပါသည္၊ ေဂါဓာ­ဘ­ယမင္းၾကီးတြင္ ‘ကာက၀ဏၰတိႆ’အမည္ရွိသားေတာ္တစ္ပါး ဖြားျမင္ျပီး၊ ကလ်ာဏီ­တိႆမင္း၏ သၼီး­ေတာ္‘၀ိဟာရ­ေဒ၀ီ’­ကုိ မိဖုရားေျမွာက္ကာ ဖခင္၏ထီးနန္းအေမြကို ဆက္ခံခဲ့ပါသည္။ (မူကြဲ-ကာက­၀ဏၰ­တိႆ=က၀ံတိႆ)။


ကာက၀ဏၰတိႆမင္းႏွင့္ ၀ိဟာရေဒ၀ီမိဖုရားတုိ႔မွ-ဒု႒ဂါမဏိ ႏွင့္ သဒၶါတိႆ-ဟူေသာမင္း­သား­ႏွစ္ပါး ကုိဖြားျမင္ခဲ့ပါသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ဦးၾကီးေတာ္-ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္း တည္­ေထာင္­ခဲ့­ေသာ အႏုရာ­ဓပူ­ရနန္းေတာ္ၾကီးကုိ ဘာသာျခားမင္းမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ေထရ­၀ါ­ဒ­ဗုဒၶ­သာသ­နာေတာ္သည္လည္း မင္း၏ခ်ီးေျမွာက္ေထာက္ပံ့မႈကုိ မရသည့္အျပင္ ဖ်က္ဆီးခံေန­ရသည့္­အခ်ိန္­ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တိမ္ဖုံးအုပ္သည့္ လပမာျဖစ္ေနခဲ့ရပါသည္။ 


ဒု႒ဂါမဏိမင္းသားသည္ ရဲစိတ္ရဲမာန္ျပင္းထန္ျပီး၊ ဗုဒၶသာသနာကုိလည္း အရြယ္ႏွင့္မမွ်ေအာင္ ၾကည္ညဳိသူျဖစ္၍ အႏုရာဓပူရထီးနန္းကို ဘာသာျခားမင္းမ်ားထံမွ တုိက္ယူျပီး၊ ႏုိင္ငံႏွစ္ခုကို တစု­တည္း­ျပဳခ်င္သည့္ ဆႏၵရွိခဲ့ပါသည္။ စစ္သည္ဗုိလ္ပါ အလုံအေလာက္ကုိ စုေဆာင္းမိသည္ႏွင့္ ဖခင္-မင္း­ၾတားၾကီးကုိခြင့္ပန္ျပီး၊ (၇)ႏွစ္ခန္႔ၾကာသည္အထိတုိက္ခုိက္ျပီး၊ အႏုရာဓပူရထီးနန္းကို ျပန္­လည္­ရယူႏုိင္ခဲ့ပါသည္။


ဒု႒ဂါမဏိမင္းသားသည္ ‘ရမၼနိကေဒ၀ီ’ကုိ မိဖုရားအရာထားလွ်က္ အႏုရာဓပူရထီးနန္းကုိ အုပ္­ခ်ဳပ္­မင္းျပဳျပီး၊ ပ်က္စီးယုိယြင္းေနသည့္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကုိ အထူးအေလးထားျပဳျပင္ျပီး၊ ေစတီ­ေတာ­္ၾကီးမ်ား၊ ေက်ာင္းတုိက္အသစ္ၾကီးမ်ားကို တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းခဲ့ပါသည္။ ဒု႒ဂါမဏိမင္း­၏­လက္­ထက္တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ၾကီးမည္မွ်အထိ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း တည္ေဆာက္­ထား­ခဲ့­သည့္ ေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမ်ား၊ ေစတီေတာ္ၾကီးမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္လ်င္ သိျမင္ႏုိင္ပါသည္။


ဒု႒ဂါမဏိမင္းၾကီးသည္ (၂၄)ႏွစ္မွ်နန္းစံခဲ့ျပီး၊ သက္ေတာ္ၾကီးရင့္၍ နတ္ရြာစံခဲ့ရပါသည္။ မင္းၾကီးတြင္ ထီးနန္းအေမြဆက္ခံရန္ ‘သာလိယ’အမည္ရွိ သားေတာ္တစ္ပါးရွိေသာ္လည္း စ႑ာလမ်ဳိးႏြယ္ ‘အေသာကာမာလာ’ႏွင့္ရည္ငံျပီး၊ နန္းတြင္းမွထြက္ေျပးသြားေသာေၾကာင့္ ညီေတာ္-­သဒၶါတိႆမင္းသားမွ ဒု႒ဂါမဏိ­မင္း­­၏­အရုိက္အရာကို ဆက္ခံခဲ့ပါသည္။ သဒၶါတိႆ­မင္း­ၾကီး­ႏွင့္ မိဖုရားေခါင္ၾကီးတုိ႔မွ-လဥၨတိႆ၊ ထူလတၳန၊ ခဠာဋနာဂ ႏွင့္ ၀ဋၼဂါမဏိအဘယ-ဟူ­ေသာ­သား­ေတာ္(၄)ပါးကို ဖြားျမင္ခဲ့ပါသည္။ သဒၶါတိ­ႆ­မင္းၾကီး၏လက္ထက္တြင္လည္း ျမတ္စြာဘုရား­ရွင္­၏­သာ­သနာေတာ္သည္ သီရိလကၤာေျမအျပင္တြင္ အထူးထြန္းေျပာင္ စည္ကားခဲ့ပါသည္။ 


သဒၶါတိႆမင္းၾကီး အသက္အရြယ္ၾကီးရင့္၍ နတ္နန္းစံျမန္းခ်ိန္တြင္ သံဃာ့ရာဇာဆရာ­ေတာ္­ၾကီး­မ်ား၊ အမတ္ၾကီးမ်ား၏သေဘာဆႏၵအရ သားေတာ္(၄)ပါးထဲမွ ဒုတိယသားေတာ္-‘ထူလတၳ­န­မင္း­သား’ကို မင္းေျမွာက္ခဲ့ၾကပါသည္။ နန္းတက္ျပီး (၁)လ၊ (၁၀)ရက္အၾကာမွာပင္ ပထမသား­ေတာ္­အ­ၾကီး-လဥၨတိႆမင္းသားမွနန္းလုျပီး ထီးနန္း­စုိး­စံ­ခဲ့ပါသည္။ လဥၨတိႆမင္းေနာက္တြင္ ညီေတာ္­အလတ္-ခဠာဋနာဂမင္းသား နန္းေမြဆက္ခံပါသည္။ ခဠာဋနာဂမင္းကုိ ဘာသာျခား-စစ္ေသနာပတိ အမတ္­ခ်ဳပ္­ျဖစ္­သူ-‘မဟာရတၳက’မွနန္းခ်ျပီး၊ အာဏာလုယူခဲ့ပါသည္။ 


ညီေတာ္အငယ္ဆုံးျဖစ္သည့္ ၀ဋၼဂါမဏိအဘယ (၀လဂမၻ)မင္းသားသည္ ေနာင္ေတာ္အထံမွ လုယူျပီး၊ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကိုျဖက္ဆီးေနသည့္ အမတ္မင္းထံမွထီးနန္းကုိ လူသူစုရုံးျပီး တုိက္ခုိက္­ရ­ယူ­ႏုိင္ခဲ့ပါသည္။ ၀တၱဂါမဏိမင္းသားသည္ ‘ေသာမ၀တီ’ ႏွင့္ ‘အႏုလေဒ၀ီ’တုိ႔ကုိ မိဖုရားေျမွာက္ျပီး ရာ­ဇ­အဘိသိက္ခံယူခဲ့ပါသည္။ 


၀ဋၼဂါမဏိအဘယမင္း နန္းစံ၍ (၆)လခန္႔အခ်ိန္တြင္ ျဗဟၼဏတိႆသူပုန္ေဘး ႏွင့္ ေက်း­မင္း­တုိ႔­၏ သူပုန္ေဘးမ်ားဆက္တုိက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။ စစ္ေဘးႏွင့္အတူ ေရာဂါေဘး၊ အငတ္ေဘးမ်ားပါ ၀င္ေရာက္လာေသာေၾကာင့္၊ မင္းၾကီးသည္ ထီးနန္းကိုစြန္႔ျပီး၊ (၁၄)ႏွစ္ၾကာမွ် တိမ္းေရွာင္ေနခဲ့ရပါ­သည္။ ထုိေဘးၾကီးမ်ားအတြင္း ေစတီေတာ္ၾကီးမ်ား၊ ေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမ်ားႏွင့္ ဗုဒၶသာသနိကအေမြ အကုန္နီးပါးမွ် အျဖတ္ဆီးခံခဲ့ရပါသည္။ သံဃာေတာ္မ်ားသည္လည္း စာေပပုိ႔ခ်င္း၊ သင္ယူျခင္းအစရွိ ေသာ သာသနာထိမ္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိမျပဳႏုိင္ၾကေတာ့ဘဲ စစ္ေဘးလြတ္ရာေဒသမ်ားသုိ႔ တိမ္း­ေရွာင္ေနခဲ့ၾကရပါသည္။


၀ဋၼဂါမဏိအဘယမင္းၾကီးသည္ လူသူစုေဆာင္းရင္း ပုန္းေအာင္းေနသည့္ေနရာမွာ ဇမၺဳ­ေကာ­လ (ေခၚ) ဒမၻဴလေက်ာက္ေတာင္တြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာက္ေတာင္ၾကီး၏ သဘာ၀လႈိဏ္ဂူမ်ားထဲတြင္ သံဃာေတာ္မ်ား တရားအားထုတ္ျခင္း၊ စာေပသင္ယူျခင္းမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ျပဳေနခဲ့ၾက­သည့္­ေနရာ ျဖစ္ပါသည္။ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ မင္းၾကီးအား ေစာင့္ေရွာက္ေပးထားျပီး၊ ထီးနန္းကုိ ျပန္လည္ရယူရန္ စစ္သည္စုေဆာင္းျခင္း၊ စစ္အတတ္သင္ျခင္းစေသာအလုပ္မ်ားတြင္ အထူးကူညီခဲ့ ၾကပါသည္။


ဒမၻဴလေက်ာက္ေတာင္ေပၚမွ သံဃာေတာ္မ်ား၏ေက်ာင္းသခၤန္းေလးမ်ားတြင္ မွီခုိျပီး၊ လုိအပ္­ေသာ­စု­ေဆာင္းမႈမ်ားျပည့္စုံေသာအခါ ၀ဋၼဂါမဏိအဘယမင္းသည္ အႏုရာဓပူရထီးနန္းကုိ ျပန္လည္­တုိက္­ခုိက္ျပီး၊ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါသည္။

 မင္းၾကီးသည္ တုိင္းျပည္အတြက္လုိအပ္ေနခ်ိန္တြင္ ေစတနာ ေမတၱာၾကီးမားစြာျဖင့္ အကူအညီေပးခဲ့သည့္ သံဃာေတာ္မ်ားကုိ အထူးေက်းဇူးဆပ္ေသာအားျဖင့္ သံဃာေတာ္မ်ားသီတင္းသုံးေတာ္မူၾကသည့္ သဘာ၀လုိဏ္ဂူငယ္ေလးမ်ားကို ေနေလာက္­သည့္­ပ­မာ­ဏအထိ ျပဳျပင္ေပးျခင္းမ်ားအျပင္၊ ဒမၻဴလလႈိဏ္ဂူၾကီး(၅)ခုကို ပင္မေက်ာက္ေတာင္ၾကီးမွထြင္းျပီး၊ လွဴဒါန္း­ခဲ့­ပါသည္။ ထုိမွ်မက ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္အတြက္ အထူးအေရးပါသည့္ စတုတၳသဂၤါ­ယနာ­တင္ပြဲၾကီးကိုလည္း မင္းၾကီးမွပင္ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းျပီး သာသနာျပဳခဲ့ပါသည္။


၀ဋၼဂါမဏိအဘယမင္းၾကီးသည္ ဒမၻဴလေက်ာက္လႈိဏ္ဂူမ်ားကုိ (B.C.1)ရာစုတြင္ ထြင္း၍လွဴခဲ့­ေသာ­ေၾကာင့္ ယၡဳအခါႏွစ္ေပါင္း (၂၂၀၀)ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါသည္။ ဒမၻဴလေတာင္သုိ႔ ကုိလံ­ဘုိ­ျမ့ဳိေတာ္မွ ကီလုိမီတာ (၁၅၀)ကြာေ၀းပါသည္၊ ကႏၵီျမ့ဳိႏွင့္ ကီလုိမီတာ (၇၂) ႏွင့္၊ အႏု­ရာ­ဓ­ပူ­ရ­ျမ့ဳိ­ႏွင့္­(၆၆)­ကီလုိမီတာ ကြာေ၀းပါသည္၊၊ 


 ဒမၻဴလေက်ာက္ေတာင္ၾကီးသည္ မီတာ(၁၅၂)က်ယ္၀န္းသည့္ ေက်ာက္ေတာင္ကုန္းျဖစ္ျပီး၊ အလ်ားမီတာ(၃၀၀) ႏွင့္၊ ေတာင္ေျခမွမီတာ (၃၇)ျမင့္ပါသည္။ ဒမၻဴလလုိဏ္ဂူၾကီး (၅)ခုမွာ-

(၁) ေဒ၀ရာဇလႈိဏ္ဂူ
(၂) မဟာရာဇလႈိဏ္ဂူ
(၃) မဟာအတုလလႈိဏ္ဂူူ
(၄) ပစၦိမလႈိဏ္ဂူ
(၅) ေဒ၀နာတုလလႈိဏ္ဂူ



“ေဒ၀ရာဇလႈိဏ္ဂူ” 

          ဒမၻဴလေတာင္ေပၚအ၀င္ဂိတ္ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္အျပီး ဘယ္ဘက္ေက်ာက္ေတာင္၏ အစတြင္­ေက်ာက္­စာတခ်ပ္ကုိ ေတြ႔ျမင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္၊၊ ထုိေက်ာက္စာကုိ ‘နိႆကၤမလႅမင္း’မွ (A.D. 1189-1198)တြင္ ေရးထုိးခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္၊၊ မင္းၾကီးသည္ လုိဏ္ဂူၾကီး(၅)လုံးအတြင္းမွ မူလက­သာ­မန္အတုိင္းတည္ရွိေနသည့္ ဆင္းတုေတာ္ၾကီးမ်ားကုိ ေရႊခ်ျပီးလွဴဒါန္းခဲ့ျပီး၊ ဒမၻဴလေတာင္­ကုိ­လည္း ‘ဒမၻဴလေရႊေက်ာင္းေတာ္= Dambula, the Golden Rock Cave’ဟု အမည္သစ္ ေခၚ­တြင္­ေစ­ခဲ့ပါ­သည္။ ေက်ာက္စာထဲတြင္ မင္းၾကီး၏ ဒမၻဴလေရႊေက်ာင္းေတာ္ၾကီးတြင္ လွဴဒါန္းမႈအစုစုႏွင့္၊ တုိင္း­သူ­ျပည္­သားမ်ားအေပၚတြင္ထားရွိသည့္ သေဘာထားမ်ားကိုေရးသားထားသည္ဟု သိရပါသည္။


          ေက်ာက္စာခ်ပ္ၾကီး၏ ေဘးကပ္လ်က္တြင္ ပထမဆုံးလႈိဏ္ဂူျဖစ္သည့္ ေဒ၀ရာဇေလဏကုိ ေတြ႔ျမင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္၊ လႈိဏ္ဂူထဲတြင္ အလြန္ၾကီးသည့္ေလ်ာင္းေတာ္မူ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ၾကီး ကုိဖူးေတြ႔ရပါမည္၊ ဆင္းတုေတာ္ၾကီး၏ ဦးေခါင္းေတာ္ေဘးတြင္ ဗိႆႏုိးနတ္ရုပ္တုကို ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ျပီး၊ ဆင္းတုေတာ္ၾကီး၏ေျခရင္းတြင္ အရွင္အာနႏၵာ၏ရပ္ေတာ္မူရုပ္တုႏွင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ထုိင္ေတာ္­မူ­ဆင္း­တုတုိ႔ကုိ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါသည္။ ေလ်ာင္းေတာ္မူဆင္းတုေတာ္ၾကီးသည္ (၄၅)ေပ အလ်ားရွိ­ေသာ­ေၾကာင့္ ဆင္းတုေတာ္ၾကီးႏွင့္ယွဥ္ၾကည့္လ်င္ လုိဏ္ဂူသည္အလြန္က်ဥ္းလြန္းေနျပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ပုဂံမွ ‘မႏုဟာဘုရား’ ဂႏၶကုဋိတုိက္ႏွင့္ ဆင္တူလွပါသည္။ လုိဏ္ဂူနံရံတစ္ခုလုံးတြင္လည္း နံရံေဆးေရး­ပန္း­ခ်ီမ်ား ျပည့္ႏွက္ေနပါသည္။



          ဒမၻဴလလႈိဏ္ဂူမ်ားတြင္ရွိေသာ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီမ်ား သည္ မူလေက်ာက္ေတာင္ကုိ လႈိဏ္­ဂူ­အ­ျဖစ္ထြင္းစဥ္ကပင္ ေရးခ်ယ္ခဲ့ၾကပါသည္၊ မူလပန္းခ်ီမ်ားကုိ (A.D.18)ရာစုတြင္ မူလလက္­ရာ­မ်ား­ေပၚ­တြင္ ျပန္လည္၍ျပဳျပင္မႈ ထိမ္းသိမ္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။ ဒမၻဴလဆင္းတု­ေတာ္­ၾကီး­မ်ား­တြင္လည္း တခ်ဳိ ႔ဆင္းတုေတာ္ၾကီးမ်ားမွာ ေက်ာက္သားမဟုတ္ဘဲ၊ သစ္သားဆင္းတုေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္ဟု သိရပါသည္၊ အခ်ဳိ ႔ဆင္းတုေတာ္ၾကီးမ်ားကမူ အဂၤေတသား ဆင္းတုေတာ္­မ်ား­ျဖစ္­သည္­ဟု ေလ့လာရပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆင္းတုေတာ္ၾကီးအမ်ားစုမွာမူ မူလေက်ာက္ေတာင္ကို ထြင္းစဥ္က­ေက်ာက္­တုန္းမ်ားကုိ ခ်န္ထားျပီး၊ ဆင္းတုေတာ္မ်ားအျဖစ္ ထုလုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဆင္း­တု­ေတာ္ၾကီးမ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သီရိလကၤာလူ­မ်ဳိးမ်ားသည္ ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ေက်ာက္­ဆစ္လက္ရာ အလြန္ကြ်မ္းက်င္ေၾကာင္း သိသာ­လွပါသည္။ ဒမၻဴလေက်ာက္­ေတာင္­မွ­ဆင္း­တု­ေတာ­္မ်ားသည္ သီရိလကၤာလူမ်ဳိးတုိ႔၏ အေစာဆုံး ေက်ာက္ဆင္းတုလက္ရာကုိ ျပသရာေနရာလည္း ျဖစ္ပါသည္။


          ေဒ၀ရာဇလႈိဏ္ဂူေဘးတြင္ ဗိႆႏုိးနတ္ကြန္းကုိ ေတြ႔ရပါသည္၊ အတြင္းထဲမွ ဗိႆႏုိးနတ္­ရုပ္­ၾကီးကုိ သီရိလကၤာႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း၊ မာတရခရုိင္၊ ေဒ၀ုႏၵရေဒသမွ (A.D-16)ရာစုတြင္ သယ္ယူ­ထား­သည္ဟု ေလ့လာရပါသည္။ 



“မဟာရာဇလႈိဏ္ဂူ”

          ဤလႈိဏ္္ဂူသည္ ဒမၻဴလလုိဏ္ဂူမ်ားထဲတြင္ အၾကီးဆုံးလုိဏ္ဂူၾကီး ျဖစ္ပါသည္၊ လုိဏ္ဂူ­ၾကီး­သည္ အရွည္ (၃၇)မီတာ၊ အက်ယ္(၂၃)မီတာႏွင့္ (၂၇)မီတာျမင့္ပါသည္၊ လုိဏ္ဂူေတာ္ၾကီးထဲတြင္ ဆင္း­­တုေတာ္ေပါင္း(၆၀) ရွိပါသည္။ အတြင္းပုိင္းမွၾကည့္လ်င္ လုိဏ္ဂူေတာ္ၾကီး၏ ညာဘက္­အ­၀င္­ေဘးတြင္ ၀ဋၼဂါမဏိအဘယမင္းၾကီး၏ ရုပ္တုကို ေတြ႔ရပါမည္၊ ရုပ္တုၾကီးကုိ ေပါလြႏၷရု­၀­ေခတ္­တြင္မွထုလုပ္ျပီး ထည့္ထားသည္ဟု သိရပါသည္။ 


          လႈိဏ္ဂူၾကီးထဲတြင္ ရပ္ေတာ္မူ၊ ထုိင္ေတာ္မူ၊ ေလ်ာင္းေတာ္မူ ဆင္းတုေတာ္ၾကီးအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ မုျဒာဟန္အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ဖူးေတြ႔ရျပီး၊ နတ္ရုပ္မ်ဳိးစုံကုိလည္း ေတြ႔ရပါသည္။ စြယ္ေတာ္ၾကဳပ္ေစတီေတာ္­တစ္­ဆူကုိလည္း ဖူးေတြ႔ရပါသည္၊ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီမ်ားကို­လည္း ေနရာမလပ္ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။ မဟာရာဇလုိဏ္ဂူသည္ အၾကီးဆုံးျဖစ္သည့္အားေလ်ာက္စြာ လုိဏ္ဂူေတာ္ၾကီးအတြင္းမွ ဆင္းတု­ေတာ္­မ်ားသည္လည္း အျခားလုိဏ္ဂူမ်ားအထဲမွ ဆင္းတုေတာ္မ်ားထက္ အဆမ်ားစြာၾကီးသည္ကုိ ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။ လုိဏ္ဂူၾကီး၏အလယ္တြင္ ေက်ာက္ေတာင္အေပၚအမုိးမွ စိမ့္က်ေနသည့္­ေရ­ေပါက္­မ်ားကို ခံထားသည့္ေျမအုိးၾကီး ရွိပါသည္။ ေျမအုိးထဲက်သည့္ေရမ်ားသည္ အစြမ္းတမ်ဳိး­မ်ဳိး­ရွိ­သည္ဟု ေဒသခံလူမ်ဳိးတုိ႔က ယုံၾကည္ၾကပါသည္။ 


          ေဒ၀ရာဇလႈိဏ္ဂူ၊ မဟာရာဇလႈိဏ္ဂူႏွင့္ အတြင္းရွိဆင္းတုေတာ္ၾကီးမ်ားသည္ မူလအတုိင္းျပဳ­ျပင္­မႈ­မ­ရွိ­ေသး­ဘဲ ေလ့လာႏုိင္သည့္လႈိဏ္ဂူ(၂)ခုျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာရပါသည္။



“မဟာအတုလလႈိဏ္ဂူ”

          မဟာရာဇလႈိဏ္္ဂူ၏ ဘယ္ဘက္ေဘးတြင္ ဒုတိယအၾကီးဆုံး ‘မဟာအတုလလုိဏ္ဂူ’ကုိ ေတြ႔ရ ပါမည္။ ဤလုိဏ္ဂူသည္ အရွည္(၂၇)မီတာ၊ အက်ယ္(၂၄)မီတာ ႏွင့္ အျမင့္(၁၁)မီတာ ျဖစ္ပါသည္။ (A.D.18)ရာစုတြင္ ကိတၱိသီရိရာဇသိဃၤမင္းမွ ျပန္လည္၍အသစ္ျပဳျပင္ မြန္းမံထားေသာ­လုိဏ္­ဂူ­ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ The Great New Cave ဟုေခၚတြင္ပါသည္။ လုိဏ္ဂူေတာ္ၾကီးအတြင္းသုိ႔ ၀င္လ်င္­၀င္ခ်င္း ထုိင္ေတာ္မူဆင္းတုေတာ္ၾကီးကုိ နံေဘးမွ ရပ္ေတာ္မူဆင္းတုေတာ္ႏွစ္ဆူျခံရံလ်က္ ဖူးေတြ႔ရ­မည္­ျဖစ္­ပါ­သည္။ ေလ်ာင္းေတာ္မူဆင္းတုေတာ္ၾကီးတစ္ဆူကိုလည္း ဦးပုိင္းတြင္ ဖူးေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ရပ္ေတာ္မူ၊ ထုိင္ေတာ္မူဆင္းတုအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ပုံဟန္အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ၾကည္ညဳိရမည္ျဖစ္ပါသည္။ 


ကႏၵီေခတ္တြင္ ျပဳျပင္ထားေသာလႈိဏ္ဂူၾကီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဆင္းတုေတာ္အမ်ားစုမွာ ကႏၵီေခတ္ လက္ရာလႊမ္းမုိးေနသည္ဟု သိရပါသည္။ နတ္ရုပ္တုမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ျပီး၊ နံရံေဆးေရး­ပန္း­ခ်ီးမ်ား­­မွာလည္း အၾကားမလပ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကိတၱိသီရိရာဇသိဃၤမင္း၏ရုပ္တုကိုလည္း လႈိဏ္ဂူ­ေတာ္­ၾကီး၏ အေရွ ႔ပုိင္း၊ ထုိင္ေတာ္မူဆင္းတုေတာ္ၾကီး၏နံေဘးတြင္ မုတ္ဆိပ္ေမႊးကားကားႏွင့္ ရပ္­လ်က္­အေနအထားျဖင့္ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါသည္။ 


“ပစၦိမလႈိဏ္ဂူ” 

          မဟာရာဇလႈိဏ္ဂူ၏ ဘယ္ဘက္ေဘး ေဒါင့္က်က်ေနရာတြင္ ပစၦိမလုိဏ္ဂူတည္ ရွိပါသည္။ ဤ­လုိဏ္ဂူသည္ ေက်ာက္ေတာင္ၾကီး၏အေကြ႔ေနရာတြင္ ထြင္းထားေသာေၾကာင့္ အျခားလုိဏ္­ဂူ­မ်ားထက္ အနည္းငယ္ဆုိက္ေသးပါသည္။ လုိဏ္ဂူထဲတြင္ ထုိင္ေတာ္မူဆင္းတုေတာ္ၾကီးမ်ားႏွင့္ ေစတီငယ္တစ္ဆူကုိ ဖူးေတြ႔ရပါသည္၊ ထုိေစတီကုိ ၀ဋၬဂါမဏိမင္း၏ ၾကင္ဖက္သက္လ်ာ ေသာမ၀­တီမိ­ဖုရားမွ လွဴဒါန္းထားသည္ဟု သိရပါသည္။ ေစတီေတာ္ေလးထဲတြင္ ေသာမ၀တီမိဖုရား၏ လက္­၀က္­တန္းဆာ ရတနာမ်ားကုိ လွဴဒါန္းဌာပနာထားသည္ဟုလည္း ေလ့လာရပါသည္။ နံရံေဆး­ေရးပန္း­ခ်ီ­မ်ားကိုလည္း နံရံအႏွံ႔ေတြ႔ရပါသည္။




“ေဒ၀နာတုလလုိဏ္ဂူ”

          အစြန္ဆုံးတြင္ေတြ႔ရမည့္ လႈိဏ္ဂူသည္ ေဒ၀နာတုလလႈိဏ္ဂူ ျဖစ္ပါသည္။ ဤလုိဏ္ဂူသည္ ဒမၻဴလလုိဏ္ဂူေတာ္မ်ားထဲတြင္ ေနာက္ဆုံးအသစ္ျပဳျပင္ထားသည့္ လုိဏ္ဂူျဖစ္သည္ဟု ဆုိပါသည္။ လုိဏ္ဂူထဲတြင္ အလ်ား(၃၂)ေပခန္႔ရွိ ေလ်ာင္းေတာ္မူဆင္းတုေတာ္ၾကီးႏွင့္၊ ရပ္ေတာ္မူဆင္းတု­ေတာ္မ်ား၊ ထုိင္ေတာ္မူဆင္းတုေတာ္အမ်ားအျပားကို ေတြ႔ရပါသည္။ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီမ်ားကုိလည္း အျခားလႈိဏ္ဂူမ်ားနည္းတူ ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။ 


          ဒမၻဴလေက်ာက္ေတာင္ၾကီးေပၚသုိ႔ေရာက္ရွိရန္ ေက်ာက္ေလွကားလမ္းျဖင့္ မိနစ္(၃၀)ခန္႔ တက္ရပါသည္။ ေတာင္ေအာက္ေျခတြင္ တရုပ္လူမ်ဳိးမ်ားလွဴဒါန္းထားသည့္ ဧရာမၾကီးမားေသာ ထုိင္­ေတာ္မူ ေရႊခ်ဆင္းတုေတာ္ၾကီးကုိ ၾကည္ညဳိဖြယ္ဖူးေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။ ရင္ျပင္ေတာ္ေဘးတြင္ (၂၄)­နာရီ­အသံလႊင့္ေနသည့္ ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာ အသံလႊင့္ရုံၾကီးကိုလည္း ေလ့လာႏုိင္ပါသည္။ ဒမၻဴလနယ္­တ­၀ုိက္တြင္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ သမုိင္းမတင္မွီႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀၀)ခန္႔ကပင္ သက္ရွိလူမ်ဳိးမ်ား ေနထုိင္ခဲ့­သည့္­­အေထာက္အထားမ်ားကုိ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိေသာေၾကာင့္ ဒမၻဴလေတာင္သည္ ေရွးအက်ဆုံးေသာ သီရိလကၤာေရွးေခတ္လူမ်ဳိးမ်ား၏ ေနရာေဒသျဖစ္ခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္။ 


သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္ ေရွးေဟာင္း ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အေမြအႏွစ္မ်ားတည္ရွိရာ ေနရာအ­ေတာ္­မ်ားမ်ားရွိပါသည္၊ အႏုရာဓပူရျမ့ိဳ၊ မဟိ ံတေလျမ့ဳိ၊ ေပါလြႏၷရု၀ျမ့ဳိ၊ ကႏၵီျမ့ဳိ၊ မဟိယဂၤဏျမ့ဳိ၊ ကုိလံ­ဘုိ­ျမ့ဳိ၊ မာတရျမ့ဳိ ႏွင့္ ဒမၻဴလျမ့ဳိတုိ႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထုိျမ့ဳိမ်ားအထဲမွ ဒမၻဴလျမ့ဳိသည့္ သီရိလကၤာလူမ်ဳိး မ်ား၏ အေစာဆုံးေက်ာက္ဆင္းတု ေက်ာက္ဆစ္လက္ရာမ်ားႏွင့္ အေစာဆုံးနံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ အႏု­ပညာမ်ားကုိ ေလ့လာဖူးေတြ႔ ၾကည္ညဳိႏုိင္သည့္ ေနရာ­ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္­သူ­ေတာ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ကမၻာ့ဘာသာေရး ေလ့လာသူမ်ားအထူး သြားေရာက္ျပီး ေလ့လာရန္­သင့္­ေလ်ာ္­သည့္­ေန­ရာျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းစကားပါးလုိက္ရပါသည္။          




(က်မ္းကုိး/ History of Buddhism in Ceylon. Walpola Rahula,The Pali Literature of Ceylon. G.P.Malalasekera, Sacred Island: A Buddhist Pilgrim’s Guide to Sri Lanka. Ven.S.Dhammika, Buddhism Culture and Sri Lanka Pilgrim’s Guide, Sri Lanka Pilgrim’s Notebook. Ashin Kevala, Dipavamsa.Hermann Oldenberg, Mahavamsa. Wilhelm Geiger.




ေမတၱာျဖင့္,
အရွင္ေက၀လ (အလင္းစက္)
Ph: 94 757171832
(၁၆။၈။၂၀၁၆)

အျပည့္အစံုသို႔....

Tuesday, April 12, 2016

“ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ား ေလ့လာခ်က္”





ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီး၍ အေလာင္းေတာ္ကုိ မီးပူေဇာ္ေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဓာတ္­ေတာ္မ်ား (၁၆)ျပည္(တစ္တင္း) ကြ်င္းက်န္ခဲ့ပါသည္၊၊ 

(1)စြယ္ေတာ္(၄)ဆူ၊
(2)ညွပ္ရုိးေတာ္ (၂)ဆူ၊
(3)ႏွဖူးသင္းက်စ္ေတာ္(ႏွဖူးရုိး) (၁)ဆူ၊

စုစုေပါင္း (၇)ဆူသည္ မူလပကတိအတုိင္း က်န္ရစ္ခဲ့ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပါဠိေ၀ါဟာရျဖင့္ “အသမၻိႏၶ ဓာတ္ေတာ္”ဟု ေခၚပါသည္၊၊ “အ၀ိပၸကိဏၰဓာတ္ေတာ္”ဟုလည္း ေခၚပါသည္၊၊ 

က်န္သည့္သြားေတာ္ အံသြားေတာ္မ်ားအပါအ၀င္ အရုိးေတာ္၊ အေရေတာ္ႏွင့္ ေသြးေတာ္၊ အသား­ေတာ္မ်ားသည္ မူလပုံစံပ်က္ယြင္းျပီး၊ အသြင္ေျပာင္းလွ်က္ ကြ်င္းက်န္ခဲ့ပါသည္၊၊ မူလပုံစံေပ်ာက္ျပီး အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာျဖစ္ျပီး က်န္ရစ္ခဲ့သည့္ဓာတ္ေတာ္မ်ားကုိ “၀ိပၸကိိဏၰဓာတ္ေတာ္”ဟု ေခၚပါသည္၊၊ 
ဓာတ္ေတာ္(16)ျပည္ထဲမွ (၁၄)ျပည္သည္ လူ႔ျပည္တြင္ တည္ရွိပါသည္၊၊ က်န္(၂)ျပည္သည္ နဂါး­ျပည္၊ “ရာမရြာ”တြင္ “ဇယေသန-နဂါးမင္း”သည္ေဆာင္ယူျပီး၊ ပူေဇာ္ထားပါသည္၊၊ 

မူလပုံစံမွေျပာင္းလဲျပီး က်န္ရစ္ခဲ့သည့္ဓာတ္မ်ားသည္ ပုံစံအရြယ္အစား(၃)မ်ဳိးကြဲျပီး၊ ဓာတ္ေတာ္­မ်ား­အ­ျဖစ္ က်န္ရစ္ခဲ့ပါသည္၊၊

(1)  မုန္ညွင္းေစ့ပမာဏ ဓာတ္ေတာ္(အေသးဆုံးအရြယ္)၊
(2)  ဆန္ၾကဳိးေစ့ပမာဏ ဓာတ္ေတာ္(အလတ္စားအရြယ္)၊
(3)  ပဲေနာက္ေစ့အခ်မ္းပမာဏ ဓာတ္ေတာ္(အၾကီးစားအရြယ္)၊ တုိ႔ျဖစ္ၾကပါသည္၊၊

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ားသည္ အေရာင္မတူၾကပါ၊ ဓာတ္ေတာ္မ်ားသည္ အေရာင္(၃)မ်ဳိး ကြဲျပားလွ်က္ ကြ်င္းက်န္ခဲ့ၾကပါသည္၊၊ အေရာင္မ်ားမွာ--
(1)  ေရႊေရာင္ (သု၀ဏ ၀ဏ)၊
(2)  ပုလဲေရာင္ (မုတၱသဒိသာ)၊
(3)   နီေသြးေသြးအေရာင္, ျမတ္ေလးပန္းအငုံေရာင္ (သုမန မကုလသဒိသာ)၊ တုိ႔ျဖစ္ၾကပါသည္၊၊

စြယ္ေတာ္(၄)ဆူသည္ ပကတိအတုိင္းက်န္ရစ္ခဲ့သည့္ အထူးဓာတ္ေတာ္မ်ားျဖစ္ပါသည္၊၊ ယေန႔တုိင္ တည္­ရွိဆဲျဖစ္ပါသည္၊၊ စြယ္ေတာ္ျမတ္(၂)ဆူသည္ လူ႔ျပည္တြင္တည္ရွိျပီး၊ က်န္စြယ္ေတာ္(၂)ဆူမွ (၁)ဆူသည္ သိၾကားမင္းမွ ေဆာင္ယူျပီး “တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္”“စူဠာမဏိေစတီ”တြင္ ဌာပနာ­ထား­ပါ­သည္၊၊ (၁)ဆူကိုမူ “ဇယ­ေသ­န­-နဂါးမင္း”မွေဆာင္ယူျပီး၊ နဂါးျပည္တြင္ ပူေဇာ္ထားပါသည္၊၊ 


“စြယ္ေတာ္(၄)ဆူႏွင့္ တည္ရာအရပ္”
(1) အထက္လက္ယာ၊ (ညာဘက္အထက္) စြယ္ေတာ္ျမတ္သည္ တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္တြင္ တည္­­ရွိ­ပါသည္၊
(2) ေအာက္လက္ယာ၊ (ညာဘက္ေအာက္) စြယ္ေတာ္ျမတ္သည္ နဂါးျပည္တြင္ တည္­ရွိ­ပါ­သည္၊၊
(3) အထက္လက္၀ဲ၊ (ဘယ္ဘက္အထက္) စြယ္ေတာ္ျမတ္သည္ ဂႏၶာရတုိင္း (တရုပ္ျပည္)­တြင္ တည္ရွိပါသည္၊
(4) ေအာက္လက္၀ဲ၊ (ဘယ္ဘက္ေအာက္) စြယ္ေတာ္ျမတ္သည္ ကလိဂၤတုိင္း၊ အိႏၵိယ­ေတာင္­ပုိင္းတြင္ တည္ရွိပါသည္၊၊


“ဘယ္ဘက္အထက္ပုိင္း စြယ္ေတာ္ျမတ္”
သာသနာ၀င္က်မ္းမ်ားအလိုအရ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဘယ္ဘက္အထက္ပုိင္း စြယ္ေတာ္ျမတ္သည္ “ဂႏၶာ­­ရတုိင္း”တြင္ တည္ရွိပါသည္၊၊ ဂႏၶာရတုိင္းသည္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ အေနာက္ ေျမာက္ဘက္၊ “ကက္­ရွ­မီး­ယားႏုိင္ငံ”တြင္ တည္ရွိပါ­သည္၊ အ­ေနာက္­ပါကစ္စတန္ႏွင့္ နယ္ျခင္းစပ္ေနပါသည္၊ တူရ­ကီ­ႏုိင္­ငံ­ႏွင့္­လည္း အလြန္နီးပါသည္၊၊ “ဗုဒၶသာ­­သ­နိ­­က­­ပဌ၀­ီ၀င္က်မ္း”အလုိအရ “ဂႏၶာရတုိင္း”သည္ “ကက္ရွ­မီး­ယား”­ႏွင့္ တစ္စပ္တည္းတည္­ရွိ­သည္ဟု ဆုိ­ပါသည္၊၊ ဆုိလုိသည္မွာ ဂႏၶာရတုိင္းသည္ ကက္ရွ­မီယား­ႏုိင္­ငံထဲတြင္တည္ရွိသည္ဟု ျဖစ္­ပါသည္၊၊


တရုပ္ျပည္သည္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏အေရွ႔ဘက္တြင္ တည္ရွိေသာေၾကာင့္ ဂႏၶာရတုိင္းသည္ တရုပ္ျပည္ မ­ဟုတ္­ေၾကာင္း သိသာပါသည္၊၊ သုိ႔ေသာ္ ျမတ္စြာဘုရား၏စြယ္ေတာ္တစ္ဆူသည္ ဂႏၶာရတုိင္း၊ လက္ရွိ ကက္ရွမီးယားႏုိင္ငံမွ တနည္းနည္းျဖင့္ တရုပ္ျပည္(စိန္႔တုိင္း)သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားဟန္ရွိပါသည္၊၊
ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္က တရုပ္ျပည္ကုိ “စိနရ=စိန္႔တုိင္းဟုေခၚပါသည္၊၊ ေၾကြထည္- လုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးၾကေသာေၾကာင့္ “စိနရဟုေခၚျခင္းျဖစ္ပါသည္၊၊ (စိန=ရႊံ ႔၊ ေၾကြ)၊၊ ဂႏၶာ­ရ­တုိင္း­ႏွင့္ စိန­ရတုိ႔သည္ သီးျခားစီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တရုပ္ျပည္သည္ ယခင္က “စိနရဌ=စိန္႔တုိင္း” မျဖစ္ႏုိင္­­ေၾကာင္း သုံးသပ္ႏုိင္ပါသည္၊၊


ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အေလာင္းေတာ္ကို မီးပူေဇာ္စဥ္က ရဟႏၱာမေထရ္တပါးမွ ဘယ္ဘက္­အ­ထက္­ပုိင္း စြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ မီးပုံအတြင္းမွ ယူေတာ္မူျပီး၊ ဂႏၶာရတုိင္း၏မင္း­ထံ­သုိ႔­ကုိးကြယ္ရန္ ေပးအပ္­ခဲ့­ပါ­သည္၊၊ သမုိင္းမွတ္တမ္းတခ်ဳိ႔တြင္­မူ တရုပ္ျပည္နယ္စပ္ “ေရွး­ေဟာင္း­ေစ­တီ­အပ်က္ၾကီးတစ္ဆူ”အထဲမွ ဘာ­သာစကား(၃)မ်ဳိးႏွင့္ ကမၺည္း­ထုိးထားသည့္ စြယ္ေတာ္အစစ္ကုိ တရုပ္လူမ်ဳိးမ်ားက ရရွိထားျခင္း­ျဖစ္­သည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊


“ဘယ္­ဘက္၊ ေအာက္ပုိင္းစြယ္ေတာ္ျမတ္” 

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အေလာင္းေတာ္ကို မီးပူေဇာ္စဥ္ “ရဟႏၱာ-အရွင္ေခမာ”မွ မီးပုံအတြင္းမွ “ဘယ္­ဘက္၊ ေအာက္ပုိင္းစြယ္ေတာ္ျမတ္”ကုိ တန္ခုိးေတာ္ျဖင့္ေဆာင္ယူျပီး ကလိဂၤ­တုိင္း၊ “ျဗဟၼဒတၱမင္း”ထံ­သုိ႔­ကုိး­ကြယ္ရန္ ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္၊၊  

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ “ဘယ္ဘက္၊ ေအာက္ပုိင္းစြယ္ေတာ္ျမတ္”သည္ မူလက “ကလိဂၤတုိင္း”တြင္ တည္­­ရွိပါသည္၊၊ ကလိဂၤတုိင္းသည္ လက္ရွိ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း၊ ကမ္းရုိးတန္းေဒသ၊ “ဘုံေဘျမိ့ဳ”၏ အေရွ႔­ဘက္တြင္ တည္ရွိပါသည္၊၊ 

 ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူအျပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း (၆၃၀)ခန္႔ ၾကာေသာအခါ “ကလိဂၤတုိင္း”ကုိ “ဂုဟသီ၀မင္း” အုပ္ခ်ဳပ္ပါသည္၊၊ ဗုဒၶဘာသာ အလြန္အားနည္းသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္၊၊ ဂုဟသီ၀­မင္း­ၾကီး­သည္ “စစ္ျဖစ္၍ က်ရွဳံးခဲ့လ်င္ စြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ လ်ဳိ႔၀ွက္ယူေဆာင္ျပီး၊ သီဟုိဠ္ကြ်န္း သုိ႔ထြက္­ေျပး­ရန္”­ သၼီးေတာ္-ေဟမမာလာအား မွာၾကားထားပါသည္၊၊ 

“ေဟမမာလာမင္းသမီး”သည္ ၾကင္ယာေတာ္-ဒႏၱမင္းသားႏွင့္အတူ ခမည္းေတာ္မင္းၾကီးမွာၾကားသည့္ အတုိင္း သီဟုိဠ္ကြ်န္းသုိ႔ စြယ္ေတာ္ျမတ္အား ဆံထုံးၾကားတြင္၀ွက္ယူလာျပီး၊ “သီရိေမဃ၀ဏၰမင္း” အား­ဆက္သခဲ့ပါသည္၊၊ ဤသုိ႔ေသာနည္းျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ “ဘယ္ဘက္၊ ေအာက္ပုိင္းစြယ္ေတာ္ ျမတ္­”သည္ သီဟုိဠ္ကြ်န္း (သီရိလကၤာႏုိင္ငံ)သုိ႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ျပီး၊ ယေန႔တုိင္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔ ဖူးေမွ်ာ္ ၾကည­္ညဳိႏုိင္ပါသည္၊၊


“ညာဘက္ညွပ္ရုိးေတာ္”

ညွပ္ရုိးေတာ္(၂)ဆူမွ “ညာဘက္ညွပ္ရုိးေတာ္”သည္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ “ထူပါရာမေစတီ”တြင္ ဌာ­ပ­နာ­­ထား­ျပီး၊ ယေန႔တုိင္ေစတီေတာ္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညဳိႏုိင္ပါသည္၊၊ (B.C.2)ရာစုတြင္ သီရိ­လကၤာ­ႏုိင္­ငံသုိ႔ ျမတ္­စြာဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္စတင္ေရာက္ရွိပါသည္၊၊ ပထမဆုံး သာသနာျပဳမင္း­ျဖစ္­ေသာ “ေဒ­၀ါ­နံပီယတိႆမင္း”သည္ ထူပါရာမေစတီကုိ တည္ျပီးေသာအခါ “အရွင္မဟိႏၵမေထရ္”အား ျမတ္­­စြာ­ဘု­ရားရွင္၏ ဓာတ္ေတာ္အစစ္ရလုိေၾကာင္း ေလ်ာက္ထားပါသည္၊၊

ရဟႏၱာျဖစ္ေတာ္မူေသာ “အရွင္မဟိႏၵ”သည္ တူေတာ္အရင္း ရဟႏၱာ-ကုိရင္သုမနအား တာ၀တိ ံသာ နတ္­ျပည္၊ သိၾကားမင္းထံမွ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ဓာတ္ေတာ္ပင့္ေဆာင္ရန္ ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္၊၊ “သုမန­သာ­မေဏ”သည္ တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၊ သိၾကားမင္းထံၾကြျပီး၊ ဓာတ္ေတာ္အလွဴခံေသာအခါ “သိ­ၾကား­မင္း”သည္ “ညာဘက္ညွပ္ရုိးေတာ္”ကုိ လွဴဒါန္းလုိက္ပါသည္၊၊

အဘုိး-သီရိဓမၼာေသာကမင္းၾကီးထံမွ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ဓာတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ “ညွပ္ရုိးေတာ္”ကုိ “ေဒ၀ါနံ­ပီယတိႆမင္း”ထံေပးအပ္ခဲ့ပါသည္၊၊ မင္းၾကီးသည္ ညွပ္ရုိးေတာ္ႏွင့္ အျခားေသာဓာတ္ေတာ္ မ်ားကုိ “ထူပါရာမေစတီ”ကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊၊


“ဘယ္ဘက္ညွပ္ရုိးေတာ္”

ဓာတု၀င္က်မ္းမ်ားအလုိအရ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ က်န္ေသာ “ဘယ္ဘက္ညွပ္ရုိးေတာ္”သည္ “ျဗဟၼ­ျပည္”တြင္ တည္ရွိသည္ဟု ေလ့လာရပါသည္၊၊ အခ်ဳိ႔က သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ “မဟိယဂၤဏ­ေစ­တီ”­တြင္ “ဘယ္­ဘက္­ညွပ္ရုိးေတာ္” တည္ရွိသည္ဟု ဆုိၾကပါသည္၊ မမွန္ပါ၊၊ မဟိယဂၤဏေစတီတြင္ ျမတ္­စြာ­­ဘု­ရားရွင္၏ “လည္ရုိးေတာ္”ကုိ ဌာပနာထားေၾကာင္း “မဟာ၀ံသက်မ္း”တြင္ “ဂီ၀ိ ံဟု အတိအက်­ေဖာ္­­­ျပ­­ထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္၊၊ ဂီ၀ါ-ပုဒ္သည္ “လည္ပင္း”ဟု ဟုအဓိပၸါယ္ရပါသည္၊၊ “ဂီ၀ိ ံဟု “မ­ဟာ၀ံသက်မ္း”တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာေၾကာင့္ “လည္ပင္းရုိး”ကုိ ဌာပနာထားေၾကာင္း သိရပါသည္၊၊

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သီရိလကၤာသုိ႔ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က သုံးၾကိမ္တုိင္ ၾကြေတာ္မူခဲ့ပါသည္၊ အနာဂတ္အခ်ိန္ကာလတြင္ သာသနာေတာ္စည္ပင္ ျပန္႔ပြားမည့္­ေဒ­သ­ျဖစ္­ေၾကာင္း သိျမင္ေတာ္မူ­ေသာ­­ေၾကာင့္ စစ္တုိက္ေနေသာ ဘီလူးမ်ား၏အလယ္ ေကာင္းကင္ထက္တြင္ ရပ္­ေတာ္မူလွ်က္ ဘီ­လူး­မ်ားအား စစ္ေျပျငိမ္းေစေတာ္မူျပီး၊ တရားေတာ္မ်ား ေဟာ­ၾကားေတာ္­မူ­ခဲ့­ပါ­သည္၊၊

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ တရားေဟာ္ေတာ္မူသည့္ ပလႅင္ေတာ္ႏွင့္၊ ဆံ­ေတာ္­မ်ားကုိ ဌာပနာျပီး၊ “မဟာသုမန-နတ္မင္း”မွ မဟိယဂၤဏေစတီကို တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္­ပါ­သည္၊၊ 

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံအျပီး အေလာင္းေတာ္ကုိ ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ကြ်မ္းစဥ္ “ရဟႏၱာ-သရ­ဘူ­­မေထရ္”မွ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ “လည္ရုိးေတာ္”ကုိ မီးပုံအတြင္းမွတန္ခုိးေတာ္ျဖင့္ ေဆာင္ယူလာျပီး၊ “မဟိယဂၤဏေစတီ”အထဲတြင္ ထပ္မံထည့္သြင္းဌာပနာထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊၊


“ႏွဖူးသင္းက်စ္ေတာ္”

“နလာဋဓာတု၀ံသက်မ္း”အလိုအရ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ “ႏွဖူးသင္းက်စ္ေတာ္”ကုိ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ေတာင္ပုိင္း၊ ေရာဟနေဒသတြင္ရွိေသာ “တိႆမဟာရာမေစတီေတာ္”တြင္ ဌာပနာထားသည္ဟု ေလ့­လာ­ရပါသည္၊၊ 

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ားအားလုံးကုိ သီရိဓမၼာေသာကမင္းၾကီးသည္ မူလဓာတ္ေပါင္းခ်ဳပ္ ေစတီေတာ္ၾကီးထဲမွ ထုပ္ေဆာင္ျပီး၊ အိႏၵိယတြင္ ေစတီေတာ္ေပါင္း(၈၄၀၀၀)ႏွင့္၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံမွ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ေစတီေတာ္မ်ားအထဲတြင္ဌာပနာခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္၊၊ 

သီရိလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ သာသနာျပဳၾကြလာသည့္ “အရွင္မဟိႏၵ၊ သဃၤမိတၱာေထရီ”တုိ႔သည္ သီရိဓမၼာ­ေသာ­က­မင္းၾကီး၏ သားေတာ္ႏွင့္ သၼီးေတာ္အရင္းျဖစ္ပါသည္၊၊ မင္းၾကီးသည္ သားေတာ္ႏွင့္ သၼီးေတာ္­တုိ႔­မွ­တ­ဆင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေနရာအႏွံ႔ေစတီေတာ္ၾကီးမ်ားအထဲတြင္ လွဴ­ဒါန္း­­ဌာ­ပနာျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံသည္ သာသနာေတာ္စတင္ေရာက္သည့္အခ်ိန္မွစတင္ျပီး၊ ယေန႔တုိင္ သာ­သ­နာအ­ဆက္မပ်တ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ သမုိင္းက်မ္းမ်ားအတိအက်က်န္ရွိျပီး၊ ေစတီေတာ္ၾကီးမ်ားမွာ­လည္း ဌာပ­န­ာထားသည့္ဓာတ္ေတာ္အမည္မ်ားႏွင့္အတူ အခုိင္အမာသိရျခင္း ျဖစ္­ပါ­သည္၊၊

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စြယ္ေတာ္ေစတီမ်ား တည္ထားကုိးကြယ္ၾကပါသည္၊ ထုိေစတီေတာ္မ်ားတြင္ ဌာ­ပ­နာ­သည့္ စြယ္ေတာ္မ်ားမွာ “သီရိလကၤာႏုိင္ငံ-စြယ္ေတာ္”ႏွင့္ “တရုပ္ျပည္-စြယ္ေတာ္”တုိ႔မွ ပြားယူျပီး၊ တည္­ထား­­ကုိး­ကြယ္­ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊ “စြယ္ေတာ္ပြား”ဟု ေခၚၾကပါသည္၊၊

အႏွစ္ခ်ဳပ္သုံးသပ္လ်င္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ မပ်က္မစီးဘဲ မူလအတုိင္းတည္ရွိသည့္ ဓာတ္ေတာ္(၇)မ်ဳိး မွ “စြယ္ေတာ္တစ္ဆူ၊ ညွပ္ရုိးေတာ္တစ္ဆူ၊ ႏွဖူးသင္းက်စ္ေတာ္တစ္ဆူ”တုိ႔သည္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္ ကိန္း၀ပ္စံေတာ္မူလ်က္ရွိပါသည္၊၊ အျခားေသာ ဓာတ္ေတာ္ေျမာက္မ်ားစြာတုိ႔သည္လည္း သီရိလကၤာ ႏုိင္ငံတြင္ ကိန္း၀ပ္စံပယ္ေတာ္မူလွ်က္ရွိေၾကာင္း သမုိင္းက်မ္းအေထာက္အထား အခုိင္အမာျဖင့္ သိရ ပါသည္၊၊

ပါဠိမွတ္တမ္းတင္ သမုိင္းက်မ္းအေထာက္အထားအတိအက်ျဖင့္ တန္ခုိးၾကီးေစတီေတာ္ၾကီးမ်ားကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္---

(1) စြယ္ေတာ္ (ကႏၵီျမ့ဳိ)၊

(2) ညွပ္ရုိးေတာ္-ထူပါရာမေစတီ (အႏုရာဓပူရျမ့ဳိ)၊ 

(3) မဟာေဗာဓိပင္ (အႏုရာဓပူရျမ့ဳိ)၊

(4) ႏွဖူးသင္းက်စ္ေတာ္-တိႆမဟာရာမေစတီ (ကုိလံဘုိေတာင္ပုိင္း၊ ေရာဟနေဒသ)၊

(5) လည္ရုိးေတာ္-မဟိယဂၤဏေစတီ (မဟိယဂၤဏျမ့ဳိ)၊ 

(6) လင္းလြန္းပင္ေစတီ-ရာဇာရတနေစတီ (နာဂဒီပ၊ ဂ်ဖနာျမ့ဳိ)၊

(7) ကလ်ာဏီေစတီ (ကိုလံဘိုျမဳိ့)၊

(8) ေျခေတာ္ရာေတာင္ (စရီပါဒ)၊၊


ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အထင္ကရဓာတ္ေတာ္မ်ား တည္ရွိရာေနရာ(၈)ခုသုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စဥ္မ်ား လာေရာက္ ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညဳိသင့္လွပါသည္၊၊ အျခားေသာထူးျခားသည့္ ဆင္းတုေတာ္ၾကီးမ်ား၊ သမုိင္း­၀င္ေနရာမ်ား၊ ဧရာမၾကီးမ်ားသည့္ ေစတီေတာ္ၾကီးမ်ားလည္း အလြန္မ်ားျပားစြာ တည္ရွိပါသည္၊၊ (၉)­ရက္­ခန္႔ အခ်ိန္ယူဖူးေမွ်ာ္လ်င္ ေဖာ္ျပျပီးေနရာအားလုံးနီးပါး ျပည့္စုံႏုိင္ပါသည္၊၊

(သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ဘုရားဖူးသူေတာ္စဥ္မ်ားႏွင့္ အမ်ားျပည္သူမ်ားအတြက္ ယၡဳစာတမ္းငယ္ကုိ ေရးသား တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊၊ အမွားေတြ႔ရွိလ်င္ အျပစ္မတင္ဘဲ အၾကံျပဳေဆြးေႏြးၾကဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ ပါသည္၊၊)

ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ အျခားေသာႏုိင္ငံေပါင္းမ်ားစြာမွ ဘုရားဖူးမ်ားျဖင့္ ရာသီမပ်တ္စည္ကားေနသည့္ အိႏၵိယ­သမုဒၵရာအတြင္းမွ ကြ်န္းငယ္ေလးတစ္ခုျဖစ္ေသာ လကၤာဒီပကြ်န္း၊ သီဟုိဠ္ကြ်န္း၊ တမၺပဏၰိ ကြ်န္းဟု အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးေခၚေသာ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စဥ္မ်ားအတြက္ အ­ထူး­လာေရာက္သင့္သည့္ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း အသိေပးလွ်က္ စာတမ္းကိုအဆုံးသတ္ လိုက္­ရပါ­သည္၊၊ က်န္းမာ ခ်မ္းသာၾကပါေစ..၊၊       ၊၊




[က်မ္းကုိး/ ပါရာဇိက႑အကထာ၊ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္၊ ဒီဃနိကာယ္၊ ဗုဒၶ၀ံသပါဠိ၊ မဟာ၀ံသ၊ ထူပ၀ံသ၊ ဒီပ၀ံသ၊ နလာဋဓာတု၀ံသ၊ ဓာတု၀ံသ၊ ဒါဌာ၀ံသ၊ သမႏၱစကၡဳဒီပနီက်မ္း-ပံ-၂၉၆၊ ဗုဒၶသာ­သ­နိ­က­ပဌ၀ီ၀င္က်မ္း-ေတာင္ေပါက္ဆရာေတာ္၊ ဗုဒၶ၏ သီရိလကၤာခရီး-အရွင္ေကလာသ၊ ဓာတု၀ိဘဇန­သုတ္၊ သီတဂူဆရာေတာ္၊၊ Pāli Proper Names By G.P. Malalasekera, Vo. I-II]         




                                                             
                                                                             အရွင္ေက၀လ (အလင္းစက္)
                                                                                     Ph.D (Thesis)
                                                                                 B.A, M.A (Buddhism)
                                                                        University of Kelaniya, Sri Lanka
                                                                             University of BPU, Sri Lanka
                                                                                  Ph:+94 757171832

အျပည့္အစံုသို႔....

  © Blogger template 'Fly Away' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP