ဗုဒၶႏွင့္ ၀ဇၨီစစ္ပြဲ၊၊ ၊၊

ပါဠိစာေပမွာ ဘ၀အတြက္ တုိးတက္လိုသူမ်ားအတြက္ တုိးတက္ေၾကာင္းက်င့္စဥ္မ်ား၊ မတုိးတက္လုိ သူမ်ားအတြက္ ပ်က္စီးေၾကာင္းက်င့္စဥ္မ်ား၊ ဘ၀ၾကင္ေဖာ္ ရွာေဖြလုိသူမ်ားအတြက္ ခ်စ္သူရည္းစား စကားေၿပာနည္းမ်ား၊ အိမ္ေထာင္တစ္ခုကို တည္ေဆာက္နည္းမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းၾကီးမ်ားကို
ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္နည္းမ်ား၊ စီမံခန္႔ခြဲ၊ကိုင္တြယ္နည္းမ်ားကို ေလ့လာရရွိႏုိင္သည္၊၊

စာေရး၊ စာဖတ္၀ါသနာပါသူမ်ားအတြက္ စာေရးနည္း၊ စာဖတ္နည္းမ်ား၊ စစ္၀ါသနာပါသူမ်ားအတြက္ စစ္တုိက္နည္းမ်ား၊ ဘ၀ႏွင့္သံသရာကို ၿငီးေငြ႔သူမ်ားအတြက္ သံသရာမွလြတ္ရာလြတ္ေၾကာင္း နည္းလမ္းမ်ား အၿပင္၊ တုိင္းၿပည္အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ နည္းလမ္းမ်ား၊ တုိင္းၿပည္တစ္ခု၏ တုိးတက္ေၾကာင္း၊ ဆုတ္ယုတ္ေၾကာင္း
က်င့္စဥ္မ်ားကို လက္ေတြ႔က်က် ေလ့လာသိၿမင္ႏုိင္သည္၊၊

ပါဠိစာေပတြင္ ေဖာ္ၿပထားေသာ Theory and method မ်ားကို အေသးစိတ္ေလ့လာ၊ သုေတသနၿပဳၿပီး က်င့္သုံးလုိက္နာမည္ဆုိလ်င္ အလိုရွိရာပန္းတုိင္မ်ားသို႔ ေရာက္ရွိ၊ ရရွိမွာၿဖစ္သည္၊၊ “အလင္း စက္”စာဖတ္သူ မ်ားသုိ႔ “တုိးတက္ေၾကာင္း”ဟု အမည္ေပးထားသည့္ “အပရိဟာနိယဓမၼ”ကို အရွင္ တင္ၿပလိုက္ပါသည္၊၊

ပါဠိစာေပတြင္ အပရိဟာနိယဓမၼ(ေခၚ) တုိးတက္ေၾကာင္းတရား စုစုေပါင္း(၄၂)ပါးရွိသည္၊၊ ဤ(၄၂)မ်ဳိးေသာ အရိဟာနိယဓမၼမ်ားကို မဟာ၀ဂၢပါဠိေတာ္တြင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ သင္ၿပထားပါသည္၊၊ အပရိဟာနိယဓမၼ(၄၂)မ်ဳိး တြင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ (၃၅)မ်ဳိး ပါ၀င္ၿပီး၊ တုိင္းၿပည္တစ္ခု တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ (၇)မ်ဳိး ပါ၀င္ပါသည္၊၊

တုိင္းၿပည္တုိးတက္ေၾကာင္း(၇)မ်ဳိးဟု စာေပတြင္တုိက္ရုိက္ဆုိထားေသာ္လည္း အရွင့္အေနၿဖင့္ ဘ၀တုိးတက္ ေၾကာင္းဟု ပိုလြန္ၿပီးသုံးသပ္မိပါသည္၊၊ မွန္ပါသည္၊ စာဖတ္သူလည္း ယၡဳတင္ၿပမည့္ တုိး တက္ၾကာင္း(၇)မ်ဳိးကို ေလ့လာၿပီးလ်င္ “အပရိဟာနိယဓမၼ”ခုႏွစ္မ်ဳိးသည္ ႏုိင္ငံတစ္ခု တုိးတက္ေရးတြင္မကဘဲ၊ ဘ၀တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလုိအပ္ခ်က္မ်ားၿဖစ္သည္ကို သိၿမင္သေဘာေပါက္လာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

မိသားစုတစ္စု၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု၊ အစဥ္သၿဖင့္ တုိးတက္လာေစရန္ မရွိမၿဖစ္လုိအပ္သည့္ အေၿခခံ သေဘာတရားမ်ားကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ အၿခားေသာေဟာၾကားခ်က္၊ သင္ၿပခ်က္မ်ားထက္ ထူးၿခားၿပီး၊ လုိအပ္ခ်က္အတြက္ ညြန္ၿပထားခဲ့ပါသည္၊၊ ဤခုႏွစ္မ်ဳိးေသာ တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာက်င့္သုံးႏုိင္လ်င္ မိသားစုတစ္စု၊ တုိင္းၿပည့္တစ္ခု၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု တုိးတက္မွာၿဖစ္ၿပီး၊ ဤအေၿခခံလုိအပ္ခ်က္မ်ားကို ေသြဖီလြဲေခ်ာ္ က်င့္သုံးမိၾကလ်င္ မိသားစုတစ္စု၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု၊ ႏုိင္ငံတစ္ခုသည္ ေၿမၾကီးလက္ခပ္မလြဲ ပ်က္စီးရမွာၿဖစ္ပါသည္၊၊

“အပရိဟာနိယ” ကို မဆုတ္ယုတ္ေၾကာင္း အေၿခခံလုိအပ္ခ်က္ဟု တုိက္ရုိက္ပါဠိစာေပ ဘာသာေဗဒနည္းၿဖင့္ ဘာသာၿပန္ဆုိႏုိင္ပါသည္၊၊ အရွင့္အေနၿဖင့္ တုိးတက္ေၾကာင္းအေၿခခံလိုအပ္ခ်က္ဟူ၍ အတည့္ဘာသာ ၿပန္လိုက္ပါသည္၊၊

ရွင္းလင္းသုံးသပ္ခ်က္မ်ားကို မတင္ၿပမွီ အပရိဟာနိယဓမၼ=တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံက်င့္စဥ္ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ သင္ၿပရၿခင္း၏ ေနာက္ခံသမုိင္းေၾကာင္းကို တင္ၿပပါမည္၊ ဗုဒၶေခတ္က အိႏၵိယတုိက္ၾကီးတြင္ Statesေပါင္းမ်ားစြာရွိသည့္အနက္ “မဂဓတုိင္း”ႏွင့္ “၀ဇၨီတုိင္း”တုိ႔သည္ အပါအ၀င္ၿဖစ္သည္၊၊(၀တ္ဇီ-ဟုဖတ္ရန္)

“မဂဓတုိင္း”ကို “အဇာတသတ္မဟာရာဇာ” အုပ္ခ်ဳပ္မင္းၿပဳၿပီး၊ “၀ဇၨီတုိင္း”ကို “၀ဇၨီမင္း”ကပင္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္၊၊ ေရွးေခတ္အိႏၵိယေၿမပုံအရ မဂဓတုိင္းႏွင့္ ၀ဇၨီတုိင္းတုိ႔သည္ အိမ္နီးၿခင္းႏုိင္ငံႏွစ္ခု ၿဖစ္သည္၊၊ “တုိင္း”ဟု
ေခၚေသာ္လည္း ကိုယ္ပုိင္မင္းမ်ားၿဖင့္ “ဂဏစနစ္”ကို တည္ေထာင္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ၾကသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားပင္ၿဖစ္သည္၊၊ “ဂဏစနစ္”ကို “ဒီမုိကေရစီစနစ္”ဟုလည္း ဆုိၾကပါသည္၊၊

စာေပအေထာက္ထားမ်ားအရ ၀ဇၨီတုိင္းသည္ သာယာၿပီး၊ ခ်မ္းသာ၊ ၀ေၿပာသည့္ ႏုိင္ငံၿဖစ္သည္၊၊ ေရ ေၿမသဘာ၀ အေၿခခံေကာင္းေသာႏုိင္ငံလည္း ၿဖစ္သည္၊ ရုပ္ေရအဆင္းလည္း အလြန္လွပေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ေနထုိင္သည့္ႏုိင္ငံ ၿဖစ္ေၾကာင္းဆုိပါသည္၊၊ တစ္ခါက ၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအား “ခ်စ္သားရဟန္းတုိ႔ တာ၀တိံသာနတ္ၿပည္က နတ္သား နတ္သမီးမ်ားကိုမၿမင္ဘူးလ်င္ ၀ဇၨီလူမ်ဳိးမ်ားကို ၾကည့္ၾကကုန္ေလာ”ဟု မိန္႔ေတာ္မူဘူးပါသည္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားပင္ ခ်ီးမႊန္းေလာက္ေအာင္ ေခ်ာေမာ၊ လွပေသာလူမ်ဳိးမ်ား ၿဖစ္သည္၊၊

ဤသုိ႔စသည္ၾကြယ္၀မႈ၊ ဂုဏ္ရည္တုိ႔ႏွင့္ၿပည့္စုံေသာ၀ဇၨီႏုိင္ငံကို အိမ္နီးၿခင္းမဂဓႏုိင္ငံၿပည့္ရွင္ အဇာတသတ္မင္း လုိခ်င္ေနသည္မွာ မဆန္းေပ၊ အဇာတသတ္ဘုရင္သည္ ၀ဇၨီႏုိင္ငံကို တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္ရန္အေရးကို ပညာရွိအမတ္ၾကီးၿဖစ္သည့္ “၀ႆကာရ”အား ၿမတ္စြာဘုရားထံသို႔ ေစလႊတ္ၿပီး အၾကံၪာဏ္ရယူေစသည္၊၊

၀ႆကာရအမတ္သည္ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ေနေတာ္မူရာ ဂိဇၥ်ကုတ္ေတာင္သို႔လာေရာက္ၿပီး၊ ၿမတ္စြာဘုရားကို အရုိေသၿပဳအၿပီးတြင္ သူ၏လာရင္းကိစၥၿဖစ္သည့္ ၀ဇၨီႏုိင္ငံအား တုိက္ခိုက္သိမ္းပုိက္ေရးကို ေဆြးေႏြးပါသည္၊၊
ထုိအခ်ိန္တြင္ ၿမတ္စြာဘုရား၏အနီးတြင္ ညီေတာ္အာနႏၵာရဟန္း ရွိေနပါသည္၊၊ ၿမတ္စြာ ဘုရားရွင္သည္ ၀ႆကာရ၏ ေလ်ာက္တင္ခ်က္ကို တစ္စုံတရာေၿဖၾကားၿခင္း မၿပဳဘဲ၊ အရွင္အာနႏၵာအား ေမးခြန္းခုႏွစ္မ်ဳိးကို ေမးေတာ္မူပါသည္၊၊ ဤေမးခြန္း ခုႏွစ္မ်ဳိးသည္ပင္ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ခုႏွစ္မ်ဳိး ၿဖစ္ပါ သည္၊၊

(၁) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ မၾကာမၾကာ စည္းေ၀းပြဲလုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊ အၾကိမ္မ်ားစြာ စည္းေ၀းပြဲမ်ား ၿပဳ လုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊၊

(၂) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အညီအညြတ္စည္းေ၀းပြဲမ်ား ၿပဳလုပ္ကုန္၏ေလာ၊ စည္းေ၀းပြဲမ်ားၿပီးဆုံးသည့္ အခ်ိန္တြင္ တညီတညြတ္တည္း စည္းေ၀းရာစားပြဲမွ ထကုန္၏ေလာ၊ ၀ဇၨီတုိင္းၿပည္ေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို
ညီညီညြတ္ညြတ္ လုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊၊

(၃) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ ေရွးကမရွိဘူးေသာ ပညတ္ခ်က္အသစ္ အသစ္မ်ားကိုမညတ္ဘဲ ရွိကုန္၏ေလာ၊ ပညတ္ခဲ့ၿပီးေသာ က်င့္ထုံးမ်ားကိုလည္း လုိက္နာက်င့္သုံးကုန္၏ေလာ၊၊

(၄) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အသက္အရြယ္ၾကီးကုန္ေသာ လူအုိမ်ားကို အရိုအေသေပးကုန္၏ေလာ၊ အေလးအၿမတ္ၿပဳကုန္၏ေလာ၊ ပူေဇာ္မႈၿပဳကုန္၏ေလာ၊ ၾကီးသူတုိ႔၏စကားကို လိုက္နာသင့္သည္ဟု ထင္မွတ္ၾက ကုန္သေလာ၊၊

(၅) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အမ်ဳိးသမီးၾကီး/ငယ္မ်ားကို အႏုိင္အထက္ ၿပဳၾကကုန္သေလာ၊၊

(၆) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ ၿမ့ဳိအတြင္းအၿပင္ရွိ နတ္ကြန္းေစတီမ်ားကို အရုိအေသၿပဳၾကကုန္သေလာ၊ အေလးအၿမတ္ၿပဳၾကကုန္သေလာ၊ ၿမတ္ႏုိးပူေဇာ္ၾကကုန္သေလာ၊ ထုိနတ္ကြန္း ေစတီတုိ႔အား ေရွးကၿပဳၿမဲ
ၿဖစ္သည့္ဗလိနတ္စာကို ေပးကုန္၏ေလာ၊၊

(၇) အာနႏၵာ,၀ဇၨီတုိင္းသုိ႔ မလာေရာက္ေသးေသာ ရဟႏၱာတုိ႔သည္လာၿခင္းငွာ၊ လာၿပီးေသာရဟႏၱာတုိ႔သည္ ၀ဇၨီတုိင္းအတြင္းတြင္ ခ်မ္းသာစြာေနၿခင္းငွာ တရားႏွင့္အညီေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္မႈေပးလ်က္၊ လုံၿခဳံမႈကုိ ေကာင္းေကာင္းစီမံေပး၏ေလာ၊၊

ဤေမးခြန္းခုႏွစ္မ်ဳိးအတြက္ အေၿဖကို အရွင္အာနႏၵာသည္ “မွန္ပါ,အရွင္”ဟူေသာ အေၿဖတစ္ခုတည္းကို ေပးခဲ့ပါသည္၊၊

ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ အရွင္အာနႏၵာအား ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးၿပီး၊ အရွင္အာနႏၵာ၏ အေၿဖစကားကို ၾကားရ ၿပီးေသာအခါ၊ ၀ႆကာရ ပညာရွိအမတ္၏ဘက္လွည့္လ်က္ “ငါသည္ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔အား အပရိဟာနိယဓမၼ= တုိင္းၿပည္တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလိုအပ္ခ်က္ခုႏွစ္မ်ဳိးကို သင္ၿပခဲ့ၿပီးၿဖစ္သည္၊ အကယ္၍ ၀ဇၨီတုိ႔သည္ တုိးတက္ေၾကာင္းခုႏွစ္မ်ဳိးကို လုိက္နာေနေသးသည္ဆုိလ်င္ ၀ဇၨီတုိ႔အတြက္ တုိးတက္မႈသာၿဖစ္ႏုိင္သည္၊ မဆုတ္ယုတ္ႏုိင္”ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္၊၊

ဆုိလုိသည္မွာ ဘုရားရွင္သင္ၿပထားသည့္ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ခုႏွစ္မ်ဳိးကိုသာ လုိက္နာေနေသးလ်င္ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔အား မဂဓတုိင္းသခင္အဇာတသက္ စစ္တုိက္၍ မေအာင္ၿမင္ႏုိင္ဟု ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အေပၚတြင္ ေဖာ္ၿပၿပီးသည့္ တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလုိအပ္ခ်က္ ခုႏွစ္မ်ဳိးကို တစ္ခုၿခင္းေရတြက္လ်င္--

(၁) မၾကာခဏ စည္းေ၀းၿခင္း၊
(၂) အညီအညြတ္ စည္းေ၀းၿပီး၊ ညီညီညြတ္အေကာင္ထည္ေဖာ္ၿခင္း၊
(၃) စည္းေ၀းၿပီးဆုံးလ်င္ ေနရာမ်ားမွၿပဳိင္တူ ထြက္ခြာၾကၿခင္း၊၊
(၄) ၾကီးသူကို ရုိေသ၊ၿပဳစုၿခင္းႏွင့္အတူ၊ သက္ၾကီးစကားကို လုိက္နာၿခင္း၊၊
(၅) အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ေလးစား တန္ဖုိးထားၿခင္း၊
(၆) ရုိးရာကိုးကြယ္မႈကို မေမ့တတ္ၿခင္း၊
(၇) ဘာသာေရးနယ္ပယ္မွ သူေတာ္စင္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ၿခင္း၊၊

ၿမတ္စြာဘုရားေဆြးေႏြးသည့္ တုိးတက္ေၾကာင္းအေၿခခံလိုအပ္ခ်က္ခုႏွစ္မ်ဳိးကို မဂဓ၏ပညာရွိအမတ္ၾကီး ၾကားသိလိုက္ေသာအခါ “အရွင္ဘုရား အပရိဟာနိယဓမၼခုႏွစ္မ်ဳိးလုံးကုိမဆုိထားဘိ တစ္မ်ဳိးတည္းကို လုိက္နာေနလ်င္ပင္ တုိးတက္ေၾကာင္း၊ မရႈံးနိမ့္ေၾကာင္းၿဖစ္ပါသည္”ဟု ေလ်ာက္တင္ၿပီး၊ ၀ႆကာရအမတ္သည္ ၿမတ္စြာဘုရားအားႏႈတ္ဆက္လ်က္ ၿပန္လည္ထြက္ခြာခဲ့ပါသည္၊၊

အပရိဟာနိယဓမၼ=တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလုပ္ငန္းစဥ္ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ သင္ၿပေဟာၾကားရၿခင္း၏ အထက္ပါ အေၾကာင္းအတၳဳပၸတၱိတြင္ ထူးဆန္းသည့္အေတြးနယ္ခ်ဲ႔စရာမ်ားစြာ ပါ၀င္ေနသည္၊၊ ပါဠိစာေပ ပညာရွင္မ်ားစြာ တုိ႔သည္ ဤအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္၍ ေမးခြန္းမ်ားစြာကို ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၾကသည္၊၊

အဇာတသတ္ရွင္ဘုရင္သည္ တုိင္းၿပည္တစ္ခုကို စစ္တုိက္ၿပီး
သိမ္းယူမည့္အေရး ဗုဒၶအားအဘယ့္ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးေစရပါသနည္း……..၊၊

ၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ စစ္ေရးႏုိင္ငံေရး ပရိယာယ္ကြ်မ္းက်င္လွသည့္ ၀ႆကာရပညာရွင္အမတ္ၾကီး နည္းရသြားေစေလာက္သည့္ အရိပ္အၿမြက္စကားကို အဘယ့္ေၾကာင့္ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါသနည္း……..၊၊

အၾကမ္းဖတ္မႈကို မလိုလားေသာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ လူေပါင္းသန္းႏွင့္ခ်ီ ေသဆုံးရမည့္စစ္ပြဲၾကီးကိုဆင္ႏႊဲရန္ လာေရာက္တုိင္ပင္သည္ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ အဘယ့္ေၾကာင့္မတားၿမစ္ခဲ့ပါသ နည္း………..၊၊
ဗုဒၶရွင္ေတာ္၌ အဇာတသတ္ရွင္ဘုရင္အား ကူညီရန္ဆႏၵရွိခဲ့ပါသလား………၊စသည္တုိ႔သည္ ပါဠိစာေပ ပညာရွင္တုိ႔အတြက္ အေတြးနက္ေစသည့္ ေမြးခြန္းမ်ား ၿဖစ္ေနခဲ့သည္၊၊ ဤအေၾကာင္းအရာမ်ားကိုပင္ ကမၻာ့ပါဠိစာေပ ပညာရွင္တုိ႔ Research ၿပဳရန္ ခံတြင္းေတြ႔ေစသည့္ Problemsမ်ားလည္း ၿဖစ္ေနခဲ့ သည္၊၊ Deegalle Mahindaသည္ ဤၿပႆနာကိုပင္ (Norms of War in Theravada Buddhism)အမည္ၿဖင့္ စာတမ္းၿပဳစုၿပီး (United Nations University)မွ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္၊၊

စစ္ေရး သုိ႔မဟုက္ ႏုိင္ငံေရးဟု ေခၚဆုိႏုိင္ေသာ အေရးအရာသို႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က သုံးၾကိမ္မွ်၀င္ေရာက္ ပတ္သက္ခဲ့ဘူးသည္ကို ပါဠိစာေပမွတ္တမ္းတြင္ ေတြ႔ရသည္၊၊

ပထမအၾကိမ္မွာ-သက်စစ္တပ္ႏွင့္ ေကာလိယစစ္တပ္တုိ႔ ႏွစ္ၿပည္ေထာင္အလယ္ရွိ“ေရာဟိနီၿမစ္ေရ”ကုိ သူပိုင္သည္၊ ငါပိုင္သည္ဟု ေရပုိင္နက္လုၾကရာမွ၊ ေဆြမ်ဳိးေတာ္စပ္သည့္ တုိင္းၿပည္ႏွစ္ခု စစ္တုိက္ၿပီး၊ ေရလုၾကမည့္ဆဲဆဲတြင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ စစ္တပ္ၾကီးႏွစ္တပ္၏အလယ္ ေကာင္းကင္ယမ္တြင္ တန္ခုိးၿဖင့္ရပ္ၿပီး၊ ႏွစ္ဘက္စစ္သည္တုိ႔အား စစ္ေၿပၿငိမ္းေရးတရားေတာ္မ်ားကို ေဟာၾကားၿပီး၊ စစ္ပြဲကို ၿဖန္ေၿဖခဲ့ရသည္၊၊

ဒုတိယအၾကိမ္မွာ-ေကာသလတုိင္း၏မဟာရာဇာ “၀ိဋဒူပ”သည္ ဗုဒၶ၏ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္တုိ႔ေနထုိင္ရာ“သက်”တုိင္းၿပည္အား စစ္တိုက္၍ၿဖက္ဆီးမည္ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ ၀ိဋဒူပရွင္ဘုရင္အားေတြ႔ဆုံ၍ စစ္မၿပဳရန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတရားေဟာခဲ့ရသည္၊ သုိ႔ေသာ္ ၀ိဋဒူပသည္ ၿမတ္စြာဘုရား၏စကားကိုမနာယူဘဲ စစ္ၿပဳသၿဖင့္ သက်တစ္ၿပည္လုံး ပ်က္စီးၿပီး၊ ၿပာပုံၿဖစ္ခဲ့ရသည္၊၊

တတိယအၾကိမ္မွာ-ဤစာတမ္းတြင္ တင္ၿပလွ်က္ရွိသည့္ မဂဓတုိင္းႏွင့္ ၀ဇၨီတုိင္းတုိ႔၏ စစ္ပြဲၿဖစ္သည္၊၊

ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့ရေသာ စစ္ပြဲမ်ားကို သုံးသပ္ေသာအခါ စစ္ပြဲႏွစ္ပြဲသည္ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တုိင္၏ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္ၿခင္း ၿဖစ္ၾကသည့္ စစ္ပြဲမ်ားၿဖစ္သည္၊၊ “မဂဓ”ႏွင့္ “၀ဇၨီ”စစ္ပြဲမွာမူ ေဆြမ်ဳိးေတာ္စပ္မႈမရွိဘဲ ပုဂၢဳိလ္ေရးယုံၾကည္ခ်က္ၿဖင့္ လာေရာက္တုိင္ပင္သည့္ စစ္ပြဲၿဖစ္သည္၊၊ ေဆြမ်ဳိးၿခင္း ၿဖစ္ၾကမည့္ စစ္ပြဲႏွစ္ပြဲကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ သံဃာ့ကိုယ္စားမဟုက္ဘဲ ပုဂၢလိကသေဘာၿဖင့္ သြားေရာက္တားၿမစ္ခဲ့သည္၊၊ “မဂဓ”ႏွင့္ “၀ဇၨီ”စစ္ပြဲအတြက္ “၀ႆကာရအမတ္”ႏွင့္ ေဆြးေႏြးေသာအခါတြင္မူ ဗုဒၶ၏အနားတြင္ အရွင္အာနႏၵာရွိေနၿပီး၊ သံဃာ့ကိုယ္စားလွယ္အၿဖစ္ၿဖင့္ “အပရိဟာနိယဓမၼ”ကို ေဆြးေႏြးခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္၊၊

တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံက်င့္စဥ္=အပရိဟာနိယဓမၼကို အေသးစိတ္ေလ့လာၾကည့္လ်င္-

(၁) မၾကာခဏ စည္းေ၀းၿခင္း၊
မၾကာခဏစည္းေ၀းၿခင္းဟူသည္မွာ အဖြဲ႔အစည္းတခုအတြက္ အလြန္အေရးပါသည္ကုိ သိႏုိင္သည္၊၊ စည္းေ၀းညွိႏႈိင္းမႈ မရွိေသာအဖြဲ႔အစည္းသည္ အထက္ကလုပ္သည္ကို ေအာက္ပုိင္းအဖြဲ႔သားမ်ားက မသိ၊ ေအာက္လက္ငယ္သားတုိ႔ ဘာလုပ္ေနသည္ကိုလည္း အထက္ပုိင္းလူၾကီးမ်ားက သိခြင့္မရဘဲ၊ ေနာက္ဆုံး စိတ္၀မ္းကြဲၿပီး၊ အဖြဲ႔အစည္းပ်က္သည့္အေၿခသို႔ ေရာက္ရေတာ့သည္၊၊

မ်က္ႏွာၿခင္းဆုိင္ ေဆြးေႏြးၿခင္းၿဖင့္ အဖြဲ႔သားၿခင္း ရင္းႏွီးမႈ၊ ခ်စ္ၾကည္မႈ၊ အၿပန္အလွန္ နားလည္မႈ၊ ယုံၾကည္မႈ၊ သေဘာတူညီမႈ၊ ပို၍ေကာင္းမြန္သည့္ အၾကံၪာဏ္မ်ားကိုရရွိၿပီး၊ အဖြဲ႔အစည္းတုိးတက္ရသည္၊၊ မိသားစုတြင္လည္း ဤသေဘာပင္ၿဖစ္သည္၊ ႏုိင္ငံတြင္လည္း နည္းတူပင္ၿဖစ္သည္၊၊


(၂) အညီအညြတ္ စည္းေ၀းၿပီး၊ အညီညြတ္အေကာင္ထည္ေဖာ္ၿခင္း၊
အညီအညြတ္ စည္းေ၀းၿပီး၊ ညီညီညြတ္ညြတ္အေကာင္ထည္ေဖာ္ ၿပဳလုပ္ၿခင္းၿဖင့္ အဖြဲ႔အစည္းတြင္ စည္းလုံးမႈကို ရႏိုင္သည္၊၊ “အညီအညြတ္”ဆုိသည့္စကားလုံးကို သတိၿပဳရမွာၿဖစ္ပါသည္၊၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအတြင္း စည္းေ၀းသည့္အခါ အညီအညြတ္တက္ေရာက္ဖုိ႔ အထူးလုိအပ္သည္၊၊ တစ္ေယာက္ အေၾကာင္းတစ္ခုၿပၿပီး၊ တက္ေရာက္ရန္ပ်က္ကြက္မည္ဆုိလ်င္ အစည္းေ၀းတြင္ ေဆြးေႏြးသည့္အေၾကာင္းအရာ၊ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ႏွင့္ အတည္ၿပဳခ်က္ကို မသိေတာ့ဘဲ၊ ကုိယ့္သေဘာအေလ်ာက္ ထင္ရာလုပ္ၿပီး၊ အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း စကားၿဖစ္ကာ စိတ္၀မ္းကြဲရေတာ့သည္၊၊

စည္းေ၀းသည့္အခါတြင္လည္း သေဘာတူညီခ်က္ဆုံးၿဖတ္တစ္ခုကို မရမၿခင္းေဆြးေႏြးရမည္၊ အဖြဲ႔၀င္အားလုံး သေဘာတူညီသည့္ အတည္ၿပဳခ်က္မ်ားကို ခ်ႏုိင္ၿပီဆုိမွ ေဆြးေႏြးမႈကို အဆုံးသတ္ရမည္၊၊

ထုိစည္းေ၀းပြဲဆုံးၿဖတ္ အတည္ၿပဳခ်က္ကိုလည္း မၿဖစ္မေန တညီတညြတ္တည္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမည္၊၊ ဤသို႔ ညီညီညြတ္ညြတ္စည္းေ၀းမႈ၊ လုပ္ေဆာင္မႈတုိ႔သည္လည္း အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအတြင္း တုိးတက္ဖုိ႔အေရးပါေသာ အေၿခခံအေၾကာင္းတစ္ခု ၿဖစ္သည္၊၊ မိသားစုတစ္ခုတြင္လည္း လိုက္ နာရမည့္ နည္းတစ္ခုၿဖစ္သည္၊ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံတြင္လည္း အထူးလုိက္နာသင့္သည္၊၊ သုိ႔မွသာ တုိးတက္ သည့္ မိသားစု၊ တုိးတက္သည့္အဖြဲ႔အစည္း၊ တုိးတက္သည့္ႏုိင္ငံမ်ား ၿဖစ္လာမည္ ၿဖစ္သည္၊၊

(၃) စည္းေ၀းၿပီးဆုံးလ်င္ ေနရာမ်ားမွၿပဳိင္တူ ထြက္ခြာၾကၿခင္း၊၊
စည္းေ၀းပြဲၿပီးဆုံးလ်င္ ေနရာမ်ားမွၿပဳိင္တူ ထြက္ခြာၾကၿခင္းသည္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအတြင္း၊ မိသားစု တစ္စုအတြင္း၊ ႏုိင္ငံတစ္ခုအတြင္း အလြန္အေရးပါသည့္ လိုအပ္ခ်က္ၿဖစ္သည္၊၊ မ်ားစြာေသာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ “အက္ေၾကာင္း”မ်ားသည္ ဤစည္းကမ္းကို မလုိက္နာၾကရာက စတင္ခဲ့ရသည္၊၊

ဆုိလုိသည္မွာ စည္းေ၀းပြဲၿပီးဆုံးလ်င္ တစ္စုံတစ္ေယာက္မွ စည္းေ၀းခန္းမအတြင္း မက်န္ရစ္ဘဲ ထြက္ခြာၾကရမည္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ တစ္ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္က ခ်န္ေနခဲ့ၿပီး တီးတုိးစကား ဆက္ၿပီး ေၿပာေနရစ္ခဲ့မည္ဆုိလ်င္ အၿခင္းၿခင္းသံသယ၀င္လာတတ္ၿပီး၊ မယုံၾကည္မႈ၊ စိတ္မခ်မႈမ်ားမွ အဖြဲ႔အစည္းၾကီးအတြင္းတြင္ အုပ္စုငယ္ဖြဲ႔မႈမ်ား၊ အားၿပဳိင္မႈမ်ား ၿဖစ္ေပၚလာတတ္ၿပီး အဖြဲ႔စည္းပ်က္စီး ရေတာ့သည္၊၊


(၄) ၾကီးသူကို ရုိေသ၊ၿပဳစုၿခင္းႏွင့္အတူ၊ သက္ၾကီးစကားကို လုိက္နာၿခင္း၊၊
ၾကီးသူကို ရုိေသ၊ၿပဳစုၿခင္းႏွင့္အတူ၊ သက္ၾကီးစကားကို လုိက္နာၿခင္းမည္မွ်အေရးပါသည္ကို ထူး၍ တင္ၿပရန္မလုိဟု အရွင္ ယုံၾကည္ပါသည္၊၊ ေခတ္ပညာဘြဲ႔ဒီဂရီမ်ားႏွင့္၊ ထက္ၿမက္မႈၿခင္း တူညီေနသည့္တုိင္ ဘ၀အေတြ႔အၾကဳံပုိင္းတြင္ လူငယ္သည္ လူၾကီးေလာက္ မၿပည့္စုံႏုိင္သည္မွာ ေသၿခာသည္၊ ထုိ႔ ေၾကာင့္ အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ၾကီးသူမ်ားကိုေလးစားမႈ၊ ေနရာေပးမႈသည္ တုိးတက္မႈအတြက္ လုိအပ္ ေသာအေၾကာင္းတစ္ခုပင္ ၿဖစ္သည္၊၊ လူငယ္မ်ားခ်ည္း ေနရာယူထားသည့္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုသည္ ၿပႆေပါင္း တန္းစီေနတတ္သည္ကို ေတြ႔ရသည္၊၊

(၅) အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ေလးစား တန္ဖုိးထားၿခင္း၊
သဘာ၀အရ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားမ်ားထက္ အားနည္းေနတတ္သည္၊ ေပ်ာ့ကြက္၊ဟာ ကြက္မ်ားလည္း ရွိေနတတ္သည္၊ သို႔ေသာ္ ပါးနပ္မႈ၊ ရႈပ္ေထြးသည့္ အေရးအရာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေၿဖ ရွင္းရာတြင္ အမ်ဳိးသားသည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားထက္ အားသာမႈမရွိေၾကာင္း သာဓကေပါင္းမ်ားစြာက သက္ေသၿပဳလ်က္ရွိသည္၊၊ သတိၿပဳသင့္သည့္အခ်က္တစ္ခုမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ သီးသန္႔ ရပ္တည္သူမ်ား မဟုက္ၾကဘဲ သူတုိ႔၏ေနာက္တြင္ မိသားစုအပါအ၀င္ အမ်ဳိးသားမ်ားရွိေနတတ္သည္၊၊ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို အထင္ေသးေစာ္ကားမိရာမွ ေနာက္တြင္ရွိေနသည့္ အၿခံရံမ်ား၏ အင္အားကိုရင္ဆုိင္ရၿပီး၊ ပ်က္စီးရသည့္ အဖြဲ႔အစည္း၊ ႏုိင္ငံမ်ားစြာရွိသည္၊၊

ကမၻာ႔သမုိင္းစာမ်က္ႏွာတုိ႔တြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကိုထိပါးရာက စတင္ၿဖစ္ပြားသည့္ စစ္ပြဲေပါင္းမ်ားစြာ ရွိခဲ့ သည္၊၊ ၿမန္မာသမုိင္းတြင္လည္း အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို မေလးမစားဆက္ဆံရာမွ ၿဖစ္ခဲ့သည့္ စစ္ပြဲမ်ားစြာရွိ ခဲ့သည္ကုိ ပုဂံသမုိင္းတေလ်ာက္ မ်ားစြာရွိသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူသားၿခင္းအတူတူၿဖစ္သည့္ အမ်ဳိး သမီးမ်ားကို တေလးတစားဆက္ဆံမႈသည္လည္းတုိးတက္ဖုိ႔ အေၿခခံက်သည့္အေၾကာင္းပင္ ၿဖစ္သည္၊၊

(၆) ရုိးရာကိုးကြယ္မႈကို မထီေလးစားမၿပဳတတ္ၿခင္း၊
လူမ်ဳိးအသီးသီးတြင္ ရုိးရာအရ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေသာ အရာမ်ားစြာရွိသည္၊ “နတ္”မ်ားလည္း ၿဖစ္ႏုိင္သည္၊ “ဘုိးေတာ္”၊ “ဘြားေတာ္”၊ “ထြက္ရပ္ေပါက္”စသည္မ်ားလည္း ၿဖစ္ႏုိင္သည္၊ “ဘုရားအဆူဆူ”လည္း ၿဖစ္ႏုိင္သည္၊၊ “သစ္ပင္”၊ “ေတာ”၊ “ေတာင္”မ်ားလည္း ၿဖစ္ႏုိင္သည္၊၊ ကိုးကြယ္ရာဟု အသိမွတ္ၿပဳထားသည့္ “ရုပ္တု”၊ “ရုပ္ပုံကားခ်ပ္”မ်ားလည္း ၿဖစ္ႏုိင္သည္၊ “ေစတီ”၊ “ပုထုိး”၊ “နတ္ကြန္း”၊ “နတ္နန္း”မ်ားလည္း ၿဖစ္ႏုိင္သည္၊၊

အိႏၵိယ၏ေရွးေဟာင္း ကုိးကြယ္မႈသမုိင္းကို ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ ရုိးရာကိုးကြယ္ေသာ “နတ္” အမ်ဳိးေပါင္း သုံးကုေဋေက်ာ္ေက်ာ္ရွိသည္ကို သိရသည္၊၊ ကမၻာတစ္လႊား ပြင့္ေပၚခဲ့ၾကသည့္ ဘာသာအသီးသီးမွ ကိုးကြယ္ရာ “ဘုရား”ဆုိသူမ်ားသည္လည္း အိႏၵိယေၿမေပၚတြင္ ေပၚထြန္းခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္၊၊ ၿမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အတြင္း(၃၇)မင္း၊ အၿပင္(၃၇)မင္းဟု ရုိးရာကုိးကြယ္မႈ ရွိသည္၊၊ မည္သုိ႔ဆုိေစ ရုိးရာကုိးကြယ္မႈကို မေလးမစားမၿပဳသင့္ေခ်၊၊ ကိုးကြယ္မႈတြင္ ေၾကာင္း+က်ဳိးဆီေလ်ာ္မႈမရွိ ၿဖစ္ေကာင္း ၿဖစ္ေနတတ္သည္၊၊

အစဥ္အလာအရ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္မႈဟူသည္ကို academic study သေဘာအရ အက်ဳိး+အေၾကာင္း၊ ယုတၱိတန္၊ မတန္စစ္ေဆး၍ ရသည္မဟုက္၊၊ ကမၻာေပၚတြင္ ကုိးကြယ္မႈတြင္မွမဟုက္ အၿခား ေနရာမ်ားစြာတြင္လည္း ယုတၱိေဗဒၿဖင့္ စမ္းသတ္၍မရသည္မ်ား ရွိသည္၊၊ လူတုိ႔သည္ တစ္ခါတရံ ပညာအေတာ္အတန္ သင္ၾကားၿပီးလ်င္ ရုိးရာကိုးကြယ္မႈမ်ားကို ရန္ရွာတတ္ၾကသည္၊၊ ရုိးရာကုိးကြယ္မႈကို ၿပစ္ပယ္ေသာအားၿဖင့္ အက်ဳိးထက္၊ အဆုိးကိုသာရတတ္ေၾကာင္း သာဓကမ်ားစြာက သက္ေသ ၿပလ်က္ရွိသည္၊၊

တခ်ဳိ႔ရုိးရာအစဥ္အလာရ ကုိးကြယ္ေနေသာအရာမ်ားမွာ ရွိခ်င္ ရွိမည္၊ မရွိခ်င္လည္း မရွိၿဖစ္ႏုိင္သည္၊၊ မွန္ခ်င္ မွန္မည္၊ မမွန္လိုကလည္း မမွန္ၿဖစ္ႏုိင္ၿပန္သည္၊၊ မည္သို႔ဆုိေစ ရိုးရာကိုၿပစ္ပယ္ေကာင္းသည္ မဟုက္၊၊ ဘုိးဘြားစဥ္ဆက္ ကုိးကြယ္၊ ပူေဇာ္ဆည္းကပ္ ခဲ့သည္မ်ားကို အစဥ္အလာမပ်က္ ပူေဇာ္ပသရန္ လုိအပ္သည္သာ၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရုိးရာကိုမေမ့ရန္ ေနရာမ်ားစြာတြင္ သတိေပးေလ့ရွိသည္၊၊ ရိုးရာကိုမေမ့ၿခင္းသည္ မိသားစု၊ အဖြဲ႔အစည္း၊ ႏုိင္ငံတုိ႔၏ တုိးတက္ဖုိ႔ အေၾကာင္းခံက်ေသာ အေၾကာင္းတစ္ခုပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၇) ဘာသာေရးနယ္ပယ္မွ သူေတာ္စင္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ၿခင္း၊၊
ဘာသာေရး နယ္ပယ္အသီးသီးမွ သူေတာ္စင္ဟု သမုတ္ခံရသူမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ၿခင္းသည္ ယဥ္ေက်းသည့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ လုပ္ရပ္ၿဖစ္သည္၊၊ ဘာသာေရးနယ္ပယ္အမ်ဳိးမ်ဳိးမွ “ဘုန္းေတာ္ၾကီး”မ်ား၊ “သံဃာေတာ္”မ်ား၊ “လူပုဂၢဳိလ္မ်ား”ကို အႏုိင္အထက္မၿပဳမိေစရန္ အထူးသတိထားသင့္သည္၊၊ ဤသူေတာ္စင္မ်ား၏ေနာက္တြင္ အၿခံအရံပရိတ္သတ္မ်ားစြာ ရွိေနတတ္သည္ကို သတိၿပဳရမည္၊၊ မည္သည့္ ဘာသာကိုးကြယ္သူမွ မိမိဘာသာ၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ရုိင္းၿပေစာ္ကားသည္ကို ႏွစ္သက္ႏုိင္ၾကမည္ မဟုက္ေခ်၊၊

ဤစည္းကမ္းကို မလုိက္နာမိရာမွ ဘာသာေရးစစ္ပြဲမ်ားစြာ ၿဖစ္ရသည္ကိုလည္း သမုိင္းတေလ်ာက္ ေတြ႔ရသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘာသာအလိုက္ “ဘုန္းေတာ္ၾကီး”မ်ား၊ “သံဃာေတာ္”မ်ား၊ “လူပုဂၢဳိလ္”မ်ားကို ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံရုံမွ်မက အထူးေစာင့္ေရွာက္သင့္သည္၊၊ ဤသို႔ၿဖင့္ ဘာသာၿခင္းေလးစားယုံၾကည္မႈ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ရရွိၿပီး၊ တုိးတက္ေအာင္ၿမင္သည့္ ႏုိင္ငံ၊ မိသားစု၊ အဖြဲ႔စည္း ၿဖစ္လာႏုိင္သည္၊၊

(မွတ္ခ်က္/ ဤရွင္းလင္းခ်က္မ်ားသည္ အရွင္၏ ေသးငယ္လြန္းသည့္ အသိၪာဏ္ေလးမွ ထြက္သမွ် သာၿဖစ္ပါသည္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္၏ “အပရိဟာနိယဓမၼ”သင္ၾကားခ်က္သည္ အရွင္ တင္ၿပႏုိင္သည္ ထက္ အဆမ်ားစြာသာလြန္ေၾကာင္း ရုိးသားစြာ၀န္ခံလုိပါသည္၊၊)

အပရိဟာနိယဓမၼ=တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံက်င့္စဥ္ခုႏွစ္မ်ဳိးသည္ တမ်ဳိးၿခင္းသီးသန္႔စီမဟုက္ဘဲ၊ တမ်ဳိးႏွင့္တစ္မ်ဳိး ဆက္စပ္ေနပါသည္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးက ၿမတ္စြာဘုရားရွင္အား “တုိးတက္ေၾကာင္း ခုႏွစ္မ်ဳိးလုံးကိုမဆုိထားဘိ တစ္ပါးတည္းကို က်င့္သုံးလ်င္ပင္ ဧကန္မုခ်တုိးတက္မႈ ရႏုိင္ေၾကာင္း”ေလ်ာက္ထားခဲ့သည္ကို သတိၿပဳရမည္၊၊

“၀ႆကာရ ပညာရွင္အမတ္”ၾကီးသည္ ၿမတ္စြာဘုရားအထံမွ “အပရိဟာနိယဓမၼခုႏွစ္မ်ဳိး”ကို ၾကားနာ ေဆြးေႏြးၿပီး၍၊ သူ၏အရွင္ၿဖစ္သူ “အဇာတသတ္မင္း”ထံေရာက္ေသာအခါ ၿမတ္စြာဘုရား ေဆြးေႏြးသ မွ်အလုံးစုံကုိ ၿပန္လည္တင္ၿပခဲ့သည္၊၊ ဤသို႔ၿဖင့္ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုကို ေစာင့္ဆုိင္းၿပီးေသာအခါ “အဇာတသတ္မင္း”ႏွင့္ “၀ႆကာရအမတ္”တုိ႔သည္ ၾကီးက်ယ္သည့္ လ်ဳိ႔၀ွက္အစီအမံၾကီးတစ္ခုကို ၿပဳလုပ္ လုိက္ၾကပါေတာ့သည္၊၊

ထုိလ်ဳိ႔၀ွက္ခ်က္ၾကီးမွာ-အဇာတသတ္သည္ အမတ္ၾကီး၀ႆကာရအား ညီလာခံအလယ္တြင္ အမ်က္ ေဒါသ အၾကီးအက်ယ္ထြက္ၿပီး၊ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးအား ဦးေခါင္းမွ ဆံပင္မ်ားကို တစ္ပင္မက်န္ရိပ္ေစလ်က္၊ ထုေထာင္းရိုက္ႏွိက္ၿပီး၊ သူ၏မဂဓႏုိင္ငံေတာ္မွ ႏွင္ထုတ္လုိက္ေလသည္၊၊

၀ႆကာရအမတ္ၾကီးသည္ ၾကီးၾကယ္သည့္ရာထူးမွ ေလ်ာက်ရုံမွ်မက ၿပည္ႏွင္ဒဏ္၊ ထုေထာင္းရုိက္ ႏွက္ဒဏ္မ်ားကုိ ခံထားရ၍ ေသလုေမ်ာပါးမွ် ေ၀ဒနာခံစားရသည္၊၊ မဂဓတုိင္းအၿပင္ နယ္စပ္ေဒသ၊ လမ္းၾကဳိလမ္းၾကား ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ရသည့္ သူေတာင္းစားၾကီးအသြင္သို႔ က်ေရာက္သြား ေတာ့သည္၊၊

ဤသုိ႔ဤပုံအဆင့္သို႔က်ေရာက္ေနေသာ သူေတာင္းစားတၿဖစ္လဲ မဂဓ၏အမတ္ပညာရွင္ၾကီး ၀ႆကာရကို ၀ဇၨီမင္းသားတို႔ေတြ႔ရွိသြားၿပီး၊ နန္းေတာ္သုိ႔ေခၚကာ အက်ဳိးအေၾကာင္းကို စုံစမ္းေမးၿမန္းၾကေလသည္၊၊ ၿဖစ္ပုံအေၾကာင္းအရာအစုံအလင္ကို ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးမွ သနားစဖြယ္ ေၿပာၿပေသာအခါ ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔သည္ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးအား သူတုိ႔ထံတြင္ခစားေစၿပီး၊ တုိင္းၿပည္ေရးရာ အၾကံၪာဏ္မ်ားကို ေပးေစေလသည္၊၊

မဂဓဘုရင္ အဇာတသတ္ကို စိတ္နာလွေသာ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးသည္ ၀ဇၨီမင္းမ်ားထံတြင္ တာ၀န္ကို အထူးၾကဳိးစားလုပ္ကိုင္ၿပၿပီး၊ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔၏ ယုံၾကည္မႈကို ရယူႏုိင္ခဲ့ေလသည္၊၊ တစတစ ၀ႆကာရ အမတ္ၾကီးသည္ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔၏အတြင္းလူအၿဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိယုံမွ်မက တခ်ဳိ႔မင္းသားငယ္မ်ားကို စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ၾကဳိးကိုင္ႏုိင္သူအဆင့္အထိ ေရာက္လာသည္၊၊

အထူးလ်ဳိ႔၀ွက္ၾကံစည္ထားေသာ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးသည္ ၀ဇၨီ၏၀င္ေပါက္၊ ထြက္ေပါက္မွအစ၊ အ တြင္းေရးမ်ားအားလုံးကို သူ၏သခင္အဇာတသတ္အား လ်ဳိ႔၀ွက္သတင္းေပးပို႔ေနသည္ကို ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔ မသိပါေလ၊၊ ၀ႆကာရအမတ္သည္ ၀ဇၨီမင္းသားငယ္မ်ားကိုလည္း အၿခင္းၿခင္းစိတ္၀မ္းကြဲေအာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးၾကံေဆာင္ေလသည္၊၊

၀ႆကာရ၏လွည့္ဖ်ားမႈေအာက္တြင္ ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔သည္ အၿခင္းၿခင္းယုံၾကည္မႈ၊ ေလးစားမႈ၊ စည္းလုံးမႈမ်ား မရွိၾကေတာ့ဘဲ၊ အၿခင္းၿခင္းတုိက္ခိုက္သည့္အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေတာ့သည္၊၊ ၀ႆကာရႏွင့္ အဇာတသတ္ဘုရင္ အသုံးၿပဳေသာ စစ္ပရိယာယ္ကို ပါဠိစာေပတြင္ “မိထုေဘဒ”ဟု အထူးစကားလုံးေ၀ါဟာ ရၿဖင့္ မွတ္တမ္းၿပဳ ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊ ဤအခ်ိန္တြင္ အဇာတသက္ရွင္ဘုရင္၏ စစ္တပ္ၾကီးမ်ားသည္ ၀ႆကာရ၏ လ်ဳိ႔၀ွက္လမ္းညႊန္မႈၿဖင့္ ၀ဇၨီၿပည္အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာၿပီး၊ နတ္ၿပည္တမွ် သာယာ၀ေၿပာ၊ စည္ကား၊ လွပသည့္ ၀ဇၨီတုိင္းၿပည္ၾကီးကို အလြယ္တကူ တုိက္ခုိက္သိမ္း ယူလုိက္ပါေတာ့သည္၊၊

၀ဇၨီတုိ႔ တပ္ပ်က္ၿပီး၊ စစ္ရႈံး၊ တုိင္းၿပည္ကို သူ႔ကြ်န္အၿပဳခံလုိက္ရသည္မွာ သူတုိ႔၏စစ္ေရးႏွင့္၊ ရဲစြမ္းသတၱိ ညံ့ဖ်င္း၍ မဟုက္ဘဲ၊ “အပရိဟာနိယဓမၼ” မရွိေတာ့ၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္ရသည္ကို စာဖတ္သူ သတိၿပဳမိမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္၊၊ အပရိဟာနိယဓမၼ(ေခၚ)တုိးတက္ေၾကာင္းအေၿခခံက်င့္စင္ခုႏွစ္မ်ဳိးကိုသာ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔ မေမ့ေလ်ာ့လုိက္နာၾကလ်င္ မဂဓစစ္တပ္ကို ရႈံးနိမ့္ဖြယ္ အေၾကာင္းမရွိပါေခ်၊၊

တုိးတက္ေၾကာင္းက်င့္စင္ကိုေမ့ေလ်ာ့မိ၍သာ စစ္ရႈံးၿပီး၊ သူ႔ကြ်န္ဘ၀သို႔ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔က်ေရာက္ၿပီး၊ ဘ၀ပ်က္၊ ႏုိင္ငံပ်က္ၾကရသည္ကို စာဖတ္သူတုိ႔ သတိထား၊ အတုယူၿပီး၊ တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံက်င့္စင္ (ေခၚ)အပရိဟာနိယဓမၼကို ေလ့လာ၊ အသုံးခ်၊ လိုက္နာက်င့္ၾကံၿခင္းၿဖင့္ တုိးတက္ေသာမိသားစုဘ၀၊ ႏုိင္ငံ၊ ႏုိင္ငံသားဘ၀မ်ားကို ပုိင္ဆုိင္ၾကပါေစလို႔ အရွင္ ဆႏၵၿပဳလုိက္ပါသည္၊၊


အရွင္ေက၀လ(အလင္း စက္)
ဘာ၀နာ၀ိဟာရ-သီရိလကၤာ
(၁၄.၂.၂၀၁၁)


(မွတ္ခ်က္/ ဤစာတမ္းကို မဟာ၀၀ၢပါဠိ၊ မဟာပိရိနိဗၺာနသုတ္၊၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ သာရႏၵဒသုတ္၊၊ ေ၀သာလီ(ပါရဂူ)၊၊ Paper on “The Buddha and the Magadha and Vajji War”. “The norms of War in Theravada Buddhism” တုိ႔ကို ကုိးကား၍ ေရးသားအပ္ပါသည္၊၊)