ေစတနာ၊၊ ၊၊

ဗုဒၶအဘိဓမၼာတြင္ ပရမတၱတရားေလးမ်ဳိးဟူ၍ ရွိသည္၊၊ စိတ္၊ ေစတသိက္၊ ရုပ္၊ နိဗၺာန္တုိ႔ ၿဖစ္ၾကပါသည္၊၊ စိတ္သည္ အမ်ဳိးအစား အားၿဖင့္(၁၂၁)မ်ဳိးရွိၿပီး၊ ေစတသိက္သည္ အမ်ဳိးအစား(၅၂)မ်ဳိးမွ် ရွိပါသည္၊၊ ရုပ္သည္အေရအတြက္မွာမူ(၂၈)မ်ဳိး ၿဖစ္ပါသည္၊၊ နိဗၺာန္သည္ အႏွစ္သာရအားၿဖင့္ တစ္မ်ဳိးတည္းသာ ရွိပါသည္၊၊

“ေစတနာ”သည္ ေစတသိက္ငါးဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိးတြင္ အပါအ၀င္ၿဖစ္ေသာ ေစတသိက္အမ်ဳိးအစား ၿဖစ္ပါသည္၊၊ “ေစတနာ”ကို ၿမန္မာလုိ ေစ့ေဆာ္တတ္သည့္ သေဘာ၊ တုိက္တြန္းတတ္သည့္ သေဘာ၊ သဘာ၀ရွိေသာေစတသိက္ဟု မွတ္သားရပါမည္၊၊

ေစ့ေဆာ္မႈ၊ တုိက္တြန္းမႈ၊ ႏႈိးဆြမႈ၊ လႈံ႔ေဆာ္မႈကို “ေစတနာ”ဟု အဘိဓမၼာသေဘာအရ သိမွတ္ႏုိင္ပါသည္၊၊ အလုပ္တစ္ခု၊ အၿပဳအမူတစ္ခုလို ၿပဳလုပ္ေတာ့မည္ဆုိလ်င္ မၿပဳလုပ္ခင္လူ၏စိတ္တြင္ ၿပဳလုပ္ေစရန္ ေစ့ေဆာ္မႈသေဘာ၊ တုိက္တြန္းမႈသေဘာ ေပၚေပါက္လာသည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊ ေစ့ေဆာ္မႈ၊ တုိက္တြန္းမႈသေဘာမေပၚေပါက္ဘဲ တစ္စုံတရာကို လူသည္ၿပဳလုပ္ေလ့မရွိေၾကာင္း ၿပဆုိပါသည္၊၊

ေစ့ေဆာ္မႈ တုိက္တြန္းမႈကို အဘိဓမၼာနာမည္ေ၀ါဟာရၿဖင့္ “ေစတနာ”ဟု ေခၚတြင္ၿပီး၊ ေစ့ေဆာ္မႈ တုိက္တြန္းမႈေၾကာင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ၿပဳလုပ္မႈကို “ကံ”ဟု ေခၚပါသည္၊၊ “ကံ”ဟူေသာ ၿမန္မာစ ကားလုံးသည္ “ကမၼ”ဟူေသာ ပါဠိပုဒ္မွဆင္းသက္လာေသာ ပါဠိသက္ေ၀ါဟာရ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ “ကမၼ”ကို “ၿပဳလုပ္မႈ၊ အၿပဳအမူ”ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ေဆာင္ရပါသည္၊၊

ထုိ႔ေၾကာင့္ ကံဆုိသည္မွာ အလုပ္၊ အၿပဳအမူ၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ေခၚပါသည္၊၊ အရပ္စကားတြင္ “မေကာင္းလည္း ကံ၊ ေကာင္းလည္း ကံ၊ ကံကုိယုံ၍ မီးပုံမတုိးရာ”စသည္အားၿဖင့္ “ကံ”ဟူေသာေ၀ါ ဟာရကုိ လြဲမွားစြာအဓိပၸါယ္ေကာက္ယူၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္၊၊

စာေပအလုိအရ “ကံ”၏အဓိပၸါယ္မွာ “ေစတနာပါေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္”ဟူ၍ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ေစတနာပါ၀င္ေသာ အၿပဳအမူအားလုံးသည္ “ကံ”ၿဖစ္သြားေသာေၾကာင့္ ေကာင္းက်ဳိး၊ သုိ႔မဟုက္ ဆုိးက်ဳိးကိုလည္း ေသၿခာေပါက္ေပးမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ေစတနာပါေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွန္သမွ်ကို “ကံ”ဟုဆုိလုိက္ေသာေၾကာင့္ ေစတနာမပါေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟူသည္ ရွိေသး၏ေလာဟု ေမးၿမန္းဖြယ္ရွိပါသည္၊၊ အမွန္မွာ အဘိဓမၼာသေဘာအရ ေစတနာမပါေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟူ၍ မရွိပါ၊၊ စိတ္ပါ၀င္စားစြာလုပ္ေဆာင္ေသာ လုပ္ငန္းမွန္သမွ်တြင္ ေစတနာပါ၀င္သည္မွာ ေသၿခာပါသည္၊၊

ေစတသိက္ငါးဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိးကို သေဘာတူရာအုပ္စုဖြဲ႔လိုက္ေသာအခါ “ေစတနာ”ေစတသိက္သည္ ပါဠိအမည္အားၿဖင့္ “သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိက္”အမ်ဳိးအစားထဲတြင္ ပါ၀င္ပါသည္၊၊ “သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိက္”ဟူသည္မွာ စိတ္အားလုံးႏွင့္အတူၿဖစ္တတ္ေသာ အေလ့အထရွိေသာ ေစတသိက္မ်ဳိးၿဖစ္သည့္အတြက္ စိတ္ၿဖစ္ေနသမွ် လုပ္ေဆာင္မႈမွန္သမွ်တြင္လည္း ေစတနာပါ၀င္ေနမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

သုိ႔ေသာ္ မရည္ရြယ္ဘဲၿဖစ္သြားေသာ အၿပဳအမူႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားတြင္မူ ေစတနာပါသည္ဟုဆုံးၿဖတ္ရန္ မၿဖစ္ႏုိင္ပါ၊၊ သာဓကအားၿဖင့္ ၿမက္ေစ့ႏွစ္ဘက္လုံးအလင္းမရေသာ ရဟႏၱာအရွင္တစ္ပါး သြားလာေသာအခါ ပုရြက္ဆိပ္မ်ားကို နင္းမိသၿဖင့္ေသဆုံးကုန္ၾကရပါသည္၊၊ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ေနရာမ်ားတြင္မူ ေစတနာမပါ၀င္သည့္အတြက္ ကံအၿဖစ္သုိ႔မေရာက္၊ ကံမေၿမာက္ဟု မွတ္ယူရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

အေကာင္း+အဆုိးၿပဳမူမႈမ်ားတြင္ ေစတနာသည္ အေရးပါသည့္ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္၊၊ ေစတနာအနည္း၊ အမ်ားအလိုက္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ တစ္ခါတရံတြင္ လုံး၀မလုပ္ခ်င္ဘဲလ်က္ ၿပဳလုပ္လုိက္ရသည္မ်ား ရွိေနတတ္ပါသည္၊၊ ထုိအခါမ်ားတြင္ ေစတနာကလႈံ႔ေဆာ္သၿဖင့္ ၿပဳမူရသည္မဟုက္ဘဲ အေၿခအေနအမ်ဳိးမ်ဳိးကသာ ေစ့ေဆာ္တုိက္တြန္း၍ၿဖစ္ရသည့္အတြက္ ၾကီးမားသည့္အက်ဳိးကိုၿဖစ္ေစ၊ အဆုိးကိုၿဖစ္ေစ မရတတ္ပါ၊၊

“ေစတနာသည္ လူတုိင္းႏွင့္ မထုိက္တန္”ဟုလည္း အရပ္စကားရွိပါေသးသည္၊၊ မမွန္ပါ၊၊ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအလိုအရ ေစတနာသည္ လူတုိင္းႏွင့္ထုိက္တန္သည့္ သေဘာတရားတစ္ခု ၿဖစ္ပါသည္၊၊ မွတ္သားရန္မွာ မိမိသည္ တရားအဆင့္အရ လုံး၀ၿပည့္စုံေနသူမၿဖစ္ေသးသည့္အတြက္ လူတုိင္းအေပၚတြင္ ေစတနာမထားႏုိင္ေသးၿခင္းသာ ၿဖစ္ရပါသည္၊၊

“ငါသည္ သားအရင္း ရာဟုလာအေပဖၚ၌ၿစ္ေစ၊ ငါ့အားသတ္ရန္လာသည့္ နာဠာဂိရိဆင္အေပၚ၌ ၿဖစ္ေစ၊ ငါ့အားအၾကိမ္ၾကိမ္ ေသေၾကာင္းၾကံသည့္ ေဒ၀ဒတ္အေပၚ၌ၿဖစ္ေစ၊ ထားသည့္ေမတၱာမွာ တန္းတူညီမွ် အတူတူပင္ၿဖစ္သည္၊၊

အထက္ေဖာ္ၿပပါစကားရပ္မွာ တရားအဆင့္အရ ၿပည့္စုံၿပီးသူၿဖစ္၍ လူတုိင္းအေပၚ ေစတနာႏွင့္ ေမတၱာထားႏုိင္ပုံကုိ သိသာေစသည့္ သာဓကၿဖစ္ပါသည္၊၊ သာမန္လူမ်ားအတြက္မူ ေစတနာလူတုိင္းအေပၚ ထားႏုိင္ရန္ခက္ခဲလွပါသည္၊၊ ဆုိလုိသည္မွာ ေစတနာကို လူတုိင္းအေပၚမထားႏုိင္ၾကၿခင္းသာ ၿဖစ္ၿပီး၊ ေစတနာသည္ လူတုိင္းႏွင့္မတန္ၿခင္း မဟုက္ဟူ၍ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ညီမွ်ေသာ ေစတနာ၊ သန္႔ရွင္းေသာေစတနာၿဖင့္ အေကာင္းကိုၿပဳေသာအခါ၊ ေသးငယ္သည့္ၿပဳမူခ်က္ ေလးမွ်ပင္ၿဖစ္ေသာ္လည္း အက်ဳိးၾကီးရသည္ဟု အဘိဓမၼာရႈေဒါင့္မွ ေတြ႔ရပါသည္၊၊ ဤသေဘာကိုပင္ ၿမန္မာဆုိရုိးတစ္ခုတြင္ “ေညာင္ေစ့ေလာက္လွဴေသာ္လည္း၊ ေညာင္ပင္ပမာဏမွ် အက်ဳိးရသည္၊၊”ဟု ဆုိ လိုဟန္ရွိပါသည္၊၊

ေစတနာသည္ အေကာင္းဘက္တြင္မွ ေစ့ေဆာ္သည္မဟုက္ဘဲ အဆုိးဘက္တြင္လည္း ေစ့ေဆာ္ တတ္သည့္ သဘာ၀ရွိပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၿပဳလုပ္မိသည့္အၿပစ္က ေသးငယ္ေသာ္လည္း ေစတနာ မ်ားမ်ားထည့္ၿပီး၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ၾကီးၿပဳလိုက္မိသည့္အတြက္ “Misfortune never comes single.”ဟူ ေသာ အဂၤလိပ္ဆုိးရုိးမ်ားႏွင့္၊ “ကံဆုိးမသြားရာ မုိးလုိက္လုိ႔ရြာ”ဟူေသာ ၿမန္မာဆုိးရိုးမ်ား ေပၚေပါက္ လာဟန္ရွိပါသည္၊၊

လူ၏ပင္ကိုယ္သဘာ၀မွာ အေကာင္းအၿပဳအမူမ်ားမွာထက္ အဆုိးအၿပဳအမူမ်ားထဲတြင္ ေပ်ာ္၀င္ေန တတ္သည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း လူ၏ဘ၀တစ္သက္တာတြင္ “အသက္တစ္ရာမေနရ၊ အမႈတစ္ရာကို ရင္ဆုိင္ေနၾကရသည္”ဟု အဘိဓမၼာသဘာ၀မ်ားက မီးေမာင္းထုိးၿပေနပါသည္၊၊

အမွန္ၿဖစ္သင့္သည္မွာ အေၿခအေနအရ အဆုိးလုပ္ရပ္တစ္ခုကို မလႊဲသာ၍ၿပဳရသည့္တုိင္ ေစတနာပါပါ၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ၾကီး မၿပဳမိရန္အေရးၾကီးသည္ဟု ယူဆရပါသည္၊၊ အဆုိးကို အတတ္ႏုိင္ဆုံးေရွာင္ရွားႏုိင္လ်င္ကား အေကာင္းဆုံးၿဖစ္ပါသည္၊၊

“အလင္းစက္” စာဖတ္သူမ်ား ေစတနာေကာင္းသၿဖင့္ ကံေကာင္းသူမ်ားၿဖစ္ၿပီး၊ ၿပည့္စုံသည့္ဘ၀မ်ားစြာကုိ ပိုင္ဆုိင္ၾကပါေစ၊၊ ၊၊


အရွင္ေက၀လ(အလင္းစက္)
ဘာ၀နာ၀ိဟာရ-သီရိလကၤာ
(၂၃.၃.၂၀၁၁)