ပါဠိစာေပ၊၊ ၊၊

အရွင္ေရးခဲ့သမွ် ေဆာင္းပါးႏွင့္ စာတမ္းမ်ားထဲတြင္ ‘ပါဠိစာေပ’ဆုိတဲ့ စကားလုံးကို စာဖတ္သူမ်ား အၾကိမ္မ်ားစြာ ေတြ႔ခဲ့ၾကပါသည္၊၊

 ပါဠိစာေပအေၾကာင္း မိတ္ဆက္စာတမ္းကို ယၡဳတင္ၿပလုိက္ပါတယ္၊ “အလင္း စက္” စာဖတ္သူမ်ား ပါဠိစာေပဆုိင္ရာ ဗဟုသုတမ်ားစြာ ရလိမ့္မယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္၊၊ ပါဠိစာေပ မည္မွ်က်ယ္ၿပန္႔သည္ဆုိသည္ကိုလည္း စာရႈသူမ်ား ေတြ႔ရမွာၿဖစ္ပါတယ္၊၊

ပါဠိစာေပတခုတည္းကိုပင္ ႏုိင္ငံေပါင္းမ်ားစြာမွာ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ား ဖြင့္လွစ္၍ သင္ယူေနၾကရပါ တယ္၊၊ ပါဠိစာေပမွာ ေဖာ္ၿပထားတဲ့ အတတ္ပညာမ်ားအေၾကာင္း၊ စိတ္ပညာဆုိင္ရာ၊ အေတြး ေခၚပညာဆုိင္ရာမ်ား၊ စီးပြားေရးအေၾကာင္း၊ လူမႈေရးအေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံေရးအယူအဆမ်ားအေၾကာင္း၊ ဘာသာကုိးကြယ္မႈ အေၾကာင္း၊ ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ တင္ၿပထားပုံမ်ားသည္ ယေန႔ေခတ္ေပၚ ပညာရပ္ မ်ားထက္ အဆင့္ မနိမ့္ေၾကာင္းကိုလည္း မ်ားစြာေသာ ေခတ္ပညာရွင္၊ အေတြးအေခၚပညာရွင္တုိ႔ အသိမွတ္ၿပဳၾကၿပီး ၿဖစ္သည္၊၊

ၿမတ္စြာဘုရားရွင္တုိ႔လက္ထက္က အႏၵိယႏုိင္ငံမွာ တုိင္းၾကီး(၁၆)တုိင္း ရွိတယ္လုိ႔ အႏၵိယႏုိင္ငံသမုိင္း မ်ားမွာ ေဖာ္ၿပပါတယ္၊၊ ထုိတုိင္းၾကီး(၁၆)တုိင္းထဲမွာ ဥေဇၨနီၿပည္ႏွင့္ မာဂဓတုိင္းတို႔မွာ ပါဠိဘာသာစ ကားကို ႏုိင္ငံေတာ္ရုံးသုံး ဘာသာစကားအၿဖစ္ အသုံးၿပဳၾကပါတယ္တဲ့၊၊

 ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ့ အတၳဳပၸတၱိကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း ဘုရားရွင္သည္ မာဂဓတုိင္းမွာ အေနမ်ားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္အေနၿဖင့္ သူအေနမ်ားသည့္ မာဂဓတုိင္းဘာသာစကားၿဖင့္ မ်ားစြာ ေသာ တရားေတာ္မ်ားကို ေဟာၾကားခဲ့လိမ့္မည္ဟု ပါဠိသုေတသီတုိ႔ ခန္႔မွန္းၾကပါသည္၊၊

ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ အသက္ရွင္ေနထုိင္ၿပီး(၄၅)ႏွစ္ၾကာ ေဟာေၿပာသင္ၿပခဲ့သမွ်ကို ပါဠိစာေပဟုေခၚ ဆုိတာ ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဗုဒၶရွင္ေတာ္၏ ေဟာေၿပာ သင္ၿပခ်က္မ်ားၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶစာေပဟုလည္း ေခၚပါသည္၊၊ ပါဠိစာေပသည္ က်ယ္ၿပန္႔လြန္းအားၾကီးလို႔ အပုိင္းၾကီး သုံးပိုင္းခြဲထားရပါတယ္၊၊ အပုိင္းၾကီးသုံးပိုင္းဆုိတာ---
(၁) ၀ိနယ ပါဠိစာေပက႑၊
(၂) သုတၱႏၱ ပါဠိစာေပက႑၊
(၃) အဘိဓမၼာ ပါဠိစာေပက႑၊ တုိ႔ၿဖစ္ပါတယ္၊၊

၀ိနယ ပါဠိစာေပဆုိတာကိုပဲ “၀ိနယ ပိဋက”လုိ႔ေခၚတြင္ပါတယ္၊ သုတၱႏၱ ပါဠိစာေပကုိ “သုတၱႏၱ ပိဋက” လုိ႔ ေခၚပါတယ္၊ အဘိဓမၼာ ပါဠိစာေပကုိေတာ့ “အဘိဓမၼာပိဋက”လုိ႔ေခၚပါတယ္၊၊ ေပါင္းလုိက္ရင္ “တိပိဋက ပါဠိစာေပ”ဆုိတာ ၿဖစ္လာပါတယ္၊၊ ဗုဒၶစာေပလို႔လည္း ေခၚပါတယ္၊၊ ၿမန္မာလုိအားၿဖင့္ ပိဋကတ္သုံးပုံလုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္၊၊

(က) ၀ိနယ ပိဋကမွာ အုပ္ေရ (၅)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၂၂၆၀)ရွိပါတယ္၊၊
(ခ) သုတၱႏၱ ပိဋကမွာ အုပ္ေရ (၂၃)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၁၀၈၉၈)ရွိပါတယ္၊၊
(ဂ) အဘိဓမၼာ ပိဋကမွာ အုပ္ေရ (၁၂)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၃၅၉၇)ရွိပါတယ္၊၊

စုစုေပါင္း ပိဋကသုံးပုံမွာ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၁၆၇၅၅)ရွိၿပီး၊ ႏွစ္လက္မခန္႔ထူသည့္ ဆုိက္ၾကီးစာအုပ္ ေပါင္း(၄၀)ႏွင့္ က်မ္းအေရအတြက္(၅၃)မွ် ရွိပါတယ္၊၊ ပိဋကသုံးပုံတြင္ သုတ္(stories)ေပါင္း (၄၀၀၀၀) ရွိသည္ဟုလည္း မွတ္သားရပါသည္၊၊

“၀ိနယပိဋက”မွာ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္က သာသနာေတာ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ရဟန္းအမ်ဳိးသၼီးမ်ားအတြက္ လိုက္နာရန္စည္းကမ္းမ်ားကို သင္ၿပထားပါတယ္၊၊ “သုတၱႏၱ ပိဋက”မွာ စီးပြားေရး လူမႈေရး ႏုိင္ငံေရး၊ ဘာသာတရား က်င့္၀တ္မ်ား၊ ပညာရပ္အမ်ဳိးမ်ဳိး၏ အေၾကာင္းမ်ား၊ ဗုဒၶေခတ္ အႏၵိယႏုိင္ငံ အေတြးအေခၚမ်ား၊ သိပၸံပညာအေၾကာင္းမ်ား၊ ေဆးပညာအတက္မ်ားစသည့္ အေၾကာင္းအရာ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေဟာေၿပာသင္ၿပထားပါတယ္၊၊

 “အဘိဓမၼာပိဋက”မွာေတာ့ သတၱ၀ါတစ္ ဦး၏ ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြဲ႔စည္းထားပုံ၊ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြဲ႔စည္းထားပုံမ်ားအၿပင္ ေလးနက္သည့္ အေတြး အေခၚမ်ား၊ စိတ္ပညာရပ္မ်ားကို သင္ၿပထားပါတယ္၊၊

ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ၿပဳသြားတာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္လာပါၿပီ၊ ေခတ္စနစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၿခားခဲ့ ပါၿပီ၊၊ ဒီလို ေခတ္ေတြ လူေနမႈစနစ္ေတြ မတူေတာ့တဲ့အခါ ယဥ္ေက်းမႈပုံစံ၊ ရုိးရာပုံစံ၊ အေၿပာအဆို၊ အေနအထုိင္ပုံစံေတြ၊ အေတြးေခၚ အယူအဆေတြ၊ ယံုၾကည္မႈပုံစံမ်ားပါ မတူၿဖစ္လာပါတယ္၊၊

ၿမတ္စြာဘုရား လက္ထက္က သူ႔ေခတ္ သူ႔အခါအေလ်ာက္ ေဟာၾကားခ်က္ေတြ၊ သင္ၿပခ်က္ေတြကို ေခတ္သစ္ စနစ္သစ္လူသားတုိ႔ နားလည္ရခက္လာပါတယ္၊ တခ်ဳိ႔ေဟာၾကားခ်က္မ်ားကို လုံး၀နား မလည္ႏုိင္သည္အထိ ၿဖစ္လာပါတယ္၊၊

ဒီလုိအေၿခအေနမ်ဳိးမွာ နားလည္ရခက္တဲ့ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ရဲ့ သင္ၿပခ်က္ ေဟာေၿပာခ်က္မ်ားကို ေခတ္အခါ အေလ်ာက္ နားလည္ရလြယ္ေအာင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိ ေရးၿပထားတဲ့ ပါဠိစာေပက်မ္းမ်ား ေပၚထြက္လာ ပါတယ္၊၊ ထုိက်မ္းမ်ားကို အ႒ကထာလုိ႔ေခၚပါတယ္၊၊ ပိဋကသုံးပုံလုံးအတြက္ အ႒ကထာက်မ္းေပါင္း (၅၁)အုပ္ရွိတယ္လုိ႔ ပါဠိစာေပသမုိင္းမွာ ေလ့လာရပါတယ္၊၊

အဂၤလိပ္လုိေတာ့ Commentary လုိ႔ေခၚမည္ ထင္ပါသည္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရား သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္က ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္ ၿမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္ ၾကီးမ်ား ေဟာေၿပာသင္ၿပသည့္ ပါဠိစာေပကို “ပါဠိေတာ္”လုိ႔ နာမည္သုံးႏႈံးၿပီး၊ ၿမတ္စြာဘုရား လြန္ေတာ္မူၿပီး ေခတ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာမွ ေပၚထြက္လာသည့္ ပါဠိစာေပမ်ားကိုေတာ့ အ႒ကထာလို႔ အမည္သုံးႏႈံး ပါတယ္၊၊

အ႒ကထာဆုိတဲ့က်မ္းမ်ားက အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိ ရွင္းၿပထားသည့္တုိင္ နားလည္ရခက္ေနေသးသည့္ ပါဠိေတာ္ပုဒ္မ်ား၊ ရွင္းမၿပဘဲက်န္ေနေသးသည့္ ပါဠိေတာ္ပုဒ္မ်ားကို အဓိပၸါယ္ထပ္မံ ရွင္းၿပထားသည့္ က်မ္းမ်ားလည္း ေပၚထြက္လာပါတယ္၊ ထုိက်မ္းမ်ားကိုေတာ့ “ဋီကာ”လို႔ေခၚပါတယ္၊၊

 ပိဋကသုံးပုံအတြက္ ဋီကာက်မ္းေပါင္း အုပ္ေရ(၂၆)အုပ္ရွိတယ္လို႔ ေလ့လာရပါတယ္၊၊ အ႒ကထာႏွင့္ ဋီကာက်မ္းမ်ားသည္ ပါဠိေတာ္ထက္ စာအုပ္ဆုိက္မ်ားစြာ ၾကီးပါတယ္၊၊

စုစုေပါင္းလိုက္ရင္ ပါဠိစာေပဆုိတဲ့အထဲမွာ---
၁. ပါဠိေတာ္ အုပ္ေရ (၄၀)၊
၂. အ႒ကထာ အုပ္ေရ (၅၁)၊
၃. ဋီကာအုပ္ေရ (၂၆)၊ တုိ႔သည္ ပါဠိစာေပ၏ Primary Sources မ်ားအၿဖစ္ ပါ၀င္ပါတယ္၊၊

ဗုဒၶဘာသာကို စႏွစ္တက် နားလည္သေဘာေပါက္လိုသူမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဘယ္လုိဘာသာမ်ဳိးလဲဟု အေသးစိတ္ သိလိုသူမ်ားအေနၿဖင့္ သူမ်ားပါးစပ္ဖ်ားတြင္ လမ္းဆုံးမေနဘဲ အရွင္တင္ၿပထားသည့္ ဤက်မ္းၾကီးမ်ားကို ပါဠိဘာသာၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ဘာသာၿပန္အကူ အညီၿဖင့္ၿဖစ္ေစ ကိုယ္တုိင္ေလ့လာ သင့္ပါတယ္၊၊

ကမၻာ့ဘာသာၾကီးမ်ားအထဲတြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ စာေပခုိင္မာ၊ သမုိင္းအေထာက္ထား ခုိင္မာသည့္ ဘာသာတခုၿဖစ္ေၾကာင္း ပါဠိစာေပႏွင့္ ဗုဒၶစာေပကို အေသးစိတ္ေလ့လာေသာ “ရိုင္းေဒး ဗစ္”စသည့္ အေနာက္တုိင္း ပညာရွင္မ်ား၊ The light of Asia စာအုပ္ကိုေရးသားခဲ့သည့္ “ဆာအက္ ဒ၀င္ အာႏုိး”စသူတုိ႔က ဆိုပါသည္၊၊

ပါဠိစာေပသည္ ဤမွ်က်ယ္ၿပန္႔ နက္နဲပါတယ္၊၊ အေပၚတြင္ေရတြက္ၿပထားခ်က္သည္ ပါဠိဘာသာႏွင့္ စာအုပ္အေရအတြက္ ၿဖစ္သည္၊ ထုိပါဠိကို ဘာသာၿပန္ထားသည့္ ၿမန္မာၿပန္စာအုပ္အေရအတြက္မွာ ထုိ႔ထက္ မ်ားပါသည္၊၊

 ပိဋကသုံးပုံလုံးနီးနီးကို အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔လည္း ၿပန္ဆုိထားၿပီး ၿဖစ္ပါတယ္၊၊ ကမၻာ့ဘာသာ World Religion တြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ စာေပနယ္အက်ယ္ၿပန္႔ဆုံးၿဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့လုံးဆုိင္ရာ ပညာေရးအဖြဲ႔၏ အစီရင္ခံစားမ်ားတြင္ ေလ့လာရပါသည္၊၊

ဤပါဠိစာေပကိုပင္ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ားဖြင့္လွစ္၍ ႏုိင္ငံေပါင္းမ်ားစြာမွာ သင္ၾကားေနၾကရပါတယ္၊၊ ကမၻာ့တကၠသုိလ္ၾကီးမ်ားတြင္လည္း Buddhist Literature Studies ကို Main Faculties မ်ားအၿဖစ္ သင္ၾကား ေနၾကရေၾကာင္း သိရပါတယ္၊၊

တကၠသိုလ္ၾကီးတြင္ ကမၻာ့စာေပတရပ္အေနၿဖင့္ သင္ၾကားရ ေလာက္ေအာင္လည္း အဆင့္ၿမင့္သည့္ စာေပၿဖစ္ပါသည္၊၊ ပါဠိစာေပမွာ လုံး၀မပါ၀င္သည့္ Arts and Imformations ဆုိတာ မရွိပါဘူး၊ သုေတသနၿပဳၿပီး လက္ဆင့္ကမ္း အဆင့္ၿမွင့္ၿပီးသာ အသုံးၿပဳႏုိင္ၾက မယ္ဆုိရင္ ယၡဳထက္မ်ားစြာ တုိးတက္ၿပီး လူတုိ႔အက်ဳိးမ်ားဖြယ္ရွိပါတယ္၊၊

ပါဠိေတာ္စာရင္း၊ အ႒ကထာစာရင္းႏွင့္ ဋီကာစာရင္းမ်ားထဲတြင္ မပါ၀င္ဘဲ သီးၿခားတည္ရွိေနသည့္ က်မ္းၾကီးမ်ား ရွိပါေသးတယ္၊၊ ထုိက်မ္းၾကီးမ်ားကေတာ့ မူလဋီကာက်မ္းမ်ား၊ အႏုဋီကာက်မ္းမ်ား၊ မဓုဋီကာက်မ္းမ်ား၊ ေယာဇနာက်မ္းမ်ား၊ ဂ႑ိက်မ္းမ်ား၊ ဒီပနီက်မ္းမ်ား၊ ဆုိရုိးက်မ္းမ်ား၊ အရေကာက္က်မ္းမ်ား ၿဖစ္ပါတယ္၊၊

 ထုိက်မ္းၾကီးမ်ားမွာ ပိဋကသုံးပုံထက္ပင္ အုပ္ေရ အေရအတြက္ မ်ားပါသည္၊၊ ဤက်မ္းၾကီးမ်ားမွာ ပါဠိစာေပၿဖင့္ေရးသားထားသည့္ က်မ္းၾကီးမ်ား ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပါဠိစာေပဆုိသည့္ Frame ထဲတြင္ ထည့္သြင္းရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ပါဠိစာေပႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း ေလ့လာလုိသူမ်ားအေနၿဖင့္ ဤက်မ္းၾကီးမ်ားကို Secondary Sources မ်ားအၿဖစ္ ေလ့လာရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ “ေဒးကာနယ္ဂီ,စင္ၿမဴရယ္ စမုိင္း”တုိ႔၏ မိတၱဗလဋီကာကဲ့သို႔ေသာ တက္က်မ္း မ်ား မ်ားစြာေရပန္းစားသည္ကို သတိၿပဳမိသည္၊၊ ဗုဒၶစာေပ (ေခၚ) ပါဠိစာေပတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ က်မ္းမ်ား လည္း ရွိပါသည္၊၊ ထုိက်မ္းမ်ားကို နီတိစာေပဟု ေခၚပါသည္၊၊ ေလာကနီတိစသည့္ က်မ္းမ်ား ၿဖစ္သည္၊၊ ပါဠိဘာသာၿဖင့္ေရးေသာ က်မ္းပင္ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ နီတိစာေပကိုလည္း ပါဠိစာေပထဲတြင္ ထည့္သြင္းရမည္ ၿဖစ္သည္၊၊

ပါဠိစာေပထဲတြင္ေနာက္ဆုံး က်န္ေနေသးသည့္ က်မ္းမ်ားမွာ “၀ံသက်မ္း”မ်ား ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သာသနာ ၀ံသ၊ မဟာ၀ံသ၊ ေဗာဓိ၀ံသ၊ ဒါဌာ၀ံသ၊ ဒီပ၀ံသ၊ ထူပ၀ံသစသည္ၿဖင့္ “၀ံသ”က်မ္းေပါင္း(၅၀)ေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ပါဠိစာေပသမုိင္းတြင္ ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊ ၿမန္မာၿပည္တြင္မူ “၀င္ကိုး ၀င္” တတ္ရင္ စာတတ္သည္ဟု ေၿပာစမွတ္ရွိသည္၊၊

ဤ၀ံသက်မ္းမ်ားသည္လည္း ပါဠိဘာသာၿဖင့္ ေရးသားထား ေသာက်မ္းမ်ား ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပါဠိစာေပစာရင္းတြင္ မွတ္သားရပါမည္၊၊ “၀ံသစာေပ”သည္ ပါဠိစာေပႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာကုိေလ့လာ လုိသူမ်ားအတြက္ Sub-secondary Sources အေနၿဖင့္ ေလ့လာရန္လုိအပ္ေသာ စာေပအမ်ဳိးအစား ၿဖစ္သည္၊၊ ၀ံသစာေပသည္ ပါဠိေတာ္ကဲ့သုိ႔ အ႒ကထာ က်မ္းမ်ား၊ ဋီကာက်မ္းမ်ားအထိပင္ ရွိသည္၊၊ ၀ံသစာေပသည္ အဓိကအားၿဖင့္ သမုိင္းအခ်က္ အလက္ မ်ားကို ေဖာ္ၿပထားေသာ က်မ္းမ်ားၿဖစ္ပါသည္၊၊

သီရိလကၤာပါဠိစာေပတြင္ ၀ံသက်မ္းေပါင္း(၅၀)ေက်ာ္ရွိသည္ဟု သိရသည္၊၊ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ဤ၀ံသက်မ္းမ်ားကို တေလးတစား သင္ယူေနၾကသည္ကို အရွင္ကိုယ္တုိင္ပင္ သီရိလကၤာ Sunday School ႏွင့္ ပရိေ၀ဏ (ေခၚ) စာသင္တုိက္ၾကီးမ်ားတြင္ ေတြ႔ခဲ့ရပါသည္၊၊

ပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာႏွင့္ ၀ံသစာေပမ်ားကို သင္ၾကားရလြယ္ကူေအာင္ စီရင္ထားေသာ ပါဠိသဒၵါက်မ္းမ်ားစြာလည္း ရွိပါသည္၊၊ Pᾶli Grammar ဟု မွတ္သားရပါမည္၊၊ ထင္ရွားေသာ ပါဠိသဒၵါက်မ္းမ်ားမွာ ကစၥည္းသဒၵါက်မ္း၊ ပါဏိနိသဒၵါက်မ္း၊ ေမာဂၢလာန္သဒၵါက်မ္း၊ သဒၵနီတိဓာတု မာလာ သဒၵါက်မ္း၊ ရူပသိဒၶိ သဒၵါက်မ္းစသည္တုိ႔ ၿဖစ္သည္၊၊ ပါဠိဘာသာၿဖင့္ ေရးသားထားေသာ သဒၵါက်မ္းေပါင္း (၂၀)ခန္႔ ရွိသည္ဟု ၾကားဖူးပါသည္၊၊ ယၡဳအခါအခ်ဳိ႔ ပါဠိသဒၵါက်မ္းမ်ားမွာ အစအနရွာ မရ ေတာ့ေခ်၊၊ (အခ်ဳိ႔သဒၵါက်မ္းမ်ားမွာ သကၠတမူမ်ား ၿဖစ္သည္၊၊)

စင္စစ္ ပါဠိသဒၵါဟူသည္ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ပါဠိေတာ္မ်ား မဟုက္ေခ်၊ ေရွးေခတ္ ပါဠိပညာရွင္ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားမွ ပါဠိစာေပ သမုၿဒာကိုကူးခတ္ရင္း တူရာတူရာ ပါဠိအသြားအလာ ႏွင့္ ပါဠိပုဒ္ပုံစံ စနစ္မ်ားကို ထုပ္ႏႈတ္မွတ္သားခဲ့ရာမွ ပါဠိလုိမွတ္သားခဲ့ၿခင္း ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေနာင္အခါတြင္ က်မ္းအဆင့္ ထိေရာက္လာၿပီး၊ ပါဠိစာေပတတ္လိုလ်င္ ပါဠိသဒၵါကို အရင္တတ္ေအာင္ သင္ရသည္အထိ ၿဖစ္လာေတာ့သည္၊၊ အမွန္မွာ ပါဠိစာေပကို ေလ့လာရာမွ ပါဠိစာေပ စနစ္ကို သိလာၿခင္းသာ ၿဖစ္သည္၊၊ ပါဠိသဒၵါတတ္ၿပီးမွ ပါဠိစာေပတတ္ၿခင္း မဟုက္ဘဲ၊ ပါဠိစာေပတတ္ရာက ပါဠိစာေပ တည္ေဆာက္ထားပုံ သဒၵါဟူသည္ကို သေဘာေပါက္ နားလည္လာၿခင္းၿဖစ္သည္၊၊

ယေန႔ေခတ္တြင္မူ “သဒတ္မတာ စပ္မတာ၊ သဒါတတ္မွ စာတတ္သည္” ဟူ၍ ပါဠိစာေပကို အစေလ့ လာသူတုိ႔ လြဲမွားစြာ သေဘာေပါက္ေနၾကသည္မွာ အံ့ၾသဖြယ္ၿဖစ္သည္၊၊ ဤကဲ့သုိ႔ေသာ ဆုိရုိးမ်ားကို အေလးဂရုၿပဳလြန္းၿပီး ပါဠိသဒၵါစာေမးပြဲၾကီးမ်ားစြာက်င္းပ၍ သဒၵါက်မ္းမ်ားကိုခ်ည္း အာရုံစုိက္ေနရ ေသာေၾကာင့္ ပါဠိစာေပေလ့လာေသာ ပါဠိစာသင္သူအခ်ဳိ႔မွာ တကယ့္ပါဠိစာေပကုိ ေလ့လာသည့္ အဆင့္အထိ မေရာက္ဘဲ၊ ပါဠိသဒၵါပင္လယ္တြင္ နစ္ေမ်ာၾကသည္ကိုလည္း အရွင္တုိ႔ၿမန္မာ ပါဠိပညာ ေရးတြင္ ရင္ေလးစြာ ေတြ႔ၿမင္ရပါေသးသည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္ ပါဠိသဒၵါက်မ္း မ်ားမ်ားမရွိ၊ မ်ားစြာလည္း မသင္ယူၾကပါ၊ သုိ႔ေသာ္ ပါဠိစာေပ အရာတြင္ ၿမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားထက္ သာလြန္သည္ကို ေထရာ၀ါဒႏုိင္ငံအားလုံး သီရိလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ ေငြကုန္ ေၾကးက်ခံၿပီး ပညာသင္လာေရာက္ ေနၾကသည္က သက္ေသၿပဳေနပါသည္၊၊ ကမၻာသုိ႔ ဗုဒၶသာသနာႏွင့္ ဗုဒၶစာေပကို ၿဖန္႔ၿဖဴးရာတြင္လည္း သီရိလကၤာသားတုိ႔က အၿခားေထရာ၀ါဒ ဗုဒၶဘာ သာ ႏုိင္ငံသားမ်ားထက္ မ်ားစြာပင္ေရွ႔ေရာက္သည္ကို လက္ေတြ႔အားၿဖင့္ ၀န္ခံရေပမည္၊၊

ပါဠိစာေပကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ၾကည့္လ်င္---
၁. ပါဠိေတာ္၊
၂. အ႒ကထာ၊
၃. ဋီကာ၊
၄. ၀ံသ၊
၅. နီတိ၊
၆. ပါဠိသဒၵါ၊
၇. ၿမန္မာၿပန္ ပိဋကသုံးပုံ၊
၈. အဂၤလိပ္ဘာသာၿပန္ ပိဋကသုံးပုံဟူ၍ ေတြ႔ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

စာဖတ္သူမ်ား အထက္တြင္ ပါဠိေတာ္စာအုပ္ေရ(၄၀)ရွိသည္ဟု အရွင္တင္ၿပခဲ့သည္ကို မွတ္မိမည္ ထင္ပါသည္၊၊ ထုိပါဠိေတာ္ အုပ္ေရ(၄၀)မွ ပါဠိေတာ္ အုပ္ေရ(၂၀)ကို အလြတ္အာဂုံႏွင့္ သေဘာေရးေၿဖ ေအာင္ၿမင္စြာ ၿပန္ဆုိ၊ ေၿဖၾကားႏုိင္လ်င္ “တိပိဋကဘြဲ႔”ကို ၿမန္မာၿပည္တြင္ ေပးအပ္ပါသည္၊၊

 တိပိဋက စာေမးပြဲအတြက္ ပါဠိေတာ္အုပ္ေရ ေလးဆယ္မွ အုပ္ေရႏွစ္ဆယ္ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး၊ ႏႈတ္တက္အာဂုံႏွင့္၊ သေဘာအဓိပၸါယ္ေရးေၿဖ စာေမးပြဲၾကီးကို ၿမန္မာၿပည္တြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပ ပါသည္၊၊ စာေမးပြဲေၿဖဆုိ သည့္ ရက္ေပါင္း (၃၃)ရက္ ၾကာသည္ဟုလည္း တိပိဋကမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေလ့လာရပါသည္၊၊ အရွင္ ေလ့ လာမိသမွ် သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္လည္း “တိပိဋကာစရိယ”ဆုိေသာ စာေမးပြဲၾကီးရွိပါသည္၊ အလြန္ ခက္ခဲသည့္ စာေမးပြဲၾကီး ၿဖစ္သည္ဟုလည္း သိရပါသည္၊၊

(၁၃၁၀)ခု မွစတင္ခဲ့ေသာ တိပိဋကစာေမးပြဲၾကီးသည္ (၁၃၇၂)ခု၊ ယေန႔ဆုိလ်င္ ႏွစ္ေပါင္း(၆၂)ရွိခဲ့ၿပီ၊ ဤမွ်ၾကာေသာႏွစ္မ်ားအတြင္း တိပိဋကစာေမးပြဲေအာင္သၿမင့္ တိပိဋကဘြဲ႔ရရွိသြားေသာ ၿမန္မာရ ဟန္းေတာ္ေပါင္း(၁၂)ပါးမွ် ရွိသည္ဟုလည္း ဆုိပါသည္၊၊ တိပိဋကစာေမးပြဲတြင္ ေၿဖဆုိရေသာ သင္ရုိးပိဋက အုပ္(၂၀)မွာ---

၀ိနယပိဋက အတြက္---
(၁) ပါရာဇိကဏ္ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ
(၂) ပါစိတ္ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊
(၃) မဟာ၀ါ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊
(၄) စူဠ၀ါ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊
(၅) ပရိ၀ါ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စုစုေပါင္း (၅)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၂၆၀)ၿဖစ္ပါသည္၊၊

သုတၱႏၱပိဋကအတြက္---
(၁) သုတ္သီလကၡန္ ပါဠိေတာ္ (၁)၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၃၆)၊
(၂) သုတ္မဟာ၀ါ ပါဠိေတာ္ (၁)၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၈၃)၊
(၃) သုတ္ပါေဌယ် ပါဠိေတာ္ (၁)၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၆၀)၊ စုစုေပါင္း (၃)အုပ္၊စာမ်က္ႏွာေပါင္း(၇၇၉) ၿဖစ္ပါသည္၊၊
အဘိဓမၼာ ပိဋကအတြက္---
(၁) ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၈၉)၊
(၂) ၀ိဘဂၤပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၄၅၃)၊
(၃) ဓာတုကထာပါဠိေတာ္၊ ပုဂၢလပညတ္ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ (၁၀၀+၈၅=၁၈၅)၊
(၄) ကထာ၀တၳဳပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၄၉၃)၊
(၅) ယမုိက္ပါဠိေတာ္ (၃)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၉၀၄)၊
(၆) ပဌာန္းပါဠိေတာ္ (၅)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၃၅၉၇)၊၊ စုစုေပါင္း(၁၂)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း(၄၉၉၈)၊ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ေဖာ္ၿပခဲ့ၿပီးသည့္ ပါဠိေတာ္သက္သက္ အုပ္ေရ (၂၀)၊ စာမ်က္ႏွာ(၈၀၀၀)ေက်ာ္ခန္႔ကို သင္ရုိးပိဋကတ္ဟု ေခၚစမွတ္ၿပဳပါသည္၊၊ က်န္ေနေသး သည့္ ပါဠိေတာ္ အုပ္ေရ(၂၀) ကို က်မ္းအိပ္ဟု ေခၚတြင္ေၾကာင္းလည္း မွတ္သားရပါေသးသည္၊၊ တိပိဋကစာေမးပြဲတြင္ မပါ၀င္ဘဲ က်န္ေနသည့္ က်မ္း(၂၀)မွာ---
(၁) မဇၥ်ိမနိကာယ္မွ ပဏၰာသသုံးက်မ္း (၃)အုပ္၊
(၂) သံယုတၱနိကာယ္မွ ငါးက်မ္း (၃)အုပ္၊
(၃) အဂၤုတၱရနိကာယ္မွ ဆယ့္တစ္က်မ္း (၃)အုပ္၊
(၄) ခုဒၵကနိကာယ္မွ ဆယ့္ကိုးက်မ္း (၁၁)အုပ္၊ စုစုေပါင္း အုပ္ေရ(၂၀)ၿဖစ္ပါသည္၊၊

 တိပိဋက စာေမးပြဲ တြင္ မပါ၀င္သည့္အတြက္ က်က္မွတ္သူမရွိ၍ က်မ္းအိပ္ဟု ေခၚတြင္ေနသည့္ ဤက်မ္း(၂၀)ကို ယၡဳအခါတြင္ မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ၾကီး ဦးသီရိႏၵစသည့္ ဆရေတာ္ၾကီးမ်ားဦးစီး၍ “နိကာယ္ စာေမးပြဲ” ၾကီးမ်ား က်င္းပၿပီး အသက္၀င္ေသာ က်မ္းၾကီးမ်ားၿဖစ္လာေအာင္ ၾကဳိးစားေနၾကသည္ဟုလည္း ပါဠိ စာေပ အကဲခပ္သူမ်ားက ဆုိပါသည္၊၊

+ မဇၥ်ိမနိကာယ္ မွ ပဏၰာသ(၃)အုပ္ ဟူသည္မွာ +
(၁) မူလ ပဏၰာသ (၁)အုပ္၊
(၂) မဇၥ်ိမ ပဏၰာသ (၁)အုပ္၊
(၃) ဥပရိ ပဏၰာသ (၁)အုပ္၊ စုစုေပါင္း (၃)အုပ္ၿဖစ္ပါသည္၊၊

+ သံယုတၱနိကာယ္မွ ငါးက်မ္း (၃)အုပ္ ဟူသည္မွာ +
(၁) သဂါထာ၀ဂၢၢ သံယုတ္ (၁)အုပ္၊
(၂) နိဒါန၀ဂၢ၊ ခႏၶ၀ဂၢ သံယုတ္ (၁)အုပ္၊
(၃) သဠာယတန၀ဂၢ၊ မဟာ၀ဂၢ သံယုတ္ (၁)အုပ္၊ စုစုေပါင္း(၃)အုပ္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

+ အဂၤုတၱရနိကာယ္မွ ဆယ့္တစ္က်မ္း(၃)ဟူသည္မွာ +
(၁.၂.၃) ဧကက နိပါတ္မွစ၍ ဧကာဒသက နိပါတ္အထိ (၃)အုပ္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

+ ခုဒၵကနိကာယ္မွ ဆယ့္ကိုးက်မ္း(၁၁)အုပ္ ဟူသည္မွာ +
(၁) ခုဒၵကပါဌ ပါဠိ၊
(၂) ဓမၼပဒ ပါဠိ၊
(၃) ဥဒါန ပါဠိ၊
(၄) ဣတိ၀ုတၱက ပါဠိ၊
(၅) သုတၱနိပါတ ပါဠိ၊
(၆) ၀ိမာန၀တၳဳ ပါဠိ၊
(၇) ေပတ၀တၳဳ ပါဠိ၊
(၈) ေထရဂါထာ ပါဠိ၊
(၉) ေထရီဂါထာ ပါဠိ၊
(၁၀) ဇာတက ပါဠိ၊
(၁၁) နိေဒၵသ ပါဠိ၊
(၁၂) ပဋိသမၻိဒါမဂၢ ပါဠိ၊
(၁၃) အပါဒါန ပါဠိ၊
(၁၄) ဗုဒၶ၀ံသ ပါဠိ၊
(၁၅) စရိယာပိဋက ပါဠိ၊
(၁၆) ေနတၱိ ပါဠိ၊
(၁၇) ေပတေကာပေဒသ ပါဠိ၊
(၁၈) မိလိႏၵပဥွာ ပါဠိ၊
(၁၉) သုတၱသဂၤဟ ပါဠိ၊ စုစုေပါင္း (၁၉)အုပ္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဤစာတမ္းတြင္ အရွင္တင္ၿပ ေရတြက္ၿပခဲ့သည္မွာ ပါဠိေတာ္အုပ္ေရ (၄၀)ကို အဓိကတင္ၿပလုိက္ၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊ အ႒ကထာ အေရတြက္ႏွင့္ ဋီကာစသည္တုိ႔၏ စာရင္းအတိအက်ကိုလည္း အရွင္ၾကဳိးစားပါအုံးမည္၊၊

အရွင္ ပါဠိစာေပမိတ္ဆက္ကို တင္ၿပလာခဲ့သည္မွာ ဤမွ်ဆုိလ်င္ အတုိင္းအတာတခုအထိ ၿပည့္စုံၿပီ ဟု ယူဆပါသည္၊၊ အရွင့္ထက္ ပါဠိစာေပ တတ္ကြ်မ္းသည့္ ပါဠိပညာရွင္မ်ားအေနၿဖင့္ ဤစာတမ္းတြင္ မွားယြင္းမႈ တစုံတရာ၊ လြဲေခ်ာ္မႈတစုံတရာေတြ႔ခဲ့ပါလ်င္ အၾကံၿပဳေဆြးေႏြးဖုိ႔ ေတာင္းပန္လိုက္ပါသည္၊၊

ပါဠိစာေပကုိ စိတ္ပါ၀င္စားသူမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာကို ေလ့လာသုေတသနၿပဳလုိသူမ်ား အေနၿဖင့္ အရွင္ တင္ၿပခဲ့သည္မ်ားမွ ေၿခရာခံၿပီး ဆက္လက္ေလ့လာရန္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အရွင္၏တင္ၿပမွာမႈမွာ ဗုဒၶစာေပ ကို တကယ္ေလ့လာ သုေတသနၿပဳလုိသူအတြက္ ေသးငယ္သည့္ အကူေလးမွ်သာ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶစာေပဟူသည္ကို ဘာမွန္းမသိဘဲ ဗုဒၶဘာသာကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး၊ အၿခားဘာသာသို႔ ကူးေၿပာင္းၾကသည့္ မိရုိးဖလာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို “အလင္း စက္”၏ ပါဠိစာေပ မိတ္ဆက္က အက်ဳိးတစုံတရာ ၿဖစ္ေစလိမ့္မည္ဟု အရွင္ယုံၾကည္ပါသည္၊၊ ေလ့လာလုိသူမ်ားအတြက္ အ႒ကထာစာရင္းကို ေနာက္ဆက္တြဲအၿဖစ္ေဖာ္ၿပေပးလိုက္ပါသည္၊၊

ပိဋကသုံးပုံအတြက္ အ႒ကထာစာရင္း---
၀ိနယပိဋက--
(၁) ၀ိနယ ပိဋကပါဠိ > သမႏၱပါသာဒိကာအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၂) ပါဋိေမာကၡပါဠိ> ကခၤါ၀ိတရဏိအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
သုတၱႏၱပိဋက---
(၁) ဒီဃနိကာယပါဠိ >သုမဂၤလ၀ိလာသိဏီအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၂) မဇၥ်ိမနိကာယပါဠိ > ပပဥၥသူဒနီအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၃) သံယုတၱနိကာယပါဠိ > သာရတၳပၸကာသိနီ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၄) အဂၤုတၱရနိကာယပါဠိ > မေနာရတၳပူရဏီအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၅) ခုဒၵကနိကာယ---
(၁) ခုဒၵကပါဌပါဠိ > ပရမတၳေဇာတိကာအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၂) ဓမၼပဒပါဠိ > ဓမၼပဒအ႒ကထာအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၃) ဥဒါနပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီအ႒ကထာ (ဓမၼပါလ)
(၄) ဣိတိ၀ုတၱကပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီအ႒ကထာ(ဓမၼပါလ)
(၅) သုတၱနိပါတ ပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီအ႒ကထာ( ဓမၼပါလ)
(၆) ၀ိမာန၀တၳဳပါဠိ > ပရမတၳေဇာတိကာအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၇) ေပတ၀တၳဳပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီ အ႒ကထာ (ဓမၼပါလ)
(၈) ေထရဂါထာပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီ အ႒ကထာ(ဓမၼပါလ)
(၉) ေထရီဂါထာပါဠိ> ပရမတၳဒီပနီ အ႒ကထာ(ဓမၼပါလ)
(၁၀) ဇာတကပါဠိ > ဇာတကအ႒ကထ (ဓမၼပါလ)
(၁၁) နိေဒၵသ ပါဠိ> သဒၶမၼပေဇၨာတိကာ အ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၁၂) ပဋိသမၻီဒါမဂၢပါဠိ > သဒၶမၼပၸကာသိနီအ႒ကထာ (ဥပေသန)
(၁၃) အပါဒါနပါဠိ> ၀ိသုဒၶဇန၀ိလာသိနီ အ႒ကထာ (အမည္မသိ)
(၁၄) ဗုဒၶ၀ံသပါဠိ > မဓုရတၳ၀ိလာသိနီအ႒ကထာ (ဗုဒၶဒတၱ)
(၁၅) စရိယာပိဋကပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီ အ႒ကထာ (ဓမၼပါလ)

အဘိဓမၼာပိဋက---
(၁) ဓမၼသဂၤဏီပါဠိ > အတၳသာလိဏီ အ႒ကထာ ( ဗုဒၶေဃာသ)
(၂) ၀ိဘဂၤပါဠိ > သေမၼဟ၀ိေနာဒနီအ႒ကထာ ( ဗုဒၶေဃာသ)
(၃) ကထာ၀တၳဳပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၄) ပုဂၢလပညတၱိပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ(ဗုဒၶေဃာသ)
(၅) ဓာတုကထာပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ(ဗုဒၶေဃာသ)
(၆) ယမကပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ(ဗုဒၶေဃာသ)
(၇) ပ႒ာနပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)

အရွင္အေနၿဖင့္ Religion ေခၚ ကိုးကြယ္မႈ ဘာသာတုိင္းတြင္ စာေပရွိသည္၊ ထုိစာေပမ်ားကို ကိုယ္တုိင္ေလ့လာၿပီး၊ လက္ေတြ႔က်သည္၊ အက်ဳိးအေၾကာင္း ခုိင္လုံသည္၊ အစစ္ေဆး အစမ္းသတ္ ခံႏုိင္သည္၊ ယုတၱိရွိသည္ဟု ကိုယ္တုိင္သိၿပီးမွသာ ကိုးကြယ္မႈကို ေရြးခ်ယ္သင့္ေၾကာင္း တင္ၿပအၾကံၿပဳ လိုပါသည္၊၊ မည္သည့္ဘာသာသည္ အေကာင္းဆုံး ၿဖစ္သည္ဟုကား အရွင့္ ဉာဏ္ၿဖင့္ မဆုံးၿဖတ္၀ံ့ပါ၊၊ “အလင္း စက္” စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ား စာေပၿဖင့္အလွဆင္ၿပီး၊ စာေပၿဖင့္ပင္ဘ၀ကို တည္ေဆာက္ ေအာင္ၿမင္ၾကပါေစ..………..!


အရွင္ေက၀လ (အလင္း စက္)
(၂၇.၁၁.၂၀၁၀)


(မွတ္ခ်က္/ တိပိဋကဓရ ေရႊရတုစာေစာင္(၁၃၁၀-၁၃၆၀)၊ တိပိဋက ပါဠိစာေပသမုိင္း (မုိင္းခုိင္းၿမဳိ႔ စားၾကီး)၊ Guide to Tipitaka by U Kolay,A hand book of Lᾶli Literature by Oskar von Hinuber,The Pᾶli Literature of Ceylon by G.P.Malalasekera တုိ႔ကို ကိုးကားၿပီး ၍စာတမ္းကို ေရးပါသည္၊၊)

အျပည့္အစံုသို႔....

ျပန္ေခါက္ထားပါ..

လမ္းေလွ်ာက္ တရားရႈမွတ္ပုံ၊၊ ၊၊

အရွင္ “အလင္း စက္”ဆိုက္တြင္ အာနာပါနသတိႏွင့္စပ္၍ စာတမ္းႏွစ္ခုကို တင္ၿပခဲ့ပါသည္၊ (၁) သတိပ႒ာန္မိတ္ဆက္၊ (၂) အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလရႈမွတ္ပုံတုိ႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ စာဖတ္သူမ်ားထံမွ အားေပးစကားမ်ားကို ၾကားသိရသည့္အတြက္ အရွင္ ေက်နပ္မိပါသည္၊၊ စာဖတ္သူမ်ားကိုလည္း အထူး ေလးစားမိပါသည္၊၊ ယၡဳတခါ လိုေနေသးသည့္ လမ္းေလွ်ာက္၍ တရားရႈမွတ္ပုံကို စာဖတ္သူသုိ႔ တင္ၿပလုိက္ပါ သည္၊၊ စာဖတ္သူမ်ား လုိအပ္သည့္အခါ ဆရာလြတ္အားထုတ္ႏုိင္ေစရန္ ရည္ရြယ္၍ တင္ၿပခဲ့ၿခင္းမ်ား ၿဖစ္ပါ သည္၊၊ အရွင္ အထက္ပါစာေၾကာင္းတြင္ “လိုအပ္သည့္အခါ”ဆုိသည့္ စကားလုံးကို သုံးလုိက္သည္ကို စာဖတ္ သူ သတိၿပဳမိမည္ထင္ပါသည္၊၊ မွန္ပါသည္၊၊

လူတုိ႔သည္ တရားႏွင့္ေပ်ာ္သည္ထက္ အဆင္သင့္သလို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးေနသည္က မ်ားသည္၊၊ အေပ်ာ္မ်ားခ်ည္း သက္သက္သီးသန္႔ ခံစားခြင့္ရသည့္ေနရာမွာ လူတုိ႔ေနရာမဟုက္ေပ၊ လူသားတုိ႔၏ေနရာ ဤကပၸါတြင္ အေပ်ာ္ေရာ အပ်င္းေရာ၊ သုခေရာ ဒုကၡေရာ၊ အခ်စ္ေရာ အမုန္းေရာ၊ ႏွစ္သက္စရာေရာ မႏွစ္ၿမဳိ႔စရာေရာ၊ ေရာေပါင္းမ်ားစြာ စုၿပဳံေနသည့္ေနရာ ၿဖစ္သည္၊၊ တခါတရံလူတုိ႔အတြက္ ေရႊေငြမ်ားစုပုံ ရွိေန လွ်က္ပင္ အားကိုးရာမရွိ ၿဖစ္ေနတတ္သည္၊၊ ရွိေနသည့္ ပုိင္ဆုိင္မႈမ်ားက ကုိယ့္လိုအပ္ခ်က္ကို ၿဖည့္ဆည္း မေပးႏုိင္သည့္ အေၿခေနမ်ားစြာကို လူတုိင္းၾကဳံဘူးၾကရေပမည္၊ ထုိအခါမ်ဳိးတြင္ ဘာသာေရး တခုခု၏ အဆုံးအမမ်ား က်င့္စဥ္မ်ားက အံ့ၾသဖြယ္ရာ ကိုယ့္အတြက္အားကိုးဖြယ္ရာ ၿဖစ္ေနတတ္သည္၊၊

အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလရႈမွတ္မႈသည္ ဗုဒၶ၏ေဟာၾကားခ်က္ၿဖစ္ေသာ္လည္း ဘာသာမေရြး၊ လူမ်ဳိးမေရြး က်င့္ၾကံအားထုတ္ၿပီး၊ အက်ဳိးေက်းဇူးကို ခံစားႏုိင္ေသာ ပညာရပ္တခုၿဖစ္သည္၊၊ ဘ၀အားကိုးရာ မဲ့ေနေသာ လူတုိ႔အတြက္ အရွင္ ၾကဳိးစားၿပီး ဤစာတမ္းသုံးခုကို တင္ၿပေပးပါသည္၊၊
…………………………………………………………..

အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ရာတြင္ ဣရိယာပုထ္(၄)မ်ဳိးၿဖင့္ ရႈမွတ္ႏုိင္ပါသည္၊၊ ဣရိယာပုထ္ (၄)မ်ဳိးဆုိတာ--
(၁) သြားလွ်က္ အားထုတ္ရႈမွတ္မႈ၊
(၂) ရပ္လွ်က္ အားထုတ္ရႈမွတ္မႈ၊
(၃) ထုိင္လွ်က္ အားထုတ္ရႈမွတ္မႈ၊
(၄) ေလ်ာင္းလွ်က္ အားထုတ္ရႈမွတ္မႈတုိ႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ရပ္လွ်က္ အားထုတ္ရႈမွတ္ပုံႏွင့္ ေလ်ာင္းလွ်က္ ရႈမွတ္ပုံမ်ားမွာ ထုိင္လွ်က္အားထုတ္ ရႈမွတ္ပုံႏွင့္ မ်ားစြာ မကြာၿခားပါ၊၊ နည္းတူ အားထုတ္ႏုိင္ပါသည္၊၊ သြားလွ်က္(လမ္းေလွ်က္) အားထုတ္ရႈမွတ္ပုံမွာကား ထုိင္လွ်က္ အားထုတ္ ရႈမွတ္ပုံႏွင့္ မ်ားစြာကြာၿခားပါသည္၊၊ သြားလွ်က္ အာနာပါနသတိရႈမွတ္ပုံကို စၾကၤံကမၼ႒ာန္းဟုလည္း ေခၚၾကပါသည္၊၊

စၾကၤံကမၼ႒ာန္း အားထုတ္ရာတြင္ အဆင့္ေလးဆင့္ရွိပါသည္၊ အဆင့္ေလးဆင့္ကို စနစ္တက်အားထုတ္ ရႈမွတ္မည္ဆုိလ်င္ သတိအား အၿမန္ဆုံးေကာင္းလာတတ္ၿပီး၊ တရားအားထုတ္ရသည္ကိုလည္း ေပ်ာ္လာတတ္ ပါသည္၊၊ ထုိင္လွ်က္အားထုတ္ၿခင္းသည္ အခ်ိန္ၾကာလာေသာအခါ ေ၀ဒနာဖိစီးလြန္းၿပီး ၿငီးေငြ႔လာတတ္သည္ဟု အေတြ႔အၾကဳံမ်ားစြာရွိသည့္ ဆရာေတာ္တပါး မိန္႔ဘူးသည္ကို သတိရမိပါသည္၊၊

ထုိ႔ေၾကာင့္ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို အားထုတ္ေသာအခါ ထုိင္၍အားထုတ္ ရႈမွတ္နည္း တမ်ဳိး တည္းကိုမၿပဳဘဲ စၾကၤံကမၼ႒ာန္းႏွင့္တြဲၿပီး၊ ထုိင္၍ နာရီ၀တ္၊ လမ္းေလွ်ာက္၍ နာရီ၀က္စသည္အားၿဖင့္ အားထုတ္ ရႈမွတ္မည္ဆုိလ်င္ ပို၍အက်ဳိးသက္ေရာက္မည္ ၿဖစ္ပါသည္၊ ခႏၶာကုိယ္ပင္ပမ္းမႈလည္း မ်ားစြာသက္သာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

လမ္းေလွ်ာက္၍ မွတ္ပုံအဆင့္(၄)မ်ဳိး--
(၁) လွမ္းတယ္၊
(၂) လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္၊
(၃) မတယ္၊ ေရႊ႔တယ္၊ ခ်တယ္၊
(၄) မတယ္၊ ၾကြတယ္၊ ခ်တယ္၊ ထိတယ္၊

စၾကၤံကမၼ႒ာန္းရႈမွတ္မည့္သူသည္ ေၿခအလွမ္းႏွစ္ဆယ္ခန္႔ ေလွ်ာက္လွမ္းစာမွ် ေၿမေနရာတခုကို ေရြးခ်ယ္ရပါ မည္၊ ညီညာသည့္ ေၿမေနရာၿဖစ္လ်င္ ပိုေကာင္းပါသည္၊၊ မတ္တတ္ရပ္ေသာအခါတြင္လည္း ခႏၶာကိုယ္ကို တည့္မတ္ေအာင္ ရပ္ရပါမည္၊ စိတ္ကိုေၿခဖမုိးေပၚတြင္ ထားရပါမည္၊၊ ပထမဆုံးစလွန္းသည့္ ေၿခလွမ္းကို ညာဘက္က စလွမ္းသည္ၿဖစ္လ်င္ “ညာလွမ္းတယ္”၊ ဘယ္ဘက္ကစလွမ္းသည္ၿဖစ္လ်င္ “ဘယ္လွမ္းတယ္” ဟုမွတ္ ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ မိမိစတင္၍ ေၿခလွမ္းသည့္ဘက္မွစတင္ၿပီး “ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္၊” “ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္”ဟု မွတ္သည္ကို စၾကၤံကမၼ႒ာန္းပထမအဆင့္ မွတ္နည္းဟု ေခၚပါသည္၊၊ တရားအမွတ္ၿဖင့္ ေၿခလွမ္းေသာအခါတြင္ သာမာန္မေႏွးလြန္း၊ မၿမန္လြန္းေသာေၿခလွမ္းၿဖင့္ သတိမွတ္သင့္ ပါသည္၊၊

စၾကၤံကမၼ႒ာန္းရႈမွတ္ေသာအခါတြင္လည္း ထုိင္လွ်က္ရႈမွတ္စဥ္ကကဲ့သုိ႔ပင္ နာက်င္မႈအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ခံစားမႈအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေ၀ဒနာအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ အာရုံအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔ ၀င္ေရာက္လာမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ စိတ္အၿပင္သုိ႔လြင့္ၿခင္းမ်ား၊ အတိတ္က အၿဖစ္အပ်က္မ်ားကို ၿပန္လည္သတိရေနၿခင္းမ်ားလည္း ၿဖစ္ေပၚလာမည္ပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ၿဖစ္ေပၚလာသမွ်ကို သတိမလြတ္ဘဲ မွတ္ေနရမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ေပၚလာသမွ်ကို မွတ္ေနရင္းက ထုိအၿဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္ အာရုံမ်ား အလုိလို ရပ္တန္႔သြားမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ရပ္တန္႔သြားေသာအခါ မူလရႈမွတ္ေနသည့္ ေၿခလွမ္းမႈ “ဘယ္လွမ္း တယ္၊ ညာလွမ္းတယ္”ကို ၿပန္လည္ ရႈမွတ္ ရမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊

“ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္”ဟုဆုိေသာ ပထမဆင့္ကို ရႈမွတ္သၿဖင့္ သတိခုိင္လာၿပီ၊ ေၿခလွမ္းတုိင္းကို သတိကပ္လာၿပီဆုိလ်င္ “ေၿခတစ္လွမ္း ကုေဋတသန္း”ဆုိသကဲ့သို႔ ပထမဆင့္ကို ေအာင္ၿမင္လာၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤပထမအဆင့္သည္ မွတ္ရလြယ္ကူလြန္း၍ တရားမွတ္တာ ဒီေလာက္လြယ္ရသလားဟုပင္ ေမးသူမ်ား ရွိပါသည္၊၊ လြယ္သည္ဟု ထင္ရေပသည့္ ကိုယ့္ေၿခလွမ္းကို သတိထားသူအလြန္နည္းလြန္းေသာေၾကာင့္ တသက္တာ ခလုတ္တုိက္ၿပီး ေၿခမကြဲဘူးသူ မရွိသေလာက္ရွားလွသည္၊၊ ငယ္စဥ္ကတည္းကသာ သတိပ႒ာန္ဗဟုသုတရွိသူၿဖစ္ပါက လူတုိင္းသတိေကာင္းၿပီး၊ ပညာေရးဘက္တြင္လည္း ေတာ္သူခ်ည္းၿဖစ္ မည္မွာ မလြဲပါေခ်၊၊

စၾကၤံကမၼ႒ာန္း ပထမအဆင့္ကို ေအာင္ၿမင္ၿပီး ေၿခလွမ္းတုိင္းကို သတိခိုင္မာလာၿပီးသူသည္ ဒုတိယအဆင့္သုိ႔ တဆင့္တက္ၿပီး ရႈမွတ္အားထုတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဒုတိယအဆင့္တြင္ ေၿခလွမ္းရာတြင္ ေၿခလွမ္းမႈႏွင့္ ေၿခ ေၿမသုိ႔ခ်မႈကုိ မွတ္ရမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ေၿခေထာက္စလွမ္းသည္ကို ‘လွမ္းတယ္’ဟု မွတ္ရပါမည္၊ ေၿမသို႔ေၿခခ်လိုက္ သည္ကို ‘ခ်တယ္’ဟုု မွတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ေၿခလွမ္းတုိင္းကို မွတ္ေနရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤအဆင့္တြင္ အဆင့္ႏွစ္မ်ဳိးၿဖစ္ေနသည္ကို ရႈမွတ္သူအေနၿဖင့္ သိရမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ လွမ္းတယ္+ခ်တယ္ဟူ၍ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဒုတိယအဆင့္ကို ရႈမွတ္ေအာင္ၿမင္ၿပီးလ်င္ တတိယအဆင့္သုိ႔ တဆင့္တက္ၿပီး အားထုတ္ရႈမွတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊ တတိယအဆင့္တြင္ တရားရႈမွတ္သူသည္ ေၿခလွမ္းရန္အတြက္ ေၿခေထာက္မသည္ကို ‘မတယ္’ဟု မွတ္ရပါသည္၊ ေၿခေရွ႔သို႔ေရႊ႔လုိက္သည္ကို ‘ေရႊ႔တယ္’၊ ေၿခေၿမသို႔ခ်လုိက္သည္ကို ‘ခ်တယ္’ဟု သုံးဆင့္ မွတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤအဆင့္တြင္ တရားရႈမွတ္သူသည္ ေၿခလွမ္း၏ အမူအရာသုံးမ်ဳိးကို မွတ္သားေနရ သည္ကို သတိၿပဳရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ မတယ္+ေရႊ႔တယ္+ခ်တယ္ဟူ၍ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

တတိယအဆင့္ကို ရႈမွတ္ေအာင္ၿမင္ၿပီးလ်င္ စတုတၳအဆင့္ကို ေနာက္ဆုံးအဆင့္အၿဖစ္ တဆင့္တက္ၿပီး အားထုတ္ ရႈမွတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ စတုတၳအဆင့္တြင္ တရားရႈမွတ္သူသည္ ေၿခလွမ္းရန္ ေၿခေထာက္ကို မသည္ကို ‘မတယ္’ဟု မွတ္ရပါသည္၊ ေၿခေထာက္ေရွ႔သို႔ေရႊ႔လိုက္သည္ကို ‘ေရႊ႔တယ္’ဟု မွတ္ရပါသည္၊ ေၿမသုိ႔ ေၿခေထာက္ ခ်လိုက္သည္ကို ‘ခ်တယ္’ ဟု မွတ္ရပါသည္၊ ေၿမႏွင့္ ေၿခဖ၀ါးတုိ႔ထိသည္ကို ‘ထိတယ္’ဟု အဆင့္ေလးဆင့္ခြဲၿပီး မွတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤအဆင့္တြင္ တရားရႈမွတ္သူအေနၿဖင့္ ေၿခလွန္း၏ အမူအရာ ေလးမ်ဳိးကို သတိကပ္ၿပီး ရႈမွတ္ေနရသည္ကို သတိၿပဳရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ မတယ္+ေရႊ႔တယ္+ ခ်တယ္+ထိ တယ္၊ ဟုအဆင့္ေလးမ်ဳိး ၿဖစ္ပါသည္၊၊

လမ္းေလွ်ာက္ကမၼဌာန္းတြင္လည္း အမွတ္သတိႏွင့္ သမာဓိတို႔ အားေကာင္းလာေသာအခါ၊ နိမိတ္သုံးမ်ဳိးႏွင့္၊ အသိၪာဏ္အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔ ေပၚေပါက္လာမည္ၿဖစ္ၿပီး၊ လုိအပ္သည့္အဆင့္တြင္ ၀ိပႆနာသို႔ကူးရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ၀ိပႆနာသို႔ကူးေသာအခါ ေၿခလွမ္းေသာအခါ လွမ္းေသာအမူအရာမ်ားသည္ ရုပ္ၿဖစ္သည္၊ အမွတ္သတိမ်ား သည္ နာမ္ၿဖစ္သည္ဟု ေၿခလွမ္းတုိင္းကို ရုပ္+နာမ္ကြဲေအာင္ ၾကဳိးစားရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ေၿခလွမ္းအမူအရာ မ်ားကို ရုပ္+နာမ္ကြဲၿပီဆုိလ်င္၊ ရုပ္သည္လည္း မၿမဲ၊ ဆင္းရဲမႈ၊ အစုိးမရမႈသက္သက္မွ်သာ ၿဖစ္သည္ဟု လကၡဏာေရး သုံးမ်ဳိးထင္ေအာင္ ၾကဳိးစားရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ နာမ္သည္လည္း မၿမဲ၊ ဆင္းရဲ၊ အစုိးမရသက္သက္ မွ်သာ ၿဖစ္သည္ဟု လကၡဏာေရးသုံးပါး ထင္ေအာင္ၾကဳိးစား အားထုတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဤကဲ့သုိ႔ရႈမွတ္ၿခင္းၿဖင့္ အက်ဳိး+အေၾကာင္းဆပ္စပ္ပုံမ်ား၊ ရုပ္+နာမ္တုိ႔သည္ အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင့္ အက်ဳိး အၿဖစ္ ၿဖစ္ေပၚလာေနပုံမ်ားကို သေဘာေပါက္လာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ရုပ္သည္ ရုပ္၏သက္တမ္းရွိသမွ်သာ ရပ္ တည္ၿပီး ပ်က္စီးသြားရပုံ၊ နာမ္သည္လည္း နာမ္သက္ရွိသမွ်သာ ရပ္တည္ အသက္ရွည္ၿပီး ပ်က္စီးပုံမ်ားကို ၀ိပႆနာအၿမင္ၿဖင့္ သေဘာေပါက္လာေသာအခါ ရုပ္ကိုစြဲလန္းမႈ၊ နာမ္ကိုစြဲလန္းမႈမ်ားေလ်ာ့ပါးလာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ လူႏွင့္အၿခားသက္ရွိအရာမ်ား၊ သက္မဲ့ အရာ၀တၳဳမ်ားအားလုံးသည္ ရုပ္နာမ္ႏွစ္မ်ဳိးၿဖင့္ ေပါင္းစပ္ဖြဲ႔ စည္းထားသည္ၿဖစ္ရကား၊ ရုပ္ႏွင့္နာမ္ကို စြဲလန္းမႈ နဲလာေသာအခါ၊ လုံး၀မစြဲလန္းေတာ့ေသာအခါတြင္ အၿခား ကိေလသာစိတ္မ်ားပါ ကုန္ခမ္းသြားမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဤအဆင့္မ်ားသည္ ေန႔ၿခင္းညၿခင္းေရာက္ႏုိင္ေသာအဆင့္မ်ားကား မဟုက္ပါ၊၊ ပါရမီၿပည့္၀သူၿဖစ္က လြယ္ လြယ္ပင္ ရရွိတတ္ၿပီး၊ ပါရမီနည္းသူမ်ားၿဖစ္ပါက သက္တမ္းႏွင့္ခ်ီၿပီးၾကဳိးစားရတတ္ပါသည္၊၊ မွတ္သားသင့္ သည္မွာ ဤအဆင့္မ်ားအထိမေရာက္သည့္တုိင္ အာနာပါနသတိႏွင့္ ၀ိပႆနာ၏အက်ဳိးသည္ လက္ရွိဘ၀တြင္ ရသည္မ်ား ရွိပါသည္၊၊ ထိုအက်ဳိးမ်ားမွာ စိတ္ဖိစီးမႈမရွိၿခင္း၊ ပူပင္မႈမ်ားေလ်ာ့က်ၿခင္း၊ စိတ္သက္သာၾကည္လင္ ၿခင္း၊ ခႏၶာကုိယ္ေပါ့ပါးၿခင္း၊ က်န္းမာေရးေကာင္းၿခင္း၊ စိတ္တည္ၿငိမ္ၿခင္း၊ စီးပြားေရးလုပ္ရာတြင္ အေတြးေကာင္း မ်ားရၿခင္း၊ စသည္တုိ႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊

အရွင္ လမ္းေလွ်ာက္၍ တရားရႈမွတ္ပုံကိုတင္ၿပခဲ့သည္မွာ ဤတြင္အေၿခခံအဆင့္ ၿပည့္စုံၿပီဟု ယူဆပါသည္၊၊ ဆက္လက္ေလ့လာၿပီး ၾကဳိးစား အားထုတ္ရန္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ တရားအားထုတ္သၿဖင့္ ၪာဏ္ထူးမ်ားကို ရရွိၿပီး၊ မဂ္အဆင့္ ဖုိလ္အဆင့္ ရသြားၾကေသာ သူေတာ္စဥ္တုိ႔သည္ ထုိင္လွ်က္တရားမွတ္ရင္း ရသြားၾကသူမ်ားရွိသလို ရပ္လွ်က္၊ သြားလွ်က္၊ ေလ်ာင္းလွ်က္တရားထူး ရရွိသြားသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္၊၊ စာဖတ္သူအေနၿဖင့္ မိမိသမာဓိအရဆုံးပုံစံၿဖင့္ တရားအားထုတ္ ရႈမွတ္ရန္ၿဖစ္ပါသ္ည၊၊

သမာဓိရသည္ဆုိသည္မွာ စိတ္ၿငိမ္သက္သည္ကို ဆုိလိုပါသည္၊၊ သမာဓိမရသည့္ပုံစံၿဖင့္ ဇြတ္အားထုတ္ေန ၿပန္လ်င္လည္း တရားမတက္ဘဲၿဖစ္ေနတတ္ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိ ရႈမွတ္၍အေကာင္းဆုံးပုံစံၿဖင့္ အာနာပါန သတိကို ရႈမွတ္ၾကရန္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ “အလင္း စက္”စာဖတ္သူမ်ား အာနာပါနသတိကို ရႈမွတ္သၿဖင့္ ေလာကီဘ၀ ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာၿပီး၊ ေလာကုတၱရာသုခၿဖစ္သည့္ စ်ာန္ခ်မ္းသာ၊ မဂ္ခ်မ္းသာ၊ ဖုိလ္ခ်မ္းသာ၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ရၾကပါေစ………..၊၊ ၊၊


အရွင္ေက၀လ(အလင္း စက္)
ဘာ၀နာ၀ိဟာရ-သီရိလကၤာ
(၂၆.၁၂.၂၀၁၀)



(မွတ္ခ်က္/ ဤစာတမ္းငယ္ကို ဆရာေတာ္ ဦးသီလာနႏၵ၏ “The Benefits of Walking Meditation” စာအုပ္ႏွင့္ အရွင္ကိုယ္တုိင္ အားထုတ္ခဲ့သည့္ အေတြ႔အၾကဳံမ်ားကို ကုိးကားၿပီး ေရးပါသည္၊၊)

အျပည့္အစံုသို႔....

ျပန္ေခါက္ထားပါ..

ဆြမ္းအလွဴဓာတ္ပုံ

၂၀.၁၂.၂၀၁၀..ေန႔က သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ မကုဋာရာမ ၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမွာ အလင္းစက္တုိ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားစုေပါင္းၿပီး ေန႔ဆြမ္းဆက္ ကပ္ၾကတဲ့ ဓာတ္ပုံမွတ္တမ္း ၿမင္ကြင္းေလးမ်ားကိုၾကည့္ၿပီး၊ "အလင္း စက္"စာဖတ္သူမ်ား ပီတိၿဖစ္ေစဖုိ႔ တင္ၿပေပးလုိက္ပါတယ္၊၊ ႏုိင္ငံၿခားစာသင္ သံဃာေတြဆုိေတာ့ ေစ်းကို ကိုယ္တုိင္သြား၊ ကိုယ္တုိင္လွီးၿဖတ္၊ ခ်က္ၿပဳတ္ရတာ ေပ်ာ္စရာပါ၊ သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားလုံးရဲ့ ေစတနာကို "အလင္း စက္"က မွတ္တမ္းတင္သည့္အေနၿဖင့္ ဓာတ္ပုံမွတ္တမ္းမ်ားကို တင္ၿပလုိက္တာ ၿဖစ္ပါတယ္၊၊

ဆက္ကပ္တဲ့ ဟင္းလ်ာမ်ားကိုလည္း တင္ၿပလိုက္ပါတယ္ဗ်ာ--
(၁) ၀တ္သားဟင္း
(၂) ပင္လယ္ငါးေခါင္းခ်ည္ရည္
(၃) ငါးေၿခာက္ေက်ာ္
(၄) ဆီၿပန္ပဲႏွပ္
(၅) ဆလတ္ရြက္တုိ႔စရာ
(၆) အစိမ္းေက်ာ္
(၇) ေရခဲမုန္႔စတဲ့ အခ်ဳိပြဲစသည္တုိ႔ ၿဖစ္ပါတယ္၊၊

ၾကြေရာက္ၿပီး ဆြမ္း ဘုန္းေပးၾကတဲ့ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ တကၠသိုလ္အသီးသီးတြင္ ပညာသင္ယူေနၾကတဲ့ (၂၀၀)ခန္႔ သံဃာေတာ္မ်ားကိုလည္း အထူးေလးစား ၾကည္ညဳိမိပါတယ္၊၊ ဒီထက္ပို၍ ပို၍အဆင့္ၿမင့္တဲ့ ပညာရပ္မ်ားကိုလည္း ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ သင္ယူႏုိင္ေစေၾကာင္း "အလင္း စက္"မွ ဆြမ္းအလွဴရွင္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားရဲ့ကုိယ္စား ဆုေတာင္းေပးပါတယ္၊၊

အျပည့္အစံုသို႔....

ျပန္ေခါက္ထားပါ..

အာနာပါနသတိ (ထြက္ေလ+၀င္ေလရႈမွတ္ပုံ)

နိဒါန္း စကား-
ဤကမၻာေလာကတြင္ ဂဂၤါ၀ါဠဳသဲစုမက မေရတြက္ႏုိင္ေသာ ဘုရားရွင္တုိ႔ ပြင့္ေပၚခဲ့ၾကပါသည္၊၊ ပြင့္ ေတာ္မူၿပီးေသာ ဘုရားအဆူဆူတုိ႔သည္ အာနာပါနသတိေခၚ ထြက္ေလ+၀င္ေလကိုသတိကပ္ ရႈမွတ္ၿခင္းၿဖင့္ ဘုရားၿဖစ္ေတာ္မူရေၾကာင္း ပါဠိေတာ္မ်ားစြာတုိ႔တြင္ ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊ ဤသို႔လ်င္ အာနာ ပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ၿခင္းသည္ ဘုရားအၿဖစ္သို႔ ေရာက္ေစတတ္ေသာနည္းၿဖစ္ သည္ဟု ဆုိရာေရာက္ပါသည္၊၊

မွန္ပါသည္၊၊ သတိပ႒ာန္ေလးပါးတြင္ ကာယာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္၌ ပါ၀င္ေသာ အာနာပါန သတိ= ထြက္ေလ+၀င္ေလကို သတိကပ္ ရႈမွတ္မႈသည္ ဘုရားအၿဖစ္ႏွင့္ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေစရန္ တစ္ခုတည္းေသာ လမ္းစဥ္ၿဖစ္သည္ဟု မဟာသတိပ႒ာနသုတ္တြင္ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူပါသည္၊၊
“ၿမတ္စြာဘုရား အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳရွင္ရေသ့သည္ မဟာေဗာဓိပင္အေၿခ၌ ထုိင္ေတာ္မူလွ်က္ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ေတာ္မူပါသည္၊ ဘုရားအၿဖစ္သို႔မေရာက္မၿခင္း မထေတာ့ဟုလည္း ဓိဌာန္ေတာ္မူပါသည္၊ ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+ ၀င္ေလကို ရႈမွတ္ေတာ္မူရင္း သမာဓိအဆင့္ဆင့္ ၪာဏ္စဥ္အဆင့္ဆင့္တုိ႔ ၿဖစ္ေပၚလာၿပီး၊ စ်ာန္ေလးပါး၊ ၪာဏ္ေလးပါးတုိ႔ကို ရရွိေတာ္မူၿပီး၊ အာရုဏ္တက္အခ်ိန္တြင္ သေဗၺညဳတာအစစ္ ဘုရားအၿဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္ မူပါသည္၊၊”

ဤေဖာ္ၿပခ်က္တြင္ သိဒၶတၳရေသ့ ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလ ကို သတိကပ္ရႈမွတ္သၿဖင့္ ဘုရားအၿဖစ္သို႔ေရာက္ရသည္ကို စာဖတ္သူ သိရွိရမည္ ၿဖစ္သည္၊၊ အာနာ ပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ၿခင္းသည္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀အတြက္ က်န္းမာေရးေကာင္းၿခင္း၊ စိတ္တည္ၿငိမ္ၿခင္း၊ သတိေကာင္းၿခင္း၊ ကိုယ္ခႏၶာေပါ့ပါးၿခင္း၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေအာင္ၿမင္မႈ ရၿခင္း၊ ခ်စ္ခင္သူေပါမ်ားၿခင္း၊ မ်က္ႏွာအသြင္ ရႊင္ၿပၿခင္း၊ စေသာ အက်ဳိးတရားမ်ားကို ရရွိေစႏုိင္ပါ သည္၊၊
အနာဂတ္ဘ၀တြင္လည္း ဆုိး၀ါးလြန္းသည့္ ဘ၀မ်ားသို႔ မက်ေရာက္ရဘဲ၊ သုဂတိဘ၀၊ အဆင့္ အတန္းရွိေသာ ဘ၀မ်ားတြင္ ၿဖစ္ရပါသည္၊၊ ထုိမွ်မက အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ၿခင္းသည္ မဂ္ၪာဏ္၊ ဖုိလ္ၪာဏ္မ်ားႏွင့္ နိဗၺာန္ကိုရေစတတ္ေသာ အက်င့္လည္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ပါရ မီၿပည့္၀ေနသူၿဖစ္ပါက ယၡဳဘ၀တြင္ပင္ ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ႏွင့္ ရဟႏၱာၿဖစ္ေစေသာ အက်င့္လည္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဘုရားဆုပန္ထားသူမ်ားအတြက္မူ အာနာပါနသတိကို သတိကပ္ရႈမွတ္ ပြားမ်ားၿခင္းၿဖင့္ ဘုရားအၿဖစ္သို႔ ေရာက္ေစေသာက်င့္စဥ္၊ လမ္းစဥ္ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဤအက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကို ေလ့လာသိရွိရသၿဖင့္ တရားစခန္းမ်ားသို႔ မ၀င္ႏုိင္သူမ်ား၊ က်င့္ၾကံလုိသူမ်ား အတြက္ အက်ဳိး မ်ားေသာ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလရႈမွတ္ပုံကို ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ က်မ္းစာအသီးသီးတုိ႔မွ ေလ့လာစုစည္းလွ်က္ တင္ၿပလုိက္ရပါသည္၊၊ အလုပ္ကိစၥမ်ားသၿဖင့္ ရိပ္သာ မ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္နည္းခံၿပီး ကမၼဌာန္းနည္းၿပဆရာမ်ားၿဖင့္ နည္းယူခြင့္မရၾကေသာ သူမ်ားအတြက္ ဤစာတမ္းငယ္တြင္ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလရႈမွတ္အားထုတ္နည္းကို အေၿခခံမွစတင္ၿပီး တင္ၿပထားပါသည္၊၊ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ ပြားမ်ား၊ က်င့္ၾကံအားထုတ္ၿပီး ဘ၀အလင္းရသူမ်ား ၿဖစ္ၾကပါေစ……
------------------------------------------------------------------------

သီလေဆာက္တည္-
အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို စတင္ရႈမွတ္မည့္သူသည္ ပထမဆုံး ငါးပါးသီလေဆာက္ တည္ရပါသည္၊၊ သီလေဆာက္တည္သည္မွာ အစဥ္အလာအရ ၿဖစ္သည္၊ ပါဠိေတာ္တြင္ ညႊန္ထားၿခင္း မရွိပါ၊၊ ပါဠိေတာ္မူရင္းတြင္ တရားရႈမွတ္ရန္သင့္ေတာ္သည့္ေနရာ အရပ္(၃)မ်ဳိးကို ညႊန္ၾကားထားပါသည္၊ ေနရာမ်ဳိးမွာ---
(၁) ေတာ အရပ္
(၂) သစ္ပင္ရင္း အရပ္
(၃) ဆိပ္ၿငိမ္သည့္ အရပ္၊ တုိ႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊
ဤေနရာသုံးမ်ဳိးမွာ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ရန္သင့္ေတာ္သည့္ ေနရာေဒသ မ်ားအၿဖစ္ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္တုိင္ ညႊန္ၾကားထားပါသည္္၊၊

ထုိင္သည့္ပုံစံ-
အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ရန္ထုိင္သည့္အခါ အမ်ဴိးသားၿဖစ္လ်င္ တင္ပလႅင္ေခြ၍ ထုိင္ရပါမည္၊ ထုိင္သည့္အခါ မိမိကိုယ္ႏွင့္ ဦးေခါင္းကို တည့္မတ္ေအာင္ထားရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ လက္၀ါးႏွစ္ဘက္ကို တင္ပလႅင္ေခြအလယ္တည့္တည္၌တင္ၿပီး၊ ဘယ္ဖက္ဖ၀ါးေပၚတြင္ ညာဘက္ လက္ဖ၀ါးကိုထပ္လွ်က္၊ ပက္လက္လွန္တင္ထားရပါမည္၊ မ်က္ေစ့ကို ညင္သာစြာမွိတ္ၿပီး စိတ္ကို ႏွာသီးဖ်ား၌ထားရပါမည္၊၊

ထုိသုိ႔စိတ္ကို ႏွာသီးအ၀၌ ထားေသာအခါ အသက္ရွဴသည့္အခါႏွင့္ အသက္ရွဴထုတ္လုိက္သည့္အခါတြင္ ႏွာသီးအ၀မွေလၿဖတ္သြားသည္ကုိ သိလုိက္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤသို႔သိလိုက္ရလ်င္ ႏွာသီးအ ၀မွေလထြက္လာလ်င္ ထြက္သည္ဟုမွတ္ရပါမည္၊ အသက္ရွဴသြင္းသၿဖင့္ ႏွာသီး၀မွေလ၀င္လာလ်င္ ၀င္သည္ဟု မွတ္ပါမည္၊၊ အစပိုင္းတြင္ အေလ့အက်င့္မရသၿဖင့္ အနည္းငယ္မွတ္ရခက္ေသာ္လည္း နာရီအတန္ၾကာမွ် ေလ့က်င့္မိသြားေသာအခါ မွတ္ရသည္မွာ ပို၍လြယ္ကူလာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ မိန္းကေလးၿဖစ္လ်င္ အမ်ဳိးသားမ်ားကဲ့သုိ႔ တင္ပလႅင္ေခြ၍ၿဖစ္ေစ၊ အမ်ဳိးသမီးထုိင္နည္းၿဖင့္ ၿဖစ္ေစ ထုိင္ရပါမည္၊ က်န္သည့္ထုိင္ပုံႏွင့္ ရႈမွတ္နည္းမွာ အမ်ဳိးသားမ်ားႏွင့္ နည္းတူၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထြက္ေလ+၀င္ေလမွတ္ပုံ-
အေသးစိတ္ တင္ၿပပါမည္၊ ထြက္သက္+၀င္သက္ရႈရာတြင္ ပိဋကတ္စာေပမ်ား၌ ဆိတ္ၿငိမ္ရာအရပ္၌ သြားၿပီးရႈမွတ္ရမည္ဟူ၍၄င္း၊ ကိုယ္ကိုေၿဖာင့္မတ္စြာ ထားရမည္ဟူ၍၄င္း၊ ေဖာ္ၿပထားၿခင္းမ်ား ရွိပါသည္၊၊ ထုိသို႔ေဖာ္ၿပထားၿခင္းမွာ အာနာပါန(ေခၚ) ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ရႈရာ၌အသင့္ေတာ္ဆုံးကို ေဖာ္ၿပထားၿခင္းမွ် ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ အာနာပါန (ေခၚ) ထြက္ေလ+၀င္ေလကိုရႈမွတ္ရာ၌ အေၿခအေနအရ ၾကဳံသလိုရႈမွတ္ႏုိင္ပါသည္၊၊ ထြက္သက္+၀င္သက္ရႈရာတြင္ သတိမွတ္နည္း (၈)နည္း ရွိပါသည္၊၊ ထုိရွစ္နည္းတြင္ မိမိတုိ႔ႏွင့္သင့္ေလ်ာ္သည့္နည္းကို အသုံးၿပဳၿပီး ရႈမွတ္ႏုိင္ပါသည္၊၊ အစဆုံး တရားအားထုပ္သည့္ ေယာဂီအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံး(၃)နည္းရွိပါသည္၊၊ ထုိသုံးနည္းမွာ---
(၁) ေရတြက္၍ မွတ္နည္း(ဂဏနာ)
(၂) မေရတြက္ဘဲ မွတ္နည္း(အႏုဗႏၵနာ)
(၃) ထိသိနည္း(ဖုသနာ)၊ တုိ႔ၿဖစ္သည္၊၊
-------------------------------------------------------------------

(၁) ေရတြက္၍ မွတ္နည္း-
ေရတြက္၍မွတ္နည္းသည္ ငါးမ်ဳိးရွိပါသည္-
(၁) တစ္မွ ငါးအထိေရတြက္နည္း၊
(၂) တစ္မွ ေၿခာက္အထိေရတြက္နည္း၊
(၃) တစ္မွ ခုႏွစ္အထိေရတြက္နည္း၊
(၄) တစ္မွ ရွစ္အထိေရတြက္နည္း၊
(၅) တစ္မွ ကိုးအထိေရတြက္နည္း၊
(၆) တစ္မွ တဆယ္အထိေရတြက္နည္း၊ တုိ႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ေရတြက္၍ရႈမွတ္နည္းဟူသည္မွာ အသက္ရွဴသည္ကို တစ္ ႏွစ္ သုံးစသည္ၿဖင့္ ေရတြက္၍ မွတ္နည္း ကိုေခၚပါသည္၊၊ ေရတြက္၍မွတ္နည္းသည္ ပုတီးစိတ္သည္ႏွင့္ဆင္ဆင္မွ် တူပါသည္၊၊ မိမိတို႔အသက္ရႈ ေသာအခါ ၀င္သက္ကိုလည္း ရွဴရသည္၊ ထြက္သက္ကိုလည္း ရွဴရသည္၊၊ ထုိ၀င္သက္+ထြက္သက္ ႏွစ္မ်ဳိးတြင္ ထင္ရွားရာကစ၍ မွတ္ရပါသည္၊၊ မွတ္သည့္အခါ ထြက္သက္ကစ၍မွတ္လ်င္ ေလထြက္ သည္ကို (တစ္)ဟုေရတြက္၍ မွတ္ရပါသည္၊၊ ေလ၀င္သည္ကုိ (ႏွစ္)ဟု မွတ္ရပါသည္၊၊ ဤနည္းၿဖင့္ (ငါး)အထိ မွတ္ရပါသည္၊၊ ငါးအထိ ၿပည့္ေသာအခါ တစ္မွစ၍ ၿပန္လည္ေရတြက္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

အသက္ရွဴထုတ္သည္ႏွင့္ အသက္ရွဴသြင္းသည္ကို တစ္ ႏွစ္ သုံးဟု ေရတြက္ေနၿခင္းပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤနည္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ သတိကိုထူေထာင္ရန္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ရႈမွတ္ရန္လည္း အလြန္လြယ္ ကူပါသည္၊၊ အမွတ္သတိခုိင္မာလာသည္အထိ ေရတြက္၍ မွတ္နည္းကို ရႈမွတ္ရပါသည္၊၊ ခုႏွစ္ရက္ အဓိဌာန္ၿဖင့္ ရႈမွတ္သူၿဖစ္လ်င္ ႏွစ္ရက္ခန္႔ဤနည္းကို ရႈမွတ္သင့္ပါသည္၊၊ ဤနည္းၿဖင့္ သတိေကာင္း လာၿပီဆုိလ်င္ ေယာဂီအေနၿဖင့္ မေရတြက္ဘဲမွတ္သည့္နည္း=အႏုဗႏၵနာကို အသုံးၿပဳရမည္ ၿဖစ္ပါ သည္၊၊ ဤနည္းကို နာရီအတန္ၾကာသည္အထိ မွတ္လ်င္ သတိအားေကာင္းလာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊ စိတ္ ၿပန္႔လြင့္မႈလည္း နည္းလာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၂) မေရတြက္ဘဲ မွတ္နည္း-
အထက္ပါနည္းၿဖင့္မွတ္၍ စိတ္မၿပန္႔လြင့္ေတာ့ေသာ ေယာဂီသည္ မေရတြက္ဘဲမွတ္သည့္နည္းကို ဆက္လက္၍ ရႈမွတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ မေရတြက္ဘဲမွတ္နည္းဆုိသည္မွာ ထြက္သက္ေလ+၀င္သက္ေလကို ႏွာသီးဖ်ားမွေစာင့္၍ ႏွာသီး၀မွေလထြက္လ်င္ ထြက္သည္ဟု မွတ္ရပါသည္၊ ၀င္လ်င္ ၀င္သည္ဟု မွတ္ရပါမည္၊ တစ္ ႏွစ္စသည္ မေရတြက္ရပါ၊၊ ထြက္ေလ+၀င္ေလကို သီးသန္႔မွတ္ၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၃)ထိ သိ မွတ္နည္း
ထိသိနည္းဟူသည္မွာ ထြက္ေလ+၀င္ေလတို႔ ထြက္တုိင္း သိ၊ ၀င္လာတုိင္း သိၿဖစ္ေအာင္မွတ္နည္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤမွတ္နည္းတြင္ ထြက္ေလ+၀င္ေလ+အသိဟု အစိတ္အပိုင္းသုံးမ်ဳိးကို ေတြ႔ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို မွတ္ေသာအခါ အဆင့္သုံးမ်ဳိးရွိပါသည္၊၊ အဆင့္သုံးမ်ဳိးမွာ---
(၁) ႏွာသီးဖ်ား၌ ေလတုိးထိမႈသေဘာ၊
(၂) ထြက္သက္၊
(၃) ၀င္သက္တုိ႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သုံးဆင့္လုံးကို သိရပါမည္၊၊

ဥပမာအားၿဖင့္ တံခါးေစာင့္သည္ တံခါး၀၌ရပ္ေနရင္း တံခါးမွ၀င္လာသူ၊ ထြက္သြားသူ၊ တံခါးမွၿဖတ္ သန္းသြားလာေနပုံကို သိသကဲ့သို႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ တံခါးေစာင့္သည္ ဤသုံးမ်ဳိးလုံးကို တၿပိဳင္နက္သိၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထြက္သက္ေလ+၀င္သက္ေလကို မွတ္ေသာအခါတြင္လည္း ထြက္သက္ေလ ထြက္သြားပုံ၊ ၀င္သက္ေလ ၀င္လာပုံ၊ ထုိေလကေလး ႏွာသီး၀မွၿဖတ္သန္းသြားပုံကို တၿပဳိင္နက္သိရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သုံးမ်ဳိးခြဲၿခားၿပီးသိလ်င္ အာနာပါနသတိဘာ၀နာ ၿပည့္စုံသည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊

အာနာပါန(ေခၚ) ထြက္သက္+၀င္သက္ရႈမွတ္ရာတြင္ နည္းေပါင္း(၁၆)နည္းရွိပါသည္၊၊ အာနာပါန သုတၱန္မ်ားတြင္ ဤနည္းမ်ားကိုၿမတ္စြာဘုရားရွင္ ညြန္ၾကားထားပါသည္၊၊ မဇၥ်ိမနိကာယ္၊ သတိပ႒ာန သုတၱန္တြင္ ပထမေလးနည္းကိုသာ အဓိကထား၍ေဟာပါသည္၊၊ က်င့္နည္းမ်ားကိုလည္း ပထမေလး နည္းတြင္သာ ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊ က်န္နည္းမ်ားအတြက္ သီးၿခားမေဟာပါ၊ ပထမေလးနည္းကိုနည္း မွီ၍ သိရန္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ နည္းေပါင္း(၁၆)နည္းမွာ---
(၁) ပထမစတုကၠ(၄)နည္း
(၂) ဒုတိယစတုကၠ(၄)နည္း
(၃) တတိယစတုကၠ(၄)နည္း
(၄) စတုတၳစတုကၠ(၄)နည္း၊ တုိ႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊

အာနာပါန(ေခၚ)ထြက္သက္+၀င္သက္ရႈနည္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စတုကၠေပါင္းေလးခု ရွိပါသည္၊၊ ၀ိပႆနာယာနိက သမားမ်ားအတြက္မူ ပထမစတုကၠ(ပထမေလးနည္း)တစ္ခုတည္းသာ လုိအပ္ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သတိပ႒ာန္ေဒသနာေတာ္၌ ပထမစတုကၠကိုသာ အဓိကထား၍ ညြန္ၾကားထားၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထုိပထမစတုကၱတြင္ က်င့္နည္းေပါင္း (၄)ခု ပါ၀င္ပါသည္၊၊

နည္း(၁)---
(၁) ၀င္လ်င္ ၀င္မွန္းသိေအာင္ သတိထားနည္း
(၂) ထြက္လ်င္ ထြက္မွန္းသိေအာင္ သတိထားနည္း
နည္း(၂)---
(၁) ရွည္လ်င္ ရွည္မွန္းသိေအာင္ သတိထားနည္း
(၂) တုိလ်င္ တုိမွန္းသိေအာင္ သတိထားနည္း
နည္း(၃)---
(၁) ၀င္လ်င္ စ လယ္ ဆုံးကို သိေအာင္ သတိထားနည္း
(၂) ထြက္လ်င္ စ လယ္ ဆုံးကို သိေအာင္ ေလ့က်င့္နည္း တုိ႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊
နည္း(၄)---
(၁) ၀င္လ်င္ ၀င္သက္ကို ၿငိမ္းေအာင္ ေလ့က်င့္နည္း
(၂) ထြက္လ်င္ ထြက္သက္ကို ၿငိမ္းေအာင္ေလ့က်င့္နည္း
အထက္ပါေလးနည္းကို ၿမန္မာကဗ်ာၿဖင့္ အလြယ္တကူမွတ္ႏုိင္ပါသည္၊၊ “သတိၿမဲရာ ပထမာ၊ ဒုမွာ ရွည္ တုိ သိ၊ လုံးစုံလင္းရာ တ၌သာ၊ စမွာ ၿငိမ္းေလဘိ”ဟူ၍ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

နည္း(၁)--
ပထမစတုကၠသည္ သတိထူေထာင္သည့္ စတုကၠၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤစတုကၠတြင္ပါ၀င္ေသာ နည္း(၁) အရ အသက္ရွဴရႈိက္ရာတြင္ ႏွာသီးအတြင္းသုိ႔ေလ၀င္လ်င္ ေလ၀င္လာမွန္းသိေအာင္ သတိၿပဳေနရပါသည္၊၊ ေလထြက္လ်င္လည္း ထြက္လာမွာမွန္းသိေအာင္ သတိၿပဳေနရပါသည္၊၊ ဆုိလုိသည္မွာ အသက္ကို ရွဴသြင္းေသာအခါ ရွဴသြင္းမွန္းသိေအာင္ သတိထားရပါသည္၊၊ အသက္ကိုရွဴထုပ္ေသာ အခါတြင္လည္း ရွဴထုတ္မွန္းသိေအာင္ သတိထားရပါသည္၊၊

၀င္သက္+ထြက္သက္ကိုမွတ္ရာ၌ ႏွာသီးဖ်ားမွေန၍ မွတ္ရပါသည္၊ ၀င္သက္+ထြက္သက္ သို႔မဟုက္ ၀င္ေလ+ထြက္ေလေနာက္သုိ႔ စိတ္ကလိုက္ၿပီး မွတ္မေနရပါ၊ ႏွာသီးဖ်ားတြင္ စိတ္ကိုစိုက္ထားရပါသည္၊ ထုိအခါအသက္ရွဴ၍ ေလ၀င္လာသည္ကို သိႏုိင္ပါသည္၊ ေလထြက္သည္ကိုလည္း သိႏုိင္ပါ သည္၊ ေလ ႏွာသီးဖ်ားကို ထိသြားသည္ကိုလည္း သိႏုိင္ပါသည္၊၊ သတိေကာင္းလာေလေလ ပိုသိေလေလၿဖစ္ပါသည္၊၊ တရားအားထုတ္သည္ဟူသည္မွာ ထြက္ေလ+၀င္ေလတုိ႔ ႏွာသီးဖ်ားကို ထိသြားေနတာကို မွတ္ေနၿခင္းပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထြက္သက္+၀င္သက္ကို မွတ္ေသာအခါ ႏွာသီးဖ်ားေခၚ ႏွာေခါင္း၀၏ ေအာက္တည့္တည့္ ႏွာရည္ယုိ စီးက်သည့္ အထက္ႏႈတ္ခမ္းသား၌ စိတ္ကိုစုိက္ထားၿပီး ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ထြက္လ်ုင္ ထြက္မွန္း သိ၊၊ ၀င္လ်င္ ၀င္မွန္းသိၿဖစ္ေအာင္ မွတ္သားရပါသည္၊၊ ထုိသို႔မွတ္ေနစဥ္အတြင္း စိတ္သည္ လြင့္ထြက္ သြားတတ္ပါသည္၊ ထုိသို႔လြင့္ထြက္သြားလ်င္ လြင့္သြားပါေစ၊ လြင့္ထြက္သြားသည္ကိုေတာ့ သိေအာင္ မွတ္ရပါသည္၊၊ အၿခားအာရုံတခုခုသို႔လည္း ေရာက္သြားတတ္ပါသည္၊ ေရာက္ပါေစ၊ ေရာက္သည္ကို သိေအာင္မွတ္သားရပါသည္၊၊ ေရာက္သြားရာ၊ ၀င္လာရာ အာရုံဟူသမွ်ကို သတိအလြတ္မခံဘဲ မွတ္ သားေနလ်င္ တရားမွတ္ၿခင္းအလုပ္ပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ တရားမွတ္ၿခင္းဟူသည္ ၿဖစ္ေပၚလာသည့္ အာရုံ အားလုံးကို သတိမလြတ္ဘဲသိေနၿခင္း သိေနေအာင္ၾကဳိးစားၿခင္းပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထြက္ေလ+၀င္ေလကိုရႈမွတ္ေနစဥ္ စိတ္စိုက္ထားရာႏွာသီးဖ်ားမွ စိတ္လြင့္သြားၿခင္း၊ အာရုံတခုခုသို႔ ေရာက္သြားၿခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ၿဖစ္ရန္မလုိပါ၊ မူလရႈမွတ္ေနက်အတုိင္း ဆက္ လက္ရႈမွတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ လြင့္ခ်င္ရာ လြင့္၊ ေရာက္ခ်င္ရာ ေရာက္၊ လြင့္မွန္း ေရာက္မွန္း သိေနလ်င္ တရားမွတ္ၿခင္းပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ တခါတရံ ထြက္ေလ+၀င္ေလကိုမွတ္စဥ္ ဘာမွန္းမသိလုိက္ သည့္ သေဘာမ်ားလည္း ၿဖစ္တတ္ပါေသးသည္၊ ထုိသို႔ၿဖစ္လာလ်င္လည္း ဘာမွမသိလုိက္သည့္ သေဘာမွန္းသိေအာင္ မွတ္ရပါမည္၊၊

တရားအားမထုတ္ခင္က စိတ္သည္ လြင့္ခ်င္ရာ လြင့္၊ ၿဖစ္ခ်င္ရာၿဖစ္ေနခဲ့ပါသည္၊၊ သတိမထားသည့္အတြက္ လြင့္မွန္း ၿဖစ္မွန္းမသိၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ တရားအားထုတ္ေသာအခါ သတိထားေနသည့္ အတြက္ စိတ္၏လြင့္ေနပုံ၊ ၿဖစ္ခ်င္ရာၿဖစ္ေနပုံမ်ားကို သိလာပါသည္၊၊ ဤသည္ပင္ တရားအားထုတ္ ၿခင္း၏ အက်ဳိးၿဖစ္ပါသည္၊၊ မည္သည့္အာရုံကို စိတ္ေရာက္ေရာက္ သတိအလြတ္မခံဘဲ မွတ္ေနႏုိင္ လ်င္ သတိထူေထာင္မႈ အားေကာင္းလာပါသည္၊၊

အာရုံမ်ားမ်ားသိႏုိင္ေလေလ သတိအားေကာင္းေလေလ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထြက္ေလ+၀င္ေလ ကိုမွတ္ေနစဥ္ စိတ္အၿပင္ထြက္ခ်င္ ထြက္၊ မထြက္ ခ်င္ေန၊ လြင့္ခ်င္ရာ လြင့္၊ မလြင့္ခ်င္ေန၊၊ ထြက္လ်င္လည္း ထြက္သည္ကို မွတ္၊ လြင့္လ်င္လည္း လြင့္သည္ကို မွတ္၊၊ ထြက္သည့္စိတ္ကို မထြက္ေအာင္ အတင္းမၾကဳိးစားရပါ၊ လြင့္သည့္ စိတ္ကိုမလြင့္ေအာင္ အတင္းမၾကဳိးစားရပါ၊ အလုိက္သင့္ မူလရႈမွတ္ ေနသည့္ ထြက္ေလ+၀င္ေလကိုသာ ထြက္မွန္းသိ၊ ၀င္မွန္းသိေအာင္ ၾကဳိးစားရပါသည္၊၊

ထုိအခါ ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ထြက္မွန္း သိ၊ ၀င္မွန္းသိေနစဥ္ စိတ္အၿပင္ေရာက္သြားသည္ကို သိလာပါသည္၊ စိတ္လြင့္သည္ကိုလည္း သိလာပါသည္၊ ၿဖစ္ေပၚေနသည့္ အာရုံမ်ားကိုလည္း သိလာပါသည္၊ အာရုံမ်ားထင္ရွားၾကည္လင္လာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အစပိုင္းတြင္ မေသမၿခာသိၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊ သတိအားေကာင္းလာေသာအခါ အေသးစိတ္သိလာပါသည္၊၊ သတိအားလုံး၀ ေကာင္းလာေသာအခါ ပုိင္းပိုင္းၿခားၿခားသိလာပါသည္၊၊ ဤသည္မွာ ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရႈမွတ္ၿခင္း၏ အက်ဳိးၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဤအခ်ိန္တြင္ မွတ္ၪာဏ္မ်ား အလြန္အားေကာင္းလာပါမည္၊ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးသာၿဖစ္ပါက စာတပုဒ္ကို တၾကိမ္မွ်ၾကည့္ရုံႏွင့္ မွတ္မိမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထြက္ေလ+၀င္ေလကို မွတ္ေနစဥ္ စိတ္အၿပင္ ေရာက္ၿခင္း၊ အရင္ကအၿဖစ္ အပ်က္မ်ားကို သတိရၿခင္း၊ နာက်င္ ကိုက္ခဲၿခင္း၊ စိတ္မ်ား ေတြေ၀လာ ၿခင္းစသည္မ်ား ၿဖစ္ေပၚလာပါက ၿဖစ္ေပၚလာသမွ်ကို မခုခံဘဲ၊ အားလုံးကို မွတ္ေနရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ မွတ္သားေနရင္းက ထုိအာရုံမ်ားမ်ား ရပ္တန္႔သြားမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အာရုံမ်ားရပ္တန္႔သြားေသာအခါ မူလရႈမွတ္ေနက် ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ၿပန္ၿပီး ရႈမွတ္ရန္ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထုိကဲ့သို႔ၾကဳိးစားေနၿခင္းၿဖင့္ မိမိတုိသႏၱာန္၌-သဒၶါ၊ ၀ီရိယ၊ ခႏၱီ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာတုိ႔ တုိးတက္လာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ တုိးတက္လာေသာအခါ စိတ္ၾကည္လင္လာပါမည္၊ စိတ္အား ထက္သန္လာပါမည္၊ အပင္ပန္းခံႏုိင္လာပါမည္၊ အာရုံမ်ားထင္ရွားလာပါမည္၊ သိမႈဆုိင္ရာတြင္ ပုဂၢဳိလ္ၿဖင့္သိၿခင္းမ်ဳိး မဟုက္ေတာ့ဘဲ ဓမၼၿဖင့္သိၿခင္းမ်ဳိး ၿဖစ္လာပါမည္၊၊ ဆုိလုိသည္မွာ ပညတ္မပါဘဲ သဘာ၀သက္သက္ကို သိၿခင္းမ်ဳိးၿဖင့္ သိလာပါမည္၊၊ ခါးကနာသည္ ဆုိရာ၌ ခါးက သက္သက္၊ နာၿခင္းက သက္သက္ဆုိ သည္ကိုခြဲၿခားၿပီး သိလာပါမည္၊ နာၿခင္း၌ ခါးကိုမထည့္သြင္းဘဲ သိလာပါမည္၊ ဤသို႔သိၿခင္းကို ပရ မတ္သိဟုလည္း ေခၚရပါသည္၊၊

“သတိၿမဲရာ ပထမာ” ဟူေသာ ပထမနည္းအရ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ရႈမွတ္ရာတြင္ ထြက္လ်င္ ထြက္မွန္းသိေအာင္၊ ၀င္လ်င္ ၀င္မွန္းသိေအာင္ သတိထား၍ မွတ္ပါမ်ားေသာအခါ ေယာဂီ၏သႏၱာန္၌ သတိသည္ ခုိင္မာလာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သတိခုိင္မာလာေသာအခါ၊ သတိၿမဲလာေသာအခါ ရႈမွတ္သမွ် အာရုံမ်ားအေပၚ သတိအလုိလိုရွိလာပါသည္၊၊ ကုိင္လ်င္ ကိုင္မွန္း သိလာပါသည္၊ ထိလ်င္ ထိမွန္း သိ လာပါမည္၊ ေၿပာမႈ၊ ဆုိမႈ၊ ေလ်ာင္းမႈ၊ အိပ္မႈ၊ စားမႈ၊ ေသာက္မႈစသည္မ်ား၌ သတိသည္ အလုိလို လိုက္ပါလာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤသို႔ၿဖစ္လာၿပီဆုိလ်င္ ေယာဂီပုဂၢဳိလ္၌ သတိထူေထာင္မႈ ေအာင္ၿမင္လာၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အလုပ္တုိင္း၌ သတိမၿမဲေသးလ်င္ သတိထူေထာင္မႈ မေအာင္ၿမင္ေသးဟု မွတ္ရ ပါမည္၊၊ ဤသို႔ၿဖင့္ ပထမနည္းအရ သတိထူေထာင္၍ ေအာင္ၿမင္ၿပီးေသာေယာဂီသည္ တဆင့္တက္၍ ဒုတိယနည္းကို ၾကဳိးစားရပါမည္၊၊

နည္း(၂)--
ပထမနည္းၿဖင့္ သတိထူေထာင္ ေအာင္ၿမင္ၿပီးေသာေယာဂီသည္ ၿပဳလုပ္သမွ် အမႈကိစၥတုိ႔၌ သတိအ လုိလို ပါလာၿပီၿဖစ္သည္၊၊ ထုိသို႔သတိၿမဲလာၿပီဆုိပါက “ဒုမွာ ရွည္တုိ သိ”ဟူေသာ ဒုတိယနည္းအရ ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရွည္လ်င္ ရွည္မွန္းသိေအာင္၊ တုိလ်င္ တုိမွန္းသိေအာင္ ရႈမွတ္ရပါမည္၊၊ ထြက္ေလ+၀င္ေလသည္ သာမာန္ၾကည့္လ်င္ အတူတူဟုထင္ရေသာ္လည္း မတူညီပါ၊ တခါတရံ အသက္ရႈဴတာ ရွည္ပါသည္၊ တခါတရံတုိပါသည္၊ ထုိသို႔ၿဖစ္ရာ၌ ေယာဂီသည္ ရွည္လ်င္ ရွည္သည္ဟု သိေနရပါမည္၊ တုိလ်င္လည္း တုိသည္ဟု သိေနရပါမည္၊၊

ပထမနည္းတြင္ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ရႈမွတ္ရာ၌ သတိကိုၿမဲလာေအာင္ လူကလုပ္ယူရပါသည္၊၊ ထြက္ေလ ထြက္မွန္းသိေအာင္၊ ၀င္ေလ ၀င္မွန္းသိေအာင္ သတိကိုထူေထာင္ရပါသည္၊၊ နာတာ က်င္တာ ကိုက္တာ ခဲတာ၊ စိတ္အၿပင္ေရာက္တာ၊ အတိတ္ကအၿဖစ္အပ်က္မ်ားကို အမွတ္ရတာစသည္ကိုသိေအာင္ သတိကိုကပ္ထားရပါသည္၊၊ သတိကိုထူေထာင္၍ ေအာင္ၿမင္လာေသာအခါတြင္ သတိကို လူကလုပ္ယူစရာမလုိေတာ့ဘဲ အမူအရာတုိင္းကုိ သတိကအလုိလို သိလာပါသည္၊၊ အမူရာတုိင္းတြင္ သတိကပ္လာပါသည္၊၊ သတိသည္ ရင့္က်က္လာၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထြက္ေလ+၀င္ေလအာရုံ တြင္မကေတာ့ဘဲ ၿပင္ပအာရုံမ်ားအထိပါ သတိကပ္လာပါသည္၊၊ မိမိကလုပ္ယူရသည့္ သတိအဆင့္ကို ေက်ာ္လြန္လာေသာသတိကို အသိႏွင့္ယွဥ္တြဲေသာ သတိဟုေခၚရပါသည္၊၊ သတိႏွင့္ အသိတုိ႔တြဲစပ္ လာၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ပထမနည္းၿဖင့္ သတိထူေထာင္မႈ ေအာင္ၿမင္လာေသာ ေယာဂီသည္ ဒုတိယနည္းအတြက္ အထူးၾကဳိး စားဖြယ္ မလိုေတာ့ဘဲသတိက သူ႔အလိုလိုပါလာပါသည္၊၊ အသက္ရွည္ရွည္ ရွဴသည္ကုိလည္း သိလာပါသညါ၊ အသက္တုိတုိရွဴသည္ကိုလည္း သိလာပါသည္၊ ဤသတိကို လူကလုပ္ယူရေသာ သတိမဟုက္ေတာ့ေသာေၾကာင့္ ဥပ႒ာနသတိဟု ေခၚပါသည္၊၊ ဤအဆင့္သို႔ေရာက္လာသည္ႏွင့္ ေယာဂီသည္ သိကၡာသုံးပါးတြင္ သမာဓိသိကၡာနယ္သို႔ ေရာက္လာၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထုိအခါ ၀ီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိတုိ႔ အားေကာင္းလာၿပီ ၿဖစ္သည္၊ ၀ီရိယက သက္ဆုိင္ရာတရားမ်ားကို ေထာက္ပ့ံလာ ပါသည္၊ သတိကဆုိင္ရာအာရုံမ်ား အလုိလိုထင္လာေအာင္ ေထာက္ပံ့လာပါသည္၊ သမာဓိက စိတ္ကို မၿပန္႔လြင့္ေအာင္ ၿငိမ္သက္ေနေအာင္ ေထာက္ပံ့လာပါသည္၊ ဤသို႔၀ီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိတုိ႔ ဆုိင္ရာ တရားမ်ားကုိ အညီအညြတ္ ေထာက္ပံ့လာေသာအခါ ေယာဂီ၏စိတ္သည္ အထူးစုစုစည္းစည္း ၿဖစ္လာပါသည္၊ တည္ၾကည္လာပါသည္၊ ထုိအခါ စိတၱ၀ိသုဒၶိၿဖစ္ေပၚလာပါသည္၊၊ စိတ္စင္ၾကယ္သည္ဟု ဆုိလိုပါသည္၊၊
စိတၱ၀ိသုဒၶိ၌ သမၼာ၀ါယာမ၊ သမၼာသတိ၊ သမၼာသမာဓိတို႔ ၀ါ၀င္ပါသည္၊၊ ဤမဂၢင္ေလးပါးတုိ႔က ဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ားကို ၿပဳလုပ္ေသာအခါ သမာဓိသိကၡာၿပည့္စုံလာပါမည္၊ သမာဓိသိကၡာၿပည့္စုံလာေသာအခါ ပညာသိကၡာၿပည့္စုံလာပါမည္၊၊ သီလသိကၡာၿပည့္စုံေစရန္အတြက္မူ ပထမနည္းတြင္ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို သတိမလြတ္ေအာင္ အားထုတ္၍ေအာင္ၿမင္စဥ္က သီလသိကၡာၿပည့္စုံေစခဲ့ၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထြက္သက္+၀င္သက္ကို သတိထားရႈမွတ္ေနရင္းက ကိုယ္က်င့္သီလကို စင္ၾကယ္လာေစပါသည္၊ သတိအားေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈအေပၚတြင္အေပၚတြင္မူတည္၍ သီလေစာင့္ထိမ္းမႈသည္လည္း အစပုိင္းတြင္ လူကလုပ္ယူရပါသည္၊ သတိအားေကာင္းလာေသာအခါ သီလရွိလာေအာင္ လူကလုပ္ယူစရာမလုိေတာ့ဘဲ ေစာင့္ထိမ္းတတ္မႈ သီလအလုိလိုေယာဂီတြင္ တည္လာမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဤသို႔လ်င္ နည္း(၂)ေအာင္ၿမင္လာေသာ ေယာဂီသည္ သီလသိကၡာ၊ သမာဓိသိကၡာ၊ ပညာသိကၡာတို႔ ၿပည့္စုံလာၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သို႔ေသာ္ ဤပညာသိကၡာသည္ ၀ိပႆနာအဆင့္သို႔ေရာက္ေသာပညာ မဟုက္ ေသးပါ၊ သမာဓိပညာမွ်သာ ၿဖစ္ပါေသးသည္၊၊ ထုိပညာကိုအေၿခခံ၍ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဟု လကၡဏာေရးသုံးပါးထင္ေအာင္ ရႈမွတ္ႏုိင္ေသာအခါမွ ၀ိပႆနာပညာအဆင့္သို႔ ေရာက္သည္ဟု ေခၚ ပါသည္၊၊ ဤအဆင့္ကို ဒိ႒ိ၀ိသုဒၶိ(နာမရူပ ပရိေစၧဒညာဏ္)မွစၿပီး ေနာက္ပုိင္းမ်ား၌သာ ပညာသိကၡာကို ၿဖည့္ၿခင္းအဆင့္သို႔ေရာက္ပါသည္၊၊

ထြက္ေလ+၀င္ေလႏွင့္ အာရုံမ်ားအေပၚတြင္ လူက သတိကိုလုပ္မယူရဘဲ သတိကသူ႔အလုိလိုကပ္ သည့္အဆင့္သို႔ေရာက္လာၿပီဆုိလ်င္ ထုိသတိသည္ သမၼာသတိမဂၢင္ထုိက္ေသာ သတိၿဖစ္လာပါသည္၊ သတိ၏တြဲဘက္ ၀ီရိယသည္လည္း သမၼာ၀ါယာမမဂၢင္ထုိက္လာပါသည္၊ ကုသုိလ္+အကုသုိလ္တုိ႔ႏွင့္ စပ္၍ သမၼပၸဓာန္ကိစၥပါလာၿပီၿဖစ္ပါသည္၊၊ တရားရႈမွတ္မႈသည္ သူ႔အလုိလို ၿဖစ္လာပါသည္၊ ဤအဆင့္ကို သတိရွိသူ၊ စိတ္အားထက္သန္သူ၊ သိတတ္သူဟု ေခၚဆုိရပါသည္၊၊ ေယာဂီသည္ နည္း(၂) ၿဖင့္အားထုတ္ေအာင္ၿမင္ၿပီးလ်င္ ထြက္ေလ+၀င္ေလတုိ႔၏ ရွည္မွန္း+တုိမွန္းကို သိလာပါသည္၊၊ ခုႏွစ္ရက္အဓိဌာန္ၿဖင့္ ရႈမွတ္သူၿဖစ္ပါက ဤနည္းကို ႏွစ္ရက္ခန္႔ အခ်ိန္ယူအားထုတ္သင့္ပါသည္၊၊

နည္း(၃)--
ထြက္ေလ+၀င္ေလတြင္ အစ အလယ္ အဆုံးဟူ၍ရွိပါသည္၊၊ ေယာဂီသည္ ထြက္ေလ+၀င္ေလတုိ႔၏ အစ အလယ္ အဆုံးကို တခုၿခင္းစီ ခဲြၿခားၿပီးမွတ္ရပါသည္၊၊ လကၤာတြင္"တမွာ လုံးစုံ သိ" ဟု ဆုိထားသည့္အတိုင္း နည္း(၃)အဆင့္သုိ႔ေရာက္လာေသာ ေယာဂီသည္ ထြက္သက္+၀င္သက္တုိ႔၏ အစ အလယ္ အဆုံး အလုံးစုံကို အမွတ္သတိၿဖင့္ ရႈမွတ္ေနရပါသည္၊၊ အလုံးစုံဆုိတာ ထြက္သက္+၀င္သက္တုိ႔၏ အစ အလယ္ အဆုံးသုံးမ်ဳိးလုံးကို အမွတ္သတိၿဖင့္ သိေနရမည္ဟု ဆုိလိုပါသည္၊၊

နည္း(၁)တြင္ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ထြက္မွန္း+၀င္မွန္းသိေအာင္ ရႈမွတ္ၿခင္းၿဖင့္ သတိကိုထူေထာင္သည္၊ နည္း(၂)ၿဖင့္ ထြက္သက္+၀င္သက္တုိ႔၏ အရွည္+အတုိကိုသိေအာင္ ရႈမွတ္ရသည္၊ နည္း(၃)ၿဖင့္ ထြက္သက္+၀င္သက္တုိ႔၏ အစ အလယ္ အဆုံးကိုသိေအာင္ ရႈမွတ္ရသည္၊၊

နည္း(၁)ကို ရႈမွတ္၍ ေအာင္ၿမင္လာေသာ ေယာဂီ၏သႏၱာန္တြင္ သတိခုိင္မာလာၿပီ ၿဖစ္ပါတယ္၊ နည္း (၂)ကို ရႈမွတ္၍ ေအာင္ၿမင္လာေသာ ေယာဂီ၏သႏၱာန္တြင္ သတိအၿပင္ အသိ=သမၸဇညပါ ယွဥ္တြဲၿဖစ္ေပၚလာၿပီ ၿဖစ္ပါတယ္၊ နည္း(၃)ကို ေအာင္ၿမင္လာေသာ ေယာဂီ၏သႏၱာန္တြင္ ထြက္သက္+၀င္သက္ အစ အလယ္ အဆုံးကုိသိလာၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ နည္း(၃)ကို ရႈမွတ္ေအာင္ၿမင္ေသာအခါ ထြက္သက္+၀င္သက္တုိ႔၏ အစ အလယ္ အဆုံးကိုေကာင္းေကာင္းၾကီး အေသးစိတ္ သိၿမင္လာပါသည္၊၊ ဤနည္းကို ခုႏွစ္ရက္အဓိဌာန္ၿဖင့္ အားထုတ္သူသည္ သုံးရက္ခန္႔အားထုတ္ရႈမွတ္ သင့္ပါသည္၊၊

နည္း(၄)--
နည္း(၃)ကို အားထုတ္ေအာင္ၿမင္ၿပီးေသာ ေယာဂီသည္ သတိႏွင့္ သမာဓိတုိ႔ အလြန္အားေကာင္းလာပါသည္၊၊ သုိ႔ေသာ္ ထြက္သက္+၀င္သက္ကိုႏုိင္နင္းၿခင္း မရွိေသးပါ၊ ထြက္သက္+၀င္သက္တုိ႔သည္ ေယာဂီ၏ ဆႏၵအတုိင္း မၿဖစ္ေသးပါ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေယာဂီသည္ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ႏုိင္နင္းေစရန္၊ မိမိဆႏၵအတုိင္းၿဖစ္ေစရန္ နည္း(၄)ကို အားထုတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ "စမွာ ၿငိမ္းေလဘိ"ဟူသည့္အတုိင္း နည္း(၄)တြင္ ေယာဂီသည္ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ၿငိမ္းေအာင္ အားထုတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဆုိလုိသည္မွာ ၾကမ္းတမ္းသည့္ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ႏူးညံ့လာေအာင္၊ ၿငိမ္းလာေအာင္ အားထုတ္ရႈ မွတ္ရမည္ဟု ဆုိလိုပါသည္၊၊ ထြက္သက္+၀င္သက္တုိ႔သည္ ခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသၿဖင့္ ခႏၶာကိုယ္အမူအရာမ်ားၾကမ္းပါက ထြက္သက္+၀င္သက္လည္း ၾကမ္းပါသည္၊ ခႏၶာကိုယ္အမူအရာ ႏူးညံ့ပါက ထြက္သက္+၀င္သက္လည္း ႏူးညံ့လာပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ နည္း(၄)တြင္ ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ႏူးညံ့လာေအာင္၊ ၿငိမ္းလာေအာင္ ရႈမွတ္ရပါသည္၊၊ ဤနည္းကို ခုႏွစ္ရက္ အဓိဌာန္ၿဖင့္ အားထုတ္သူသည္ ႏွစ္ရက္ခန္႔ အားထုတ္သင့္ပါသည္၊၊

ဤနည္းကို ၾကဳိးစားအားထုတ္ ရႈမွတ္သၿဖင့္ေအာင္ၿမင္လာေသာ ေယာဂီသည္ ထြက္သက္+၀င္သက္မ်ား ႏူးညံ့လာပါသည္၊ ၿငိမ္းလာပါသည္၊ ကိုယ္ခႏၶာတုိ႔သည္လည္း ႏူးည့ံလာပါသည္၊ ၿငိမ္းေအးလာပါသည္၊၊ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ ႏူးညံ့၊ ၿငိမ္းေအးသည့္အဆင့္သို႔ ေရာက္လာပါသည္၊၊ ကိုယ္ကာယမ်ားစင္ၾကယ္ၿပီး၊ ကိုယ္၏ပူပန္ၿခင္း စိတ္၏ပူပန္ၿခင္းမ်ား မၿဖစ္ေတာ့ပါ၊ ထြက္ေလ+၀င္ေလတုိ႔သည္လည္း ႏူးညံ့လာပါသည္၊ သိမ္ေမြ႔လာပါသည္၊ ၿငိမ္းသြားသည္အထိပင္ သိမ္ေမြ႔လာပါသည္၊ ကိုယ္ကာယ မ်ားစင္ၾကယ္လ်င္ ထြက္သက္+၀င္သက္ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔လာသည္မွာ သဘာ၀ပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထြက္သက္+၀င္သက္ရႈမွတ္ၿခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ သမာဓိရရွိရန္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သမာဓိရရွိရန္-အၿပစ္ကင္းစင္မႈ=သီလ၊ စိတ္ႏွလုံးၾကည္လင္မႈ=အ၀ိပၸဋိသာရ၊ ၀မ္းေၿမာက္မႈ=ပါေမာဇၨ၊ ႏွစ္သက္မႈ= ပီတိ၊ ၿငိမ္းေအးမႈ=ပႆဒၶိ၊ ခ်မ္းသာမႈ=သုခတုိ႔လုိအပ္ေၾကာင္း ပါဠိေတာ္တြင္ဆုိပါသည္၊၊ ထုိလိုအပ္ခ်က္ကို ၿပည့္စုံေစရန္ ထြက္သက္+၀င္သက္နည္းၿဖင့္ ရရွိရန္ဤစတုကၠနည္းကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္သင္ၿပ ညႊန္ၾကားထားၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထြက္သက္+၀င္သက္ကို ရႈမွတ္ၿခင္းၿဖင့္ သမာဓိရလာေသာအခါရရွိေသာ သမာဓိကိုလုိက္၍ ေယာဂီ၏ သႏၱာန္တြင္ နိမိတ္မ်ားထင္ေပၚလာတတ္ပါသည္၊၊ အထက္တြင္ေဖာ္ၿပခဲ့ၿပီးေသာ နည္း(၄)မ်ဳိးၿဖင့္ ရႈမွတ္ ေအာင္ၿမင္လာေသာ ေယာဂီသည္ သမာဓိသိကၡာေကာင္းေကာင္းၾကီး ထူေထာင္မိၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထူေထာင္ရရွိလာေသာ သမာဓိကိုလုိက္၍နိမိတ္(၃)မ်ဳိး ေယာဂီ၏အာရုံတြင္ ထင္ေပၚလာတတ္ပါ သည္၊၊ နိမိတ္(၃)မ်ဳိးမွာ---
(၁) ပရိကမၼနိမိတ္
(၂) ဥဂၢဟနိမိတ္
(၃) ပဋိဘာဂနိမိတ္ တုိ႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊

‘ပရိမၼနိမိတ္’ဆုိသည္မွာ ထြက္သက္+၀င္သက္အရာ၌ ထြက္ေလ+၀င္ေလကိုပင္ ေခၚပါသည္၊၊ ထြက္ ေလ+၀င္ေလကို ထြက္မွန္းသိ၊ ၀င္မွန္းသိေအာင္ သတိကပ္ၿပီး ရႈမွတ္သၿဖင့္ ရရွိလာေသာ သမာဓိကို “ပရိကမၼသမာဓိ”ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ‘ပရိကမၼ’ဟူသည္ မူလအေၿခခံ ထြက္ေလ+၀င္ေလဟူ၍ ၿဖစ္ပါသည္၊ “ပရိကမၼသမာဓိ”ဆုိသည္မွာလည္း အေၿခခံအဆင့္ သမာဓိကုိေခၚပါသည္၊၊

‘ဥဂၢဟနိမိတ္’ဆုိသည္မွာ စိတ္ၿဖင့္(မေနာဒြါရ)ယူအပ္ေသာ အာရုံတခုခုၿဖစ္ပါသည္၊၊ မူလအေၿခခံ ထြက္ေလ+၀င္ေလထက္ေက်ာ္လြန္ေသာ အၿခားအာရုံကို ေခၚပါသည္၊၊ ထုိအာရုံမ်ားမွာ ပါဠိေတာ္တြင္ မ်ားစြာၿပဆုိထားပါသည္၊၊ အလင္းေရာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အေဆာက္အဦးအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အၿမင္အာရုံအမ်ဳိး၊ သစ္ ပင္၊ ေတာ ေတာင္၊ ေရေၿမ၊ ေကာင္းကင္၊ မိန္းမ၊ ေယာက်ာၤး၊ အဆင္းအာရုံအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အသံအာရုံ အမ်ဳိး မ်ဳိး၊ စသည္ၿဖင့္ အာရုံေပါင္းေၿမာက္မ်ားစြာကို မ်က္စိၿဖင့္ၿမင္ေနရသလုိ စိတ္ထဲတြင္ ထင္ေပၚလာေသာ အာရုံမ်ားကို ဥဂၢဟနိမိတ္ဟု ေခၚဆုိပါသည္၊၊ တရားအားထုတ္ေနရင္း သမာဓိရလာေသာအခါ ေယာဂီ ၏စိတ္ထဲတြင္ ေပၚလာတတ္သည့္အာရုံမ်ားပင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤအဆင့္တြင္ရေသာသမာဓိကို “ပရိ ကမၼသမာဓိ”ဟုပင္ ေခၚရပါသည္၊ ေရွ႔တြင္ရခဲ့ေသာ ‘ပရိကမၼသမာဓိ’ထက္ အဆမ်ားစြာပိုၿပီး တည္ ၾကည္ လာပါသည္၊၊

‘ပဋိဘာဂနိမိတ္’ဆုိသည္မွာ ‘ဥဂၢဟနိမိတ္’ထက္ ေက်ာ္လြန္သည့္အဆင့္ကို ေခၚပါသည္၊၊ ဥဂၢဟနိမိတ္ အဆင့္တြင္ တည္ၿငိမ္မႈ မရွိေသးပါ၊ ခပ္မွိန္မွိန္ၿဖစ္ေနပါသည္၊ ပဋိဘာဂနိမိတ္အဆင့္တြင္မွ မလႈပ္ရွား ေတာ့ဘဲ တည္ၿငိမ္လာပါသည္၊ သမာဓိသည္ေပၚလုိက္ ေပ်ာက္လိုက္လည္း မဟုက္ေတာ့ဘဲ တည္ေန ပါသည္၊ ဤအဆင့္တြင္ရေသာသမာဓိကုိ “ဥပစာရသမာဓိ”ဟု ေခၚပါသည္၊ “ဥပစာရစ်ာန္”ဟုလည္း ေခၚပါသည္၊၊ ပဋိဘာဂနိမိတ္အဆင့္တြင္ အာရုံတမ်ဳိးတည္းၿဖစ္ေသာ္လည္း သမာဓိႏွစ္မ်ဳိး ကြဲပါသည္၊ အနည္းငယ္ႏုေသာသမာဓိကုိ “ဥပစာရသမာဓိ”ဟုေခၚၿပီး၊ ပို၍ရင့္က်က္ေသာ သမာဓိကို “အပၸနာ သမာဓိ”ဟု ေခၚပါသည္၊၊

ပဋိဘာဂနိမိတ္အေပၚ၌ စိတ္ကိုထားၿပီး အားထုတ္ၿခင္းကို ဌပနာနည္းဟု ေခၚဆုိေၾကာင္း ထုိထုိ၀ိပႆနာရႈနည္းက်မ္းမ်ား၌ ေလ့လာရပါသည္၊ ဌပနာနည္းၿဖင့္ ဆက္လက္ ရႈမွတ္အားထုတ္လ်င္ စ်ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးကိုရရွိႏုိင္သည္ဟုလည္း ဆုိပါသည္၊၊ ဤအဆင့္သည္ သမာဓိထူ ေထာင္မႈ အထြဋ္အထိပ္ေရာက္ေသာ အဆင့္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤအဆင့္မွေနၿပီး ေယာဂီသည္ ၀ိပႆနာသို႔ ကူးရပါသည္၊၊
၀ိပႆနာသို႔ ကူးေသာအခါ သီလရွိၿခင္း၊ သမာဓိေကာင္းၿခင္း၊ ဒိ႒ိကင္းစင္ၿခင္း၊ ၀ိစိကိစၧာကင္းၿခင္း ဆုိသည့္ အရည္အၿခင္းေလးမ်ဳိး လုိအပ္ပါသည္၊၊ ပဋိဘာဂနိမိတ္အဆင့္သို႔ေရာက္လာေသာ ေယာဂီသည္ သမာဓိကိုတည္ေဆာက္ၿပီး ၿဖစ္သည့္အတြက္ စိတ္စင္ၾကယ္လာၿပီဟု ဆုိပါသည္၊၊

ဒိ႒ိႏွင့္ ၀ိစိကိစၧာကင္းရန္ ၀ိပႆနာကို ဆက္လက္အားထုတ္ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ၀ိပႆနာသို႔မကူးဘဲ ထြက္ ေလ+၀င္ေလကိုပင္ ဆက္လက္အားထုတ္လ်င္ စ်ာန္မ်ားရလာပါမည္၊၊ အဘိညာဥ္မ်ားၿဖင့္ ေၿမလ်ဳိး၊ မုိးပ်ံလုပ္ခ်င္သူမ်ားအတြက္ စ်ာန္မ်ားကို ဤအဆင့္တြင္ဆက္လက္အားထုတ္ပါက ရရွိလာႏုိင္ပါသည္၊၊ သမထလမ္းဟု ေခၚဆုိပါသည္၊၊

သမထမွ ၀ိပႆနာသို႔ကူးရာတြင္ “ခဏိကသမာဓိ”အဆင့္မွလည္း ကူးႏုိင္သည္၊ “ဥပစာရ သမာဓိ”အ ဆင့္မွလည္း ကူးႏုိင္သည္၊ “အပၸနာသမာဓိ”မွလည္း ကူးႏုိင္ပါသည္၊၊ ခဏိကသမာဓိအဆင့္ဆုိသည္မွာ ‘ပရိကမၼနိမိတ္’ႏွင့္ ‘ဥဂၢဟနိမိတ္’အဆင့္မ်ားကို ေခၚပါသည္၊ ‘ဥပစာရသမာဓိ’အဆင့္ႏွင့္ ‘အပၸနာသမာဓိ’အဆင့္ဆုိသည္မွာ ‘ပဋိဘာဂနိမိတ္’အဆင့္ကိုေခၚပါသည္၊၊ အပၸနာသမာဓိအဆင့္မွ ၀ိပႆနာသို႔ကူးသည္မွာ အေကာင္းဆုံးၿဖစ္သည္ဟု ၀ိပႆနာနည္းၿပက်မ္းမ်ားစြာတြင္ ဆုိပါသည္၊၊

ထြက္ေလ+၀င္ေလကို နည္း(၄)အဆင့္အထိ ရႈမွတ္ရာမွၿဖစ္ေပၚလာေနသည့္ နာမ္ ရုပ္ကို အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱဟု ဆင္ၿခင္သုံးသပ္သည္ကို ၀ိပႆနာဟု ေခၚပါသည္၊၊ နာမ္+ရုပ္အေပၚတြင္ လကၡဏာေရး သုံးပါးတင္၍ ဆင္ၿခင္သုံးသပ္ မွတ္ရႈသၿဖင့္ ဒိ႒ိႏွင့္ ၀ိစိကိစၧာကင္းၿပီး နာမ္ရုပ္ကို ပိုင္းၿခားသိေသာ “နာမရူပပရိေစၧဒညာဏ္”ႏွင့္၊ နာမ္ရုပ္၏ အေၾကာင္းကိုသိမ္းဆည္းေသာ “ပစၥယပရိဂၢဟညာဏ္”မ်ားကို ရလာၿပီဆုိလ်င္ “စူဠေသာတာပန္(ကလ်ာဏပုထုဇဥ္)” ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤအဆင့္တြင္ ဒိ႒ိႏွင့္ ၀ိစိကိစၧာကို တဒဂၤပဟာန္ၿဖင့္ ပယ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဒုတိယဘ၀အတြက္ စိတ္ေအးရၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

၀ိပႆနာသုိ႔ကူးၿခင္းဟူသည္မွာ ထြက္ေလႏွစ္မ်ဳိးတြင္ ထြက္ေလသည္ ရုပ္ၿဖစ္သည္၊၊ ထြက္ေလဟု သိေနသည္မွာ နာမ္ၿဖစ္သည္၊၊ ၀င္ေလသည္ ရုပ္ၿဖစ္သည္၊၊ ၀င္ေလဟုသိေနသည္မွာ နာမ္ၿဖစ္သည္၊၊ ဤသို႔ ထြက္ေလ+၀င္ေလကို ရုပ္ႏွင့္ နာမ္ဟု ခြဲၿခားသိေအာင္ရႈမွတ္ရသည္ကို ၀ိပႆနာရႈမွတ္သည္ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ရုပ္+နာမ္ႏွစ္မ်ဳိးတြင္ ရုပ္သည္ ထာ၀ရမတည္ေသာ အနိစၥ၊ ဆင္းရဲမႈ ဒုကၡ၊ မိမိအလိုသို႔ မလုိက္မႈ အနတၱၿဖစ္သည္ဟု ဆင္ၿခင္သုံးသပ္လာေသာအခါ ၀ိပႆနာၪာဏ္အဆင့္ဆင့္ တက္လာၿပီး စူဠေသာတာပန္၊ ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ႏွင့္ ရဟႏၱာဟူေသာ အထက္မဂ္ဖုိလ္အဆင့္မ်ားကို က်င့္စဥ္၏အက်ဳိးဆက္အၿဖစ္ရ ရွိလာမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊

စူဠေသာတာပန္အဆင့္ကိုရရွိရန္ နာမ္ႏွင့္ ရုပ္ကို လကၡဏ၊ ရသ၊ ပစၥဳပ႒ာန္၊ ပဒ႒ာန္တုိ႔ၿဖင့္သိရန္ လုိ အပ္ပါသည္၊၊ နာမ္ ရုပ္ကို အေၾကာင္းႏွင့္အတူတကြသိၿခင္းကို စာေပေ၀ါဟာရၿဖင့္ လကၡဏ၊ ရသ၊ စသည္ၿဖင့္ေခၚဆုိၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤအဆင့္ကုိ သာမန္ၪာဏ္အသင့္အတင့္ရွိသူ(ဒြိဟိတ္) မ်ားပင္ ရရွိႏုိင္ေၾကာင္း ၀ိပႆနာရႈနည္းက်မ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊

အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလကို အထက္တြင္ေဖာ္ၿပခဲ့ၿပီးေသာ နည္းမ်ားအတုိင္း စနစ္တက် ေလ့လာ ရႈမွတ္၊ အားထုတ္ ပြားမ်ားမည္ဆုိလ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဟုတ္သူၿဖစ္ေစ၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မဟုက္သူၿဖစ္ေစ ဘ၀၏အဆုံးစြန္ပန္းတုိင္ မဂ္ဖုိလ္ခ်မ္းသာမ်ားႏွင့္အတူ၊ သႏၱိသုခဟုဆုိအပ္ေသာ အၿမတ္ဆုံး အေအးခ်မ္းဆုံး၊ အခိုင္မာဆုံးေသာ ၿမတ္နိဗၺာန္ကို ရရွိမည္အမွန္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

အရွင္ သတိပ႒ာန္ႏွင့္ဆက္စပ္၍ စာတမ္းႏွစ္ခုကုိ “အလင္း စက္”ဆုိက္တြင္တင္ခဲ့ပါသည္၊၊ သတိပ႒ာန္ မိတ္ဆက္စာတမ္းႏွင့္ ယၡဳတင္ေသာ အာနာပါနသတိပ႒ာန္ ရႈမွတ္နည္းတုိ႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သတိပဌာန္မိတ္ဆက္ကိုတင္ၿပရာမွ စာဖတ္သူမ်ား၏ ေတာင္းဆုိလာမႈေၾကာင့္ အာနာပါန သတိပ႒ာန္ ရႈမွတ္နည္းကို ေရးသားလိုက္ၿခင္းၿဖစ္ပါသည္၊၊ ရႈမွတ္လိုသူမ်ားအတြက္ အေၿခခံနည္းအေနၿဖင့္ အတုိင္းအတာတခုအထိ ၿပည့္စုံသည္ဟု အရွင္ယူဆပါသည္၊၊ အက်ယ္သိလိုသူမ်ားအတြက္ အရွင္ညႊန္းထားေသာက်မ္းမ်ားကို အင္တာနက္တြင္ရွာေဖြၿပီး အေသးစိတ္ေလ့လာရန္ၿဖပ္ပါသည္၊၊

ဤစာတမ္းတြင္ အမွားတစုံတရာေတြ႔ရွိရပါက ေမတၱာၿဖင့္ ညႊန္ၿပေပးၾကပါရန္လည္း ေတာင္းပန္လိုပါသည္၊၊ အာနာပါနသတိ ပ႒ာန္ကိုအားထုတ္ရာတြင္ Walking meditation=လမ္းေလ်ာက္၍ ရႈမွတ္ပုံသည္လည္း မပါမၿဖစ္လိုအပ္ပါသည္၊ အရွင္ အလ်င္းသင့္ေသာအခါ လမ္းေလ်ာက္၍ ရႈမွတ္ပုံကုိ တင္ၿပမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊
သတိပ႒ာန္ ေလ့လာ မွတ္သား၊ ရႈမွတ္ အားထုတ္ၿခင္းၿဖင့္ ဘ၀၏ဖိအားအေမာမ်ား ေၿပေပ်ာက္ၿပီး၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ရရွိၾကပါေစလုိ႔ ဆႏၵၿပဳလ်က္ အာနာပါနသတိ=ထြက္ေလ+၀င္ေလစာတမ္းကို အဆုံးသတ္လုိက္ပါသည္၊၊


အရွင္ေက၀လ(အလင္း စက္)
ဘာ၀နာ၀ိဟာရ-သီရိလကၤာ
(၁၆.၁၂.၂၀၁၀)

(မွတ္ခ်က္/ ဒီ၊သတိပ႒ာနသုတ္၊ မဇ္၊ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္၊ ၀ိပႆနာရႈနည္းက်မ္းမ်ား၊ အတၱ၀ါဒမွ အနတၱ၀ါဒသုိ႔ ခရီးစဥ္(ဦးေရႊေအာင္)The heart of Buddhist meditation(Nyanaponika thera) Education for Mindfulness(Venerable Mirisse Dhammika)စာအုပ္မ်ားကို ကိုးကား၍ ဤစာတမ္းကိုေရးသားပါသည္၊၊)

အျပည့္အစံုသို႔....

ျပန္ေခါက္ထားပါ..