ဘ၀အတြက္ အဆီအႏွစ္ “ေပါယေန႔”

ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က ေလးဆယ့္ငါးႏွစ္တုိင္ ေဟာၾကားသင္ၿပခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ားႏွင့္ သင္ၾကားခ်က္မ်ားကို ယေန႔တုိင္သဂၤါယနာတင္ ထိမ္းသိမ္းၿပီး လုိက္နာက်င့္ၾကံေနၾကသည့္သူမ်ားကို ေထရာ ၀ါဒဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚပါသည္၊၊ ေထရာ၀ါဒဗုဒၶဘာသာသည္ ယၡဳအခါ တကမၻာလုံးသို႔ ၿပန္႔ႏွံ႔ေနၿပီ ၿဖစ္သည္၊၊

ေထရာ၀ါဒႏုိင္ငံၿခင္း၊ လက္ခံသည့္ ပိဋကတ္စာေပၿခင္းတူေသာ္လည္း ေဒသအလိုက္ ႏုိင္ငံအလုိက္ ဘာသာ ေရး လက္ခံက်င့္သုံးပုံမ်ား၊ ဘာသာေရးပြဲေတာ္မ်ားက်င္းပပုံမ်ားမွာ တႏုိင္ငံႏွင့္တႏုိင္ငံအနည္း ငယ္ကြဲၿပား သည္ကို ေတြ႔ရသည္၊၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသည္ ေထရာ၀ါဒႏုိင္ငံမ်ားထဲတြင္ ကမၻာသို႔ပိဋကတ္စာေပ ၿဖန္ၿဖဴးရာ၌ အား အေကာင္းဆုံးႏုိင္ငံၿဖစ္သည္၊၊ ဤသို႔ၿဖစ္ရၿခင္းမွာ ပါဠိစာေပကို သီရိလကၤာသားတုိ႔ သင္ယူေသာအခါ အဂၤလိပ္ဘာသာၿဖင့္ သင္ယူၾကသည္က အေၾကာင္းတခုအၿဖစ္ ပါ၀င္ပါသည္၊၊ ေနာင္တဖန္ သီရိလကၤာသားတုိ႔ ပါဠိစာေပသင္ယူေသာအခါ ဘာသာေရးရႈေထာင့္ သက္သက္ကေနၾကည့္ၿပီး မေလ့လာဘဲ၊ ရႈေဒါင့္ေပါင္းစုံ ကေနၾကည့္ၿပီး ေလ့လာသင္ ယူၾကသည္ကလည္း အၿခားအေၾကာင္းတခု ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ထုိအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ သီရိလကၤာသားတုိ႔၏ ပါဠိစာေပတတ္ကြ်မ္းမႈမွာ ဘာသာေရးစာ၊ ဘာသာေရးအသိ ပညာသက္သက္မဟုက္ေတာ့ဘဲ ကမၻာ့အသုံးခ်စာေပအဆင့္သုိ႔ ေရာက္သည္ဟု အရွင္ ထင္ၿမင္မိပါသည္၊၊ သီရိလကၤာပါဠိပညာရွင္မ်ားထံတြင္ အရွင္တုိ႔သင္ယူခဲ့ရသည့္ အေတြ႔အၾကဳံအရ ပါဠိပါေမာကၡၾကီးမ်ားမွာ ပါဠိ စာေပၿဖင့္ မည္သည့္အေၾကာင္းအရာကိုမဆုိ အေၿဖထုတ္ေပးႏုိင္သည္ကို ေတြ႔ရသည္၊၊ ဆုိလုိသည္မွာ သိပၸံသ ေဘာတရား အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုၿဖစ္ေစ၊ အၿခားပညာေရးနယ္၊ အတတ္ပညာနယ္ပယ္က အေၾကာင္းအရာ မ်ားကိုၿဖစ္ေစ ပါဠိစာေပၿဖင့္ ေကာင္းေကာင္းညွိၿပတတ္ၾကသည္ကို အံ့ၾသစရာေတြ႔ၿမင္ရပါသည္၊၊

အၿခားေထရာ၀ါဒႏုိင္ငံမ်ား၏ ပါဠိစာေပတတ္ကြ်မ္းမႈမွာ ဘာသာေရးစာေပအၿဖစ္ၿဖင့္သာ တတ္ကြ်န္းနာလည္ သေဘာေပါက္ၾကၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သိပၸံၿပႆနာတရပ္ကို ပါဠိစာေပအၿမင္ၿဖင့္ရွင္းလင္းၿပဖုိ႔
တစုံတေယာက္က ေတာင္းဆုိလာလ်င္ “ဒါေတြသည္ ဒုကၡမွလြတ္ေၾကာင္းမဟုက္၍” ဗုဒၶမေဟာခဲ့ဟူ၍ ယတိၿပတ္ၿငင္းပယ္ တတ္သည္ကို အေတြ႔အၾကဳံအရ သိရသည္၊၊ သီရိလကၤာပါဠိစာေပရွင္မ်ားမွာ ထုိ႔သို႔မဟုက္ဘဲ ၿပႆနာအရပ္ရပ္ကို အဘိဓမၼာရႈေဒါင့္၊ ၀ိယနရႈေဒါင့္၊ သုတၱန္ရႈေဒါင့္တုိ႔မွ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး အံ့ၾသဖြယ္ရွင္းလင္း ၿပတတ္ၾကပါသည္၊၊

ဤေဆာင္းပါးတြင္ သီရိလကၤာၿပည္သူမ်ား ပါဠိစာေပဗဟုသုတမ်ားရၿခင္း၏ အေၾကာင္းတခုကို စာဖတ္သူမ်ား ေတြ႔ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သီရိလကၤာသားတို႔ ဘာသာေရးအလုပ္တြင္ စာေပကိုပါထည့္သြင္းၿပီး သင္ယူတတ္ၾက ပုံကို ေတြ႔ရမွာၿဖစ္ပါသည္၊၊

ၿမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တစ္လကို ေလးသီတင္းသတ္မွတ္၍ လဆန္းရွစ္ရက္ ဥပုသ္ေန႔၊ လၿပည့္ဥပုသ္ေန႔၊ လၿပည့္ ေက်ာ္ရွစ္ရက္ ဥပုသ္ေန႔ႏွင့္၊ လကြယ္ဥပုသ္ေန႔ဟူ၍ ဥပုသ္ေန႔မ်ားသတ္မွတ္ကာ သီတင္းသီလေဆာက္တည္ ္ၾကပါသည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္ ဥပုသ္ေန႔အစား “ေပါယေန႔”ဟူ၍သတ္မွတ္ကာ သီလေဆာက္တည္ ၾကပါသည္၊၊
တလလ်င္ ေပါယေန႔ တစ္ေန႔တည္းသာရွိပါသည္၊ တႏွစ္လုံးမွ ေပါယေန႔ (၁၂)ရက္သာ သတ္မွတ္ ထားၾကပါသည္၊၊ လစဥ္ လၿပည့္ေန႔ကို ေပါယေန႔ဟုသတ္မွတ္ၿပီး သီလေဆာက္တည္ၾကပါသည္၊၊

“ေပါေဟာယ” ဆုိေသာ သီရိလကၤာစကားလုံးမွ “ေပါယေန႔”ဟု ၿဖစ္လာသည္ဟု မွတ္သားရပါသည္၊၊
“ေပါေဟာယ”ဆုိေသာ စကားလုံးသည္လည္း “ဥေပါသထ”ဆုိေသာ ပါဠိစကားလုံးမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ေလ့လာရပါသည္၊၊ “ဥေပါသထ”စကားလုံး၏ အဓိပၸါယ္မွာ ၿမန္မာလို”ဥပုသ္ေန႔”ဟူ၍ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

"ဥပ၀သထ"ဟူေသာပါဠိပုဒ္ကို (ဥပ+၀သထ)ဟုႏွစ္ပုဒ္ခြဲၿပီး ၿမန္မာဘာသာၿပန္လုိက္ေသာအခါ “ေနၿခင္း”ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ရပါသည္၊၊ “ေနၿခင္း”ဆုိရာတြင္လည္း ညေနစာစားၿခင္းႏွင့္ အၿခားေသာ အေပ်ာ္အပါး(ကာမဂုဏ္)တုိ႔မွ ကင္းလြတ္ၿပီး၊ တရားဓမၼၿဖင့္စိတ္ႏွင့္ကိုယ္ကို သီလၿဖင့္ေဆာက္တည္၍ ေနၿခင္းဟူ၍ အတိအက် အဓိပၸါယ္ၿပန္ ဆုိရပါသည္၊၊ ဤဖြင့္ဆုိခ်က္အရ ဥပုသ္ေန႔ဟူသည္မွာ ဓမၼၿဖင့္ေနသည့္ေန႔၊ တနည္း သီလၿဖင့္ေနသည့္ေနဟူ၍ မွတ္သားရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဤသုိ႔ဆုိလ်င္ ၿမန္မာတုိ႔ ေဆာက္တည္ေသာ ဥပုသ္ေန႔ႏွင့္ သီရိလကၤာသားတုိ႔ ေဆာက္တည္ေသာ
ဥပုသ္ေန႔မွာ ပုံစံအနည္းငယ္ကြာၿခားေသာ္လည္း မူလအဓိပၸါယ္ ရည္ရြယ္ခ်က္အားၿဖင့္ တူညီသည္ဟု မွတ္သားရပါ သည္၊၊ ေပါယေန႔အစဥ္အလာသည္ (B.C.247)အရွင္မဟိႏၵမေထရ္ သီရိလကၤာသုိ႔ သာသနာၿပဳေရာက္သည္မွ စတင္ခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္၊၊

လစဥ္အလိုက္ ေပါယေန႔မ်ားမွာ--

(၁) ေမလ(ကဆုန္လၿပည့္)ေန႔ကို သီရိလကၤာအေခၚအားၿဖင့္ ေ၀ဆခ္-ေပါယေန႔(Wesak Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ထုိေန႔သည္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဖြားေတာ္မူသည့္ေန႔ၿဖစ္သည္၊ ဘုရားအၿဖစ္သို႔ ေရာက္သည့္ေန႔မွာလည္း ဤေန႔မွာပင္ၿဖစ္သည္၊၊ ပရိနိဗၺာန္ၿပဳသည့္ေန႔မွာလည္း ဤေန႔ပင္ၿဖစ္သည္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသို႔ တတိယအၾကိမ္ၾကြေသာ ေန႔လည္းၿဖစ္သည္၊၊ ဤသုိ႔ ေန႔ထူး ေန႔ၿမတ္မ်ားႏွင့္ တုိက္ဆုိင္သည့္အတြက္ ေမလၿပည့္ေန႔ကို ေပါယေန႔အၿဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံေတာ္ ရုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ ေစ်းဆုိင္မ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားအားလုံးကုိ ပိတ္ေစၿပီး၊ သီလေဆာက္ တည္ၿခင္း၊ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ား ၿပဳလုပ္ၿခင္းၿဖင့္ ဘ၀အတြက္အဆီအႏွစ္မ်ားကို ထုတ္ယူၾကေလသည္၊၊

(၂) ဂြ်န္လ(နယုန္လၿပည့္)ေန႔ကို ဖုိဆြန္-ေပါယ(Posson Masse)ေန႔ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ထုိေန႔တြင္ သီရိ လကၤာႏုိင္ငံသို႔ (B.C 247)က အရွင္မဟာမဟိႏၵမေထရ္ သာသနာၿပဳေရာက္လာၿပီး သီရိလကၤာသားတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ စၿဖစ္သည့္ေန႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၃) ဂ်ဴလုိင္(၀ါဆုိလၿပည့္)ေန႔ကို ဧစလ-ေပါယေန႔(Essela Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ထုိေန႔တြင္ မယ္ေတာ္မာ ယာသည္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ကိုဖြားၿမင္မည့္ ဆင္ၿဖဴေတာ္နိမိတ္ကို အိပ္မက္ၿမင္မက္ေသာေန႔ ၿဖစ္သည္၊၊ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေတာထြက္သည္မွာလည္း ဤေန႔တြင္ၿဖစ္သည္၊၊ ဘုရား ၿဖစ္ေတာ္မူအၿပီး ႏွစ္လအၾကာ တရားဦးဓမၼစၾကၤာကုိ ေဟာေတာ္မူသည္မွာလည္း ယေန႔တြင္ၿဖစ္ သည္၊၊ သံဃာေတာ္မ်ား ၀ါဆုိ၀ါကပ္ သည့္ ေန႔လည္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၄) ၾသဂုတ္(၀ါေခါင္လၿပည့္)ေန႔ကို နိကိနိ-ေပါယေန႔(Nikini Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ထုိေန႔တြင္
သံဃာေတာ္တုိ႔ ဒုတိယ၀ါဆုိ၀ါကပ္ၾကရပါသည္၊၊ သံဂၤါယနာႏွစ္တန္ တင္သည့္ေန႔ဟုလည္း ဆုိၾကပါသည္၊၊

(၅) စက္တင္ဘာ(ေတာ္သလင္းလၿပည့္)ေန႔ကို ဗိန္နာေရ-ေပါယေန႔(Binnere Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊
သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ ပ၀ါရဏာေန႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ကထိန္သကၤန္းလွဴခြင့္ရေသာေန႔လည္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၆) ေအာက္တုိဘာ(သီတင္းကြ်တ္လၿပည့္)ေန႔ကို ၀ပ္-ေပါယေန႔(Wap Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ မဟာပ၀ါရ ဏာေန႔ ၿဖစ္သည္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ တပည့္သံဃာေတာ္တုိ႔အား ေဒသအႏွံ႔သို႔ ႏုိင္ငံၿခားသာသနာၿပဳ အစဆုံးေစလႊတ္သည့္ေန႔လည္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အေသာကမင္းၾကီးမွ အရိ႒မင္းသားအား သီရိလကၤာသုိ႔ ေစ လႊတ္၍ ေဗာဓိပင္ကို ပင့္ေစေသာေန႔လည္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အရွင္မဟာမဟိႏၵ ပရိနိဗၺာန္ ၿပဳသည့္ေန႔လည္း ၿဖစ္ပါ သည္၊၊

(၇) ႏုိ၀င္ဘာ(တန္ေဆာင္မုန္းလၿပည့္)ေန႔ကို အီလ္-ေပါယေန႔(Ill Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊
တတိယသဂၤါယနာအၿပီး အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္သည္ သံဃာေတာ္တုိ႔အားအုပ္စုခြဲ၍ ကုိးတုိင္း ကိုးႏုိင္ငံသို႔ ၿပည္ပသာသနာၿပဳမ်ား ေစလႊတ္ေသာေန႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သီရိလကၤာသို႔ ၿမတ္ဗုဒၶ၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ား စတင္ဆုိက္ေရာက္ေသာ ေန႔လည္းၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၈) ဒီဇင္ဘာ(နတ္ေတာ္လၿပည့္)ေန႔ကုိ ဥန္ဒု၀ပ္-ေပါယေန႔(Undu Wap Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ထုိေန႔တြင္ သဃၤမိတၱာေထရီ သီရိလကၤာသို႔ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိပင္မွ ေတာင္ဘက္ကိုင္းကို ကူးယူလာသည့္ ေန႔ ၿဖစ္သည္၊၊ သီရိလကၤာသုိ႔ ဘိကၡဳနီသာသနာ စတင္ဆုိက္ေရာက္ေသာေန႔လည္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၉) ဂ်ႏၷ၀ါရီ(ၿပာသုိလၿပည့္)ေန႔ကို ဒုရုသု-ေပါယေန႔(Duruthu Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ၿမတ္စြာဘရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က ပထမဆုံးမၾကိမ္ သီရိလကၤာသို႔ သာသနာၿပဳၾကြေတာ္မူသည့္ေန႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္တုိင္ နာဂဒီပကြ်န္းသားတုိ႔အား သာသနာစတင္ၿပဳေသာေန႔ ၿဖစ္ပါ သည္၊၊

(၁၀) ေဖဖ၀ါရီ(တပိုတြဲလၿပည့္)ေန႔ကို န၀န္-ေပါယေန႔(Navan Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ထုိေန႔တြင္
အရွင္သာရိပုတၱရာႏွင့္ အရွင္မဟာေမာဂၢလန္တုိ႔ သာသနာေတာ္သို႔၀င္ေရာက္ၿပီး၊ ရဟန္းၿပဳသည့္ေန႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၁၁) မတ္(တေပါင္းလၿပည့္)ေန႔ကုိ ေမဒင္-ေပါယေန႔(Meding Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ထုိ႔ေန႔တြင္
ၿမတ္စြာဘုရားရွင္၏ လက္ယာဘက္ ေအာက္စြယ္ေတာ္ၿမတ္ကို သီရိလကၤာသို႔ ေဆာင္ယူလာခဲ့ပါသည္၊၊ ယေန႔တုိင္ ဖူးေတြ႔ႏိုင္ပါသည္၊၊

(၁၂) ဧပရယ္(တန္ခူးလၿပည့္)ေန႔ကို ဘတ္-ေပါယေန႔(Buck Masse)ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ သီရိ လကၤာသို႔ ဒုတိယအၾကိမ္ေၿမာက္ သာသာနာၿပဳၾကြေတာ္မူသည့္ေန႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဤေန႔ ထူးေန႔ၿမတ္ႏွင့္ တုိက္ ဆုိင္သည့္အတြက္ ဧပရယ္လၿပည့္ေန႔ကို ေပါယေန႔အၿဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံေတာ္ရုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ ေစ်း ဆုိင္မ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားအားလုံးကုိ ပိတ္ေစၿပီး၊ သီလ ေဆာက္တည္ၿခင္း၊ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ား ၿပဳလုပ္ၿခင္းၿဖင့္ ဘ၀အတြက္ အဆီအႏွစ္မ်ားကို ထုတ္ယူၾကေလသည္၊၊

ေပါယေန႔မ်ားတြင္ အရက္ေသစာႏွင့္ အသားမေရာင္းရ အမိန္႔ကို သီရိလကၤာအစုိးရမွ ထုတ္ၿပန္ထားပါသည္၊၊ ေပါယေန႔ေရာက္ၿပီဆုိလ်င္ သီရိလကၤာၿပည္သူတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔ကိုးကြယ္သည့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး
ေက်ာင္းတုိက္မ်ားသုိ႔ မနက္ေစာေစာ(၆)ခန္႔တြင္ အေရာက္လာၾကရပါသည္၊၊ အၿဖဴေရာင္တူညီ၀တ္စုံ မ်ားကိုလည္း အမ်ဳိးသမီးေရာ အမ်ဳိးသားမ်ားပါ ၀တ္ဆင္ၾကရပါသည္၊၊ ေပါယေန႔ သီလေဆာက္တည္ ရန္လာၾကေသာ ဥပုသ္သည္မ်ားသည္ ပန္းမ်ား၊ ဆီးမီးမ်ား၊ သစ္သီးမ်ား၊ လႈဖြယ္ပစၥည္းမ်ား၊ စသည္မ်ားကို ယူလာေလ့ ရွိၾကပါသည္၊၊

ေပါယေန႔မ်ားတြင္ ၿမဳိ႔တြင္း၌ လူအလြန္တိတ္ဆိပ္သည္ကုိ သတိထားမိပါသည္၊၊ ကေလးေရာ လူၾကီးမ်ားပါ နီးရာေက်ာင္းတုိက္မ်ားတြင္ သီလေဆာက္တည္ရန္သြားၾကသၿဖင့္ လမ္းမ်ားႏွင့္ ေစ်းမ်ားတြင္ လူမရွိသေလာက္ ရွားလွပါသည္၊ လုိင္းကားမ်ားေပၚတြင္လည္း စီးနင္းသူမရွိသေလာက္ နည္းပါးသည့္ ေန႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အရွင္တုိ႔ ခရီးသြားလုိေသာအခါ ထုိေပါယေန႔မ်ားကိုေရြး၍ သြားေလ့ရွိပါသည္၊၊
------------------------------------------

တေန႔တာ ေပါယေန႔ အစီအစဥ္မွာ ေအာက္ပါအခ်ိန္ဇယားအတုိင္း ၿဖစ္ပါသည္---

(၁) နံနက္(၆)ခြဲတြင္ ေပါယေန႔တေန႔တာအစီအစဥ္ကို စပါသည္၊၊

(၂) နံနက္(၆)နာရီခြဲ-ဆရာေတာ္တုိင္ေပးသည့္ ဘုရားရွိခုိးစာၿဖင့္ တညီတညြတ္ ရွိခုိးၿပီး၊ ဆြမ္းေတာ္ ဆက္ကပ္ၾကရသည္၊၊

(၃) နံနက္(၇)နာရီတြင္ နံနက္စာ အစားအေသာက္ကို အလႈရွင္တဦးမွ လႈသည္ကို စားၾကရပါသည္၊၊

(၄) နံနက္(၈)နာရီတြင္ ဆရာေတာ္ထံမွ သီလေဆာက္တည္ၿပီး၊ တရားနာယူရပါသည္၊၊

(၅) နံနက္(၉)နာရီတြင္ ဆရာေတာ္ထံမွ ပါဠိစာေပသင္ၾကားမႈကုိ တက္ေရာက္ သင္ၾကားၾကရပါသည္၊၊

(၆) နံနက္(၁၀)တြင္ ပါဠိစာေပကြ်မ္းက်င္သည့္ အထူးဖိတ္ေခၚထားေသာ လူပညာရွိတဦးထံမွ ပိဋ ကတ္ေတာ္မွ ေခါင္းစဥ္တခုကို ေဆြးေႏြးတင္ၿပသည္ကို တက္ေရာက္ၾကရပါသည္၊၊ ပိဋကသင္ၾကား ခ်ိန္ၿဖစ္ပါသည္၊၊

(၇) နံနက္(၁၁)နာရီတြင္ ဥပုသ္သည္မ်ားအားလုံး စုေပါင္း၍ ဘုရားဆြမ္းကပ္ၾကရပါသည္၊၊ ဘုရား ဆြမ္းကပ္ စာပုိဒ္မ်ားကို ဆရာေတာ္မွ တုိင္ေပးသည္ကို လုိက္ဆုိၾကပါသည္၊၊

(၈) နံနက္(၁၂)နာရီတြင္ အလႈရွင္တဦးမွ လွဴဒါန္းေသာ ေန႔လယ္စာအာဟာကုိ စားသုံးၾကရပါသည္၊၊
ေန႔လယ္စာအာဟာရကို စားသုံးေနစဥ္မွာလည္း ပါဠိဆရာတဦးမွ ဆြမ္းႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ ပစၥေ၀ကၡဏာ ဆင္ၿခင္ပုံအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရွင္းလင္းရြတ္ဆုိၿပေနပါသည္၊၊ ဥပုသ္သည္မ်ားအေနၿဖင့္ သတိလက္လြတ္ အစာအာဟာရကို မစားသုံးေစဘဲ ဆင္ၿခင္၍စားေသာက္ၾကရန္ ဤသို႔ၿပဳလုပ္ၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ေန႔လယ္စာစားသုံးအၿပီးတြင္ တစ္နာရီခန္႔ အနားေပးပါသည္၊၊

(၉) ေန႔လယ္(၁)နာရီတြင္ ၀ိပႆနာႏွင့္စပ္ေသာ တရားေတာ္ကို ေဟာၾကားပါသည္၊၊ တရားေတာ္ကိုနာယူ အၿပီး တစ္နာရီခန္႔ တရားအားထုတ္ၾကရပါသည္၊၊

(၁၀) ေန႔လယ္(၂)နာရီတြင္ လမ္းေလ်ာက္၍ တရားမွတ္ၾကရပါသည္၊၊ ထုိအခ်ိန္တြင္ အနားယူမည္ဆုိက ယူႏုိင္ပါသည္၊၊

(၁၁) ညေန(၃)နာရီတြင္ အထူးပင့္ဖိတ္ထားေသာ ဓမၼကထိကဆရာေတာ္တပါးမွ အထူးတရားပြဲေဟာၾကား သည္ကို နာယူၾကရပါသည္၊၊ တရားပြဲၿပီးဆုံးလ်င္ မိမိေမးလိုရာကို ဓမၼကထိကဆရာေတာ္အထံတြင္ ေမးၿမန္းႏုိင္ပါသည္၊၊

(၁၂) ညေန(၅)နာရီတြင္ ဆရာေတာ္ထံမွ ဥပုသ္သည္မ်ားအားလုံး ပရိတ္တရား နာယူၾကရပါသည္၊၊

(၁၃) ညေန(၆)နာရီတြင္ ဆရာေတာ္အထံမွ ၾသ၀ါဒအဆုံးအမမ်ားကို နာယူၾကရပါသည္၊၊ ဆရာေတာ္ ဆုံးမသည္ကို နာယူအၿပီး၊ ညေန(၇)နာရီခန္႔တြင္ ေပါယေန႔ တေန႔တာ သီလေဆာက္တည္မႈ၊ အလႈဒါန ၿပဳမႈမ်ားအတြက္ ေရစက္ခ်၊ အမွ်ေ၀တရားေတာ္နာယူၿပီး၊ ေပါယေန႔အစီအစဥ္မ်ား အဆုံးသတ္ပါသည္၊၊

သီရိလကၤာဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ေပါယေန႔ သီလေဆာက္တည္ပြဲသည္ နံနက္(၆)နာရီမွစတင္ၿပီး၊ ညေန (၇)နာရီခန္႔တြင္ ၿပီးပါသည္၊၊ တခ်ဳိ႔ေက်ာင္းတုိက္မ်ားတြင္ ညပုိင္းအထူးတရားပြဲမ်ားပါ က်ဥ္းပေလ့ရွိသည္၊၊

တေန႔တာလုံးကို တရားၿဖင့္ေနသည္ဟုပင္ ထင္မိပါသည္၊၊ တူညီ၀တ္စုံ အၿဖဴေရာင္ေလးမ်ားကို အမ်ဳိးသမီးေရာ၊ အမ်ဳိးသားမ်ားပါဆင္တူ ၀တ္ဆင္ထားၾကသည္ကလည္း ၿငိမ္းေအးသည့္ သေဘာကုိ ၿပသေနသေယာင္ ၿမင္ရသူကို ေအးၿမေစပါသည္၊၊

ထူးၿခားမႈေလးတခုကိုလည္း တင္ၿပခ်င္ပါေသးသည္၊၊ သီရိလကၤာတုိ႔ ဆရာေတာ္မ်ားေရွ႔တြင္ တရားနာ ထုိင္သည့္အခါတြင္ ၿဖစ္ေစ၊ ဆြမ္းကပ္သည့္အခါတြင္ၿဖစ္ေစ ထုိင္ေသာအခါ သံဃာေတာ္မ်ားဘက္သို႔ ေၿခဆင္းၿပီး ထုိင္ေလ့ရွိပါသည္၊၊ အရွင္တုိ႔ သီရိလကၤာေရာက္စကဆုိလ်င္ ကိုယ့္ဘက္ကို ေၿခဆင္းထား ေသာ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသားမ်ားကို ေတြ႔ရေသာအခါ ရုိင္းသည္ဟု ထင္ခဲ့ပါသည္၊၊ ေနာင္ၾကာလာ ေသာအခါတြင္မွ ဤထုိင္နည္းသည္ သူတို႔ယဥ္ေက်းမႈအရ ယဥ္ေက်းသည့္ ထုိင္ပုံၿဖစ္သည္ဟု သိလာ ရပါသည္၊၊

ၿမန္မာေရွးစကားထဲတြင္ “မိန္းမၿပင္း ေၿခဆင္း၊ ေယာက်ာၤးၿပင္း ေက်ာခင္း”ဟု အဆုိတခုရွိပါသည္၊၊ သီရိလကၤာတုိ႔ အလႈဒါနပြဲ၊ တရားပြဲ၊ အၿခားမဂၤလာရွိအခန္းအနားမ်ားတြင္ ေၿခဆင္းၿပီး ထုိင္ေလ့ရွိေသာေၾကာင့္ အရွင္တုိ႔ ၿမန္မာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ မတူသည့္ ထုိင္ပုံယဥ္ေက်းမႈတခုကုိ သင္ယူရရွိသည္ဟုသာ သေဘာထားရပါ ေတာ့သည္၊၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ ယဥ္ေက်းမႈပုံစံသည္ အၿခားလူမ်ဳိးတခုအတြက္ ရုိင္းစုိင္းသည့္ အၿပဳအမူတခု ၿဖစ္တတ္သည္ဆုိသည့္စကားမွာ ဤေနရာတြင္ တကယ္မွန္ေလသည္၊၊

ေပါယေန႔ တေန႔တာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို သုံးသပ္ၾကည့္ေသာအခါ သာမာန္အားၿဖင့္ သီလေဆာက္ တည္သည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း၊ ပါဠိစာေပသင္ၾကားခ်ိန္၊ တရားေဆြးေႏြးခ်ိန္၊ တရားထုိင္ခ်ိန္၊ တရားနာ ယူခ်ိန္၊ စသည္အားၿဖင့္ တစ္ေန႔တည္းၿဖင့္ ေတာ္ေတာ္စုံလင္ေအာင္ အလုပ္ လုပ္ၾကသည္ကို သတိၿပဳမိသည္၊၊

သီရိလကၤာတုိ႔သည္ တစ္လလ်င္ တၾကိမ္တည္းသာ ဥပုသ္ေန႔အၿဖစ္သတ္မွတ္၍၊ သီလေဆာက္တည္ၾက ေသာ္လည္း တေန႔တည္းကို စနစ္တက်အခ်ိန္ဆြဲ၍ အက်ဳိးရွိေအာင္ သီလေဆာက္တည္ၾကသည္ကို ေတြ႔ႏုိင္ သည္၊၊ ဥပုသ္ေန႔ သီလေဆာက္တည္ပြဲဆုိသည္ထက္ ၿမန္မာႏုိင္ငံ ရိပ္သာ တရားစခန္းပြဲႏွင့္ပင္ ဆင္ဆင္တူ ေနပါသည္၊၊ ေပါယေန႔အစီအစဥ္မ်ားအားလုံး ၿပီးဆုံးေသာအခါ ေပါယဥပုသ္သည္တုိ႔ မိမိတုိ႔အိမ္သို႔အသီးသီး ၿပန္ၾကၿပီး၊ အိမ္ေရွ႔တြင္ ပရိတ္ရြတ္ဖတ္ၿခင္းမ်ား၊ တရားေဆြးေႏြးၿခင္းမ်ားကို ၿပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကသည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊

တႏွစ္တာအတြက္ ေပါယေန႔(၁၂)ရက္ရွိသည္၊ ထုိ(၁၂)ရက္ထဲမွ ဖုိဆြန္-ေပါယေန႔ႏွင့္၊ ေ၀ဆခ္-ေပါယ ေန႔ကို သီရိလကၤာ၏ ဘာသာေရးပြဲေတာ္ၾကီးအၿဖစ္ သတ္မွတ္၍ တႏုိင္ငံလုံးပြဲေတာ္မ်ားက်င္းပေလ့ ရွိပါသည္၊၊ ၿမန္မာႏုိင္ငံ ဘုရားပြဲၾကီးမ်ားက်င္းပသကဲ့သို႔ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ၿပပြဲအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အတီးအမႈတ္၊ ရုိးရာ အကအခုန္မ်ား၊ ဇာတ္ပဲြမ်ား၊ ဆီမီးထြန္းပြဲမ်ားစသည္တုိ႔ က်င္းပၿခင္းၿဖစ္ပါသည္၊၊

ေပါယေန႔တေန႔တည္းတြင္ ဒါနကုသုိလ္အလုပ္ၿဖစ္သည့္ ဥပုသ္သည္မ်ားအား ဆြမ္းႏွင့္၊ ေဆး၊ အေဖ်ာ္ ရည္လွဴဒါန္းမႈ ဒါနကုသုိလ္၊ သီေဆာက္တည္မႈ သီလကုသိုလ္၊ တရားမွတ္ရႈမႈ ဘာ၀နာကုသိုလ္၊ ပါဠိစာေပ သင္ယူမႈ ဓမၼကုသုိလ္၊ တရားေဟာမႈ ဓမၼကုသုိလ္၊ တရားနာယူမႈ ဓမၼကုသိုလ္၊ ေ၀ယ်ာ၀စၥ အလွဴ၊ စသည့္ကုသိုလ္မ်ားကို ေစတနာပါပါ လုပ္ေနၾကသည္ကို ေတြ႔ၿမင္ရသည့္အတြက္ အရွင့္အေနၿဖင့္ ေပါယေန႔ကို ဘ၀အတြက္ အေကာင္းဆုံးအဆီအႏွစ္ကို ထုတ္ယူသည့္ေန႔ဟူ၍ပင္ သေဘာေပါက္မိပါသည္၊၊

ဤသို႔ၿဖင့္ သီရီလကာၿပည္သူတုိ႔သည္ သူတုိ႔၏ဘ၀ကုိ ဘာသာေရးၿဖင့္ ပုံသြင္းယူတတ္ၾကသည္ကို နည္းယူဖြယ္ တင္ၿပလိုက္ရပါသည္၊၊ အရွင္တုိ႔ေတြ႔ရသေလာက္ဆုိလ်င္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံကို ေခတ္ေပၚ ရုပ္၀တၳဳက မ်ားစြာဆြဲ ေဆာင္မႈ မၿပဳႏုိင္ေသးသည္ကို ေတြ႔ရသည္၊၊ အေနအထုိင္ အစားအေသာက္ အလြန္ရုိးေသာ လူမ်ဳိးအၿဖစ္ က်န္ ရွိေနေသးသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္၊၊ ဘာသာေရးကို ႏုိင္ငံေတာ္ပညာ ေရးအၿဖစ္ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့မ်ားအၿဖစ္ ပါ အသိမွတ္ၿပဳထားၾကေသာ သီရိလကၤာတုိ႔၏ ေန႔စဥ္ဘ၀သည္ လြန္စြာေအးခ်မ္းသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္၊၊

ေပါယေန႔ေဆာင္းပါးကို ဖတ္ရေသာ “အလင္း စက္” စာဖတ္သူမ်ားအားလုံး မိမိတုိ႔၏ ရွည္လ်ားလွ ေသာ ေန႔-ညမ်ားထဲမွ အႏွစ္ရွိေသာေန႔မ်ား ညမ်ားကို အတိအက်သတ္မွတ္ၿပီး၊ ဘ၀အတြက္ အဆီအ ႏွစ္ၿဖစ္ေသာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ားကို ထုတ္ယူႏုိင္ၾကပါေစလို႔ ေမတၱာၿဖင့္ ဆႏၵၿပဳလိုက္ပါတယ္၊၊


အရွင္ေက၀လ(အလင္း စက္)
ဘာ၀နာ၀ိဟာရ-သီရိလကၤာ
(၁၃.၁.၂၀၁၁)

အျပည့္အစံုသို႔....

ျပန္ေခါက္ထားပါ..

သီရိလကၤာႏွင့္ ၿမန္မာဆက္စပ္မႈ ေလ့လာခ်က္၊၊ ၊၊

အရွင္ သီရိလကၤာသို႔ပညာသင္ေရာက္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ႏွစ္တင္းတင္းၿပည့္ခဲ့ၿပီ၊၊ သီရိလကၤာရုိးရာႏွင့္ ေဒသႏၱရအေလ့အထတုိ႔ကိုလည္း ရင္းႏွီးကြ်မ္း၀င္ခဲ့ၿပီ၊၊ ပူစပ္ဆိမ့္ သီရိလကၤာအစားအစာတုိ႔ကိုလည္း ၿမိန္ၿမိန္ယွက္ယွက္ စားတတ္ခဲ့ၿပီ၊၊ လူမ်ဳိးကိုခ်စ္တတ္၍ ဘာသာစကားပင္အေတာ္အတန္ ေၿပာတတ္ ခဲ့ၿပီ၊၊ ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ရင္းႏွီးမႈရွိခဲ့ေသာ သီရီလကၤာႏွင့္ ၿမန္မာတုိ႔၏ ဆက္စပ္ခဲ့ပုံမ်ားကို ေလ့လာလုိစိတ္ ၿဖစ္ခဲ့သည္မွာ အတန္ပင္ၾကာၿပီ၊၊

ယၡဳေလ့လာလုိ႔ရသမွ် သမုိင္းအစအနေလးမ်ားကို ေရးခ်လုိက္မိသည္၊၊ ၿပည့္စုံသည္ကား မဟုက္၊ အစအန သမုိင္းအပြန္းအပဲ့ေလးမ်ားသာ ၿဖစ္ႏုိင္သည္၊၊ သို႔ေသာ္ ၀ါသနာအေလွ်ာက္ေလ့လာလိုသူမ်ားအတြက္ ေက်းဇူးၿပဳမည္မွာ မလြဲေပ၊၊ သမုိင္းဟုဆုိလုိက္ကတည္းက မည္သည့္သမုိင္းမွ မ်က္ၿမင္အၿဖစ္ အပ်က္မ်ားကဲ့သုိ႔ တိက်ေသၿခာမည္ မဟုက္သည္မွာ ေသၿခာသည္၊၊ ေလ့လာ၍ရသမွ်မွတ္တမ္းမ်ားကို စိတ္၀င္ စားဖြယ္ၿဖစ္ ေအာင္ ေရးရသည္မွာ သမုိင္းအလုပ္ပင္ၿဖစ္သည္၊၊

သမုိင္းဆရာၾကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းကမူ “မအေအာင္ သမုိင္းကို သင္သင့္သည္၊ သိသင့္သည္”ဟု ေၿပာခဲ့ဘူးသည္၊၊ မွန္ပါသည္၊၊ ယၡဳအခါ သီရိလကၤာသုိ႔ႏွစ္စဥ္ ၿမန္မာသံဃာေတာ္(၁၀၀)ခန္႔ ပညာသင္ လာေရာက္ေနရသည့္အတြက္ သီရိလကၤာသည္ ၿမန္မာသံဃာ့ပညာေရး၏ ေက်းဇူးရွင္ၿဖစ္မွန္းမသိ ၿဖစ္ေနသည္ဟု ထင္ရသည္၊၊ ဤအထင္မွာ ရာႏႈံးၿပည့္မမွန္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ေရွးယခင္က သီရိလကၤာသားတုိ႔ ၿမန္မာၿပည္သုိ႔လာေရာက္ၿပီး ၿမန္မာ့ပညာေရးကို နည္းယူခဲ့ၾကဘူးေသာေၾကာင့္ ၿဖစ္သည္၊၊

အရွင္ ဤစာတမ္းထဲတြင္ သီရိလကၤာသားတုိ႔ ၿမန္မာၿပည္သို႔လာေရာက္ၿပီး ပညာသင္ခဲ့ပုံမ်ားကို မေဖာ္ ၿပေတာ့ဘဲ ၿမန္မာသံဃာေတာ္တုိ႔ သီရိလကၤာသို႔လာေရာက္ ပညာသင္ၾကားပုံမ်ားကို သမုိင္းေနာက္ခံ ၍တင္ၿပမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ၿမန္မာပညာေရး၏အစသည္ ပါဠိပညာေရး (ေခၚ) ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း ပညာ ေရးမွစခဲ့သည္ကို အလြယ္တကူေလ့လာ၍ သိႏုိင္ပါသည္၊၊ ထုိမွတဆင့္ တဆင့္တက္ၿပီး လက္ရွိေခတ္ ပညာေရးစနစ္သုိ႔ကူးေၿမာက္ခဲ့ရသည္၊၊

ပုဂံေခတ္ဦးတြင္ ၿမန္မာတုိ႔ပါဠိပညာေရးကို ႏုိင္ငံေတာ္ပညာေရးအၿဖစ္ အသုံးၿပဳေလ့လာလုိက္စားခဲ့ပုံမ်ားကို ပုဂံသမုိင္းမ်ားတြင္ေတြ႔ႏုိင္သည္၊၊ သုိ႔ဆုိလ်င္ ပုဂံပညာေရးဘယ္ကလာသလဲဆုိသည့္ ေမးခြန္းကုိ အေၿဖရွာသင့္လွသည္၊၊ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ ေရွးေခတ္ၿမန္မာတုိ႔ ပါဠိစာေပကြ်မ္းက်င္ ပုံတစိတ္တပိုင္းကိုမူ သတ္ေသအၿဖစ္ေတြ႔ရႏုိင္သည္၊၊ မည္သည့္ႏုိင္ငံက မည္သည့္ႏုိင္ငံ၏ ေက်းဇူးရွင္ ၿဖစ္ဟုသာ အတတ္မေၿပာႏုိင္သည္၊ တႏုိင္ငံႏွင့္ တႏုိင္ငံေက်းဇူးမကင္းသည့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံမွာ ၿမန္မာႏွင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံတုိ႔ၿဖစ္သည္၊၊ ဘာသာေရးအရ၊ ပညာေရးအရႏွင္၊့ စီးပြားေရးအရ၊ စစ္ေရးအရပါ မ်ား စြာ ဆက္ဆံခဲ့ဘူးသည့္ သီရိလကၤာ+ၿမန္မာ့ဆက္ဆံေရးမ်ားစြာထဲမွ သံဃာေတာ္တုိ႔၏ ဆက္ဆံေရးကို သမုိင္းရွာပုံေတာ္ဖြင့္က ဤသို႔ဤပုံေတြ႔ၿမင္ႏုိင္သည္၊၊
----------------------------------------------

က်န္စစ္မင္း၏ သမီးေတာ္ေရႊအိမ္သည္ႏွင့္ သားမက္ေတာ္ ေစာယြမ္းမင္းသားတုိ႔မွ အေလာင္းစည္သူ အမည္ရွိ သားေတာ္ကိုဖြားၿမင္ခဲ့သည္၊၊ အေလာင္းစည္သူမင္းမွ သားေတာ္အၾကီး မင္းရွင္ေစာႏွင့္ သားေတာ္အငယ္ နရသူတုိ႔ကိုလည္း ရရွိခဲ့သည္၊၊ အေလာင္းစည္သူမင္းၾကီး နတ္ရြာစံေသာအခါ ညီငယ္နရသူမွ အကုိၾကီးမင္းရွင္ေစာကို လုပ္ၾကံ၍ ထီးနန္းကိုရယူခဲ့သည္၊၊
နရသူမင္းမွလည္း သားေတာ္အၾကီး နရသိခၤႏွင့္ သားေတာ္အငယ္ နရပတိစည္သူတုိ႔ကို ထီးနန္းဆက္ ဖြားၿမင္ခဲ့ၿပန္သည္၊၊ ခမည္းေတာ္ နတ္ရြာစံေသာအခါ အကိုၾကီးၿဖစ္သူ နရသိခၤ ထီးနန္းကိုဆက္ခံခဲ့သည္၊၊ ညီေတာ္အငယ္ နရပတိစည္သူမွာ အိမ္ေရွ႔စံၿဖစ္သည္၊၊ နရသိဂၤဘုရင္တြင္ ပညာရွိအမတ္တဦး ရွိသည္၊၊ အနႏၱသူရိယ အမတ္ၿဖစ္သည္၊၊ အနႏၱသူရိယအမတ္၏ “မ်က္ေၿဖလကၤာ”မွာ ယေန႔တုိင္ ၿမန္မာစာေပသမုိင္းတြင္ ထင္ရွားသည္လက္ရာတခု ၿဖစ္သည္၊၊

၀ါးေတာအတြင္းမွရေသာ”ေ၀ဠဳ၀တီ”အမည္ရွိ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္ကို ညီအကိုလုၾကရာမွ အကိုၿဖစ္သူရႈံးနိမ့္ နတ္ရြာစံရၿပီး ညီၿဖစ္သည့္ နရပတိစည္သူသည္ ပုဂံထီးနန္းကိုရရွိခဲ့ၿပန္သည္၊၊ မွားယြင္းသည့္ နရပတိစည္သူ၏ လုပ္ရပ္တခုမွာ အကုိလက္ထက္က ပညာရွိအမတ္မ်ားကို သတ္မိန္႔ေပးခဲ့ၿခင္းၿဖစ္ေၾကာင္း သမုိင္းဆရာတုိ႔ ေ၀ဖန္ၾကသည္၊၊ အသတ္ခံသြားရရွာသည့္ ပညာရွိအမတ္မ်ားႏွင့္ သူရဲ ေကာင္းစစ္သည္မ်ားအထဲတြင္ "အနႏၱသူရိယ"ပညာရွိအမတ္ၾကီးလည္း ပါသြားခဲ့သည္၊၊ ႏုိင္ငံတုိင္း၏ သမုိင္းတြင္အသုံးၿပဳလွ်က္ရွိေသာ “ၿဖဳတ္ ထုတ္ သတ္” အစဥ္အလာသည္ ယေန႔ေခတ္တြင္မွ မဟုက္ ပုဂံေခတ္ကပင္ရွိခဲ့ေၾကာင္း မအံ့ၾသစရာ ေတြ႔ရၿပန္သည္၊၊

ထူးဆန္းသည္မွာ နရပတိစည္သူဘုရင္သည္ ရန္သူဘက္သားကိုမွ သတ္သည္မဟုက္၊ သစၥာခံတပည့္ရင္းကိုလည္း သတ္ၿဖတ္ခဲ့သည့္ လုပ္ရပ္ၿဖစ္သည္၊၊ “မင္းေရးကိုမေထာက္ ၿမင္းေရးကိုေထာက္ သည္”ဟု ၿမန္မာစာေပသမုိင္းတြင္ အဆုိတခုရွိေသာဇာတ္လမ္းမွ အသက္စြန္႔၍ နန္းေတာ္ထဲမွ ထြက္ေၿပးလာၿပီး သတင္းပုိ႔သည့္ “ငေအာင္စြာ”သည္ နရပတိစည္သူ၏ လက္ရုံးတပည့္ၾကီး ၿဖစ္သည္၊၊ ကံမေကာင္းသည္မွာ သတင္းပို႔သည့္အတြက္ “မ်က္ႏွာမရဘဲ ေၿခရာရ”ခဲ့ရွာသည့္ “ငေအာင္စြာအ မတ္”သည္ ဆရာရင္းနရပတိစည္သူ၏ လက္ခ်က္ၿဖင့္ ေတာထဲတြင္ အသက္ထြက္ခဲ့ရသည္၊၊ အ ေလာင္း စည္သူမင္းၾကီး နတ္ရြာစံကံေတာ္ကုန္ေသာအခါ သားေတာ္အၾကီးၿဖစ္သည့္ မင္းရွင္ေစာ သည္ နန္းေတာ္တြင္းတြင္ရွိမေနဘဲ အေ၀းသုိ႔ေရာက္ေနသည့္အခ်ိန္ၿဖစ္သည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ညီေတာ္ အငယ္ နရသူကထီးနန္းကို သိမ္းပုိက္လုိက္သည္၊၊

မင္းရွင္ေစာသိေသာအခါ ညီေတာ္ကိုတုိက္ခိုက္၍ နန္းကိုယူမည္ဟု စစ္ေၾကၿငာေသာအခါ ညီေတာ္မွ ေနာင္ေတာ္အၾကီးအားမယွဥ္၀ံ့၍ စစ္မၿပဳဘဲ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြး၍ ထီးနန္းေရးရာကို တုိင္ပင္လိုေၾကာင္း၊ ေနာင္ေတာ္အား အစဥ္အလာအတုိင္း ထီးနန္းကိုလႊဲအပ္ပါမည့္အေၾကာင္း ဖခင္လက္ထက္ကပင္ ကိုးကြယ္ခဲ့သည့္ ဆရာေတာ္တပါးၿဖစ္သည့္ “ပံ့သုကူမေထရ္”အား ၾကား၀င္ၿပီး ၿဖန္ေၿဖေစခဲ့သည္၊၊

ဤသမုိင္းကိုေထာက္၍ ပုဂံေခတ္ကပင္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ႏုိင္ငံေရးရာကိစၥမ်ားတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ဘူး ေၾကာင္းမွတ္သားရသည္၊၊ ေနာင္ေတာ္အၾကီး မင္းရွင္ေစာသည္ ဆရာအရွင္ေၿပာစကားကို ရုိေသ သည္ကတေၾကာင္း ညီေတာ္ကိုလည္း ယုံလုိက္မိသည္ေၾကာင့္ ေစ့စပ္ၿဖန္ေၿဖမႈကိုလက္ခံၿပီး စစ္မၿပဳ ေတာ့ဘဲ နန္းေတာ္ထဲသို႔ ေအးေအးသာသာပင္ ၀င္ခဲ့ေတာ့သည္၊၊

ညီေတာ္ နရသူသည္ ေနာင္ေတာ္အား ထီးနန္းကိုအလြယ္တကူပင္ လႊဲအပ္လုိက္သည္၊၊ သို႔ေသာ္ ညဘက္ေရာက္ေသာအခါ တိတ္တဆိပ္လုပ္ၾကံလိုက္သည္၊၊ ထီးနန္းကိုလည္း အသာအယာပင္ ယူလုိက္ႏုိင္သည္၊၊ ၿပည္သူၿပည္သားတုိ႔က နရသူႏွင့္ ပံသုကူမေထရ္တုိ႔ပူးေပါင္းၿပီး သူတုိ႔ေလးစားသ ည့္ ဘုရင္အားလုပ္ၾကံလိုက္သည္ဟု တီးတုိးေၿပာဆုိၾကေလသည္၊၊

ပံသူကူမေထရ္သည္ ထုိလုပ္ၾကံမႈသတင္းႏွင့္ ၿပည္သူတုိ႔၏ တီးတုိးစကားမ်ားကိုၾကားသိေသာအခါ လြန္စြာ ရွက္ႏုိးေတာ္မူသည္ကတေၾကာင္း၊ နရသူမင္းယုတ္အားလည္း ေဒါသၿဖစ္သည္ေၾကာင့္ ပုဂံၿပည္တြင္ မေနေတာ့ဘဲ သီဟုိဠ္ၿပည္ (ေခၚ) သီရိလကၤာႏုိင္ငံသို႔ ထြက္ခြါခဲ့ေတာ့သည္၊၊ ၿမန္မာႏွင့္ သီရိလကၤာသံဃာဆက္သြယ္မႈသည္ ဤသမုိင္းအေထာက္အထားအရ ပံသုကူမေထရ္မွ စတင္ခဲ့ ေၾကာင္း မွတ္သားရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ပံသုကူမေထရ္သည္ နရပတိစည္သူမင္းလက္ထက္သုိ႔ေရာက္ ေသာအခါမွ ပုဂံၿပည္သုိ႔ၿပန္လည္ ၾကြေရာက္ခဲ့သည္ဟု မွတ္တမ္းမ်ားကဆုိပါသည္၊၊ ဤမွတ္တမ္းအရ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ သီဟိုဠ္ၿပည္သုိ႔ ၿမန္မာၿပည္ ပုဂံမွအေစာဆုံးေရာက္ရွိ သာသနာၿပဳသည္သူမွာ ပံသုကူ မေထရ္ၿဖစ္သည္ဟု မွတ္သားရပါသည္၊၊
----------------------------------------

အေနာ္ရထာမင္းၾကီးလက္ထက္တြင္ ၿမန္မာႏွင့္သီရိလကၤာဆက္သြယ္မႈအေတာ္ခုိင္မာေနၿပီဟု ဆုိပါသည္၊၊ အေနာ္ရထာမတုိင္မွီကပင္ သာသနာေရးအဆက္သြယ္မ်ားရွိသည္ဟု တခ်ဳိ႔သမုိင္း မွတ္တမ္း မ်ားက ဆိုပါသည္၊၊ သီရိလကၤာသားတုိ႔က ၿမန္မာၿပည္ကို ထုိအခ်ိန္က “ရာမညေဒသ”ဟုေခၚသည္ဟု လည္း မွတ္တမ္းတင္ထားသည္၊၊ အမွန္မွာ“ရာမညေဒသ”ဟူသည္မွာ မြန္ႏုိင္ငံကိုေခၚသည့္ ေ၀ါဟာရ ၿဖစ္သည္၊၊ သို႔ေသာ္ သီဟုိဠ္သားတုိ႔က ၿမန္မာတႏုိင္ငံလုံးကိုပင္ ရာမညေဒသဟု ေခၚဆုိၾကသည္၊၊
အေနာ္ရထာမင္းၾကီးသည္ သီဟိုဠ္ဘုရင္ ပထမ၀ိဇယဗာဟု(A.D-1055-1110)ထံသုိ႔ သံတမန္အဖြဲ႔ေစလႊတ္၍ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ကို ေတာင္းခံဘူးေၾကာင္းမွတ္တမ္းတြင္ ေလ့လာရသည္၊၊

ထုိအခ်ိန္က ၿမန္မာႏွင့္ သီရိလကၤာသည္ သာသနာေရးအရသာမကဘဲ ႏုိင္ငံေရးအရလည္းမ်ားစြာ ဆက္သြယ္မႈရွိေနၿပီၿဖစ္သည္၊၊ သီရိလကၤာဘုရင္ ၀ိဇယဗာဟုမင္းလက္ထက္တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ေတာင္ ပုိင္းမွ ဓမ္မိန္လလူမ်ဳိးမ်ား က်ဳဴးေက်ာ္တုိက္ခိုက္လာမႈေၾကာင့္ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ သာသနာေရးတုိ႔ ဆုပ္ယုတ္ခဲ့ရသည္၊၊ ထုိအခါ သီရိလကၤာမင္း၏ ေတာင္းခံမႈေၾကာင့္ ၿမန္မာဘုရင္ အေနာ္ရထာသည္ အကူညီမ်ားစြာေပးခဲ့သည္ဟု သီရိလကၤာမွတ္တမ္းမ်ားက ဆုိပါသည္၊၊

သီရိလကၤာတြင္ ဤကဲ့သို႔စစ္ေဘး၊ စီးပြားေရးေဘးတုိ႔ႏွင့္ရင္ဆုိင္ေနရေသာေၾကာင့္ သာသနာဆုပ္ယုတ္လာၿပီး ပညာေရးဘက္တြင္ ရဟန္းခံေပးတတ္သည့္ သံဃာပင္ရွားပါးသည္အထိ ၿဖစ္လာသည္၊၊ သီရိလကၤာဘုရင္သည္ အေနာ္ရထာမင္းထံအကူညီေတာင္းမႈေၾကာင့္ ၿမန္မာၿပည္မွ သံဃာေတာ္မ်ား သီရိလကၤာသုိ႔ၾကြေရာက္၍ ရဟန္းခံေပးၿခင္းစသည့္သာသနာ့ကံမ်ား ၿပဳခဲ့ၾကရေလသည္၊၊ အေနာ္ရထာဘုရင္ႏွင့္ ၀ိဇယဗာဟုမင္းတုိ႔သည္ အလြန္ရင္းႏွီးေသာ အၾကည္ေတာ္မင္းမ်ား ၿဖစ္ခဲ့ၾကသည္ဟု သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားက ဆုိပါသည္၊၊
------------------------------------------

ဒုတိယေၿမာက္ သီရိလကၤာသုိ႔ၾကြေရာက္သည့္မေထရ္မွာ ငွတ္ပစ္ေတာင္ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္ ၿဖစ္သည္၊၊ ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္သည္ သူႏွင့္အတူ တပည့္ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ ကိုရင္ၾကီး ဆပၸဒကုိ လည္း သီရိလကၤာသို႔ေခၚခဲ့သည္၊၊ ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္သည္ သီရိလကၤာတြင္ ေဒသခံသီရိလကၤာ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ ဘုရားစုံဖူးၿခင္း၊ ေလ့လာေရးမ်ားသြားခဲ့သည္၊၊

ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္ သီရိလကၤာသို႔ဘုရားဖူးႏွင့္ သာသနာၿပဳခရီးထြက္ခဲ့သည္မွာ (၁၁၈၀)ခုတြင္ ၿဖစ္ပါ သည္၊၊ ထုိအခ်ိန္က ၿမန္မာႏုိင္ငံၿခားသေဘၤာဆိပ္မွာ ပုသိမ္ၿမဳိ႔တြင္ရွိခဲ့သည္၊၊ မေထရ္ႏွင့္အတူ သီရိလကၤာသို႔အတူလုိက္ပါလာခဲ့ေသာ ဆပၸဒသာမေဏသည္ ပုသိမ္ၿမဳိ႔အပုိင္ ဆပၸဒရြာမွ ၿဖစ္သည္၊၊ ထုိရြာကိုယၡဳအခါ “ဂပုေတာရြာ”ဟုေခၚပါသည္၊၊ သီရိလကၤာသို႔ေရာက္ၾကေသာအခါ ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္သည္ သီရိလကၤာသံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးလြန္စြာေၿပလည္ခဲ့သည္၊၊ သီရိလကၤာသံဃာႏွင့္ ၿမန္မာၿပည္သံဃာတုိ႔သည္ ေရေၿမေဒသမတူေသာ္လည္း မူလေရေသာက္ၿမစ္မွာ အတူတူၿဖစ္သည္ဟု သေဘာထားၾကေသာေၾကာင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံသံဃာ့ဆက္ဆံေရး ေၿပလည္ၿခင္းၿဖစ္ပါသည္၊၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံ မဇၥ်ိမေဒသတြင္ တတိယသဂၤါယနာၿပီးေသာအခါ အာေသာကမင္းၾကီး၏ အစီအစဥ္ၿဖင့္ ကိုးတုိင္းကိုးဌာနသို႔ သာသနာၿပဳမ်ားေစလႊတ္ခဲ့ေလသည္၊၊

ထုိအထဲတြင္ ၿမန္မာၿပည္ သထုံေဒသသို႔ အရွင္ေသာဏမေထရ္ႏွင့္ အရွင္ဥတၱရမေထရ္တုိ႔ ၾကြေရာက္ သာသနာၿပဳခဲ့ၾကၿပီး၊ သီရိလကၤာသို႔ အရွင္မဟာမဟိႏၵမေထရ္ၾကြေရာက္ သာသနာၿပဳခဲ့ၾကေလသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သီရိလကၤာႏွင့္ ၿမန္မာတုိ႔တြင္ရွိေသာ သာသနာေတာ္မွာ ေရေၿမေဒသကြာေသာ္လည္း မူလ ေရေသာက္ၿမစ္မွာ တတိယသဂၤါယနာမွ ဆင္းသက္လာသည္ခ်ည္းၿဖစ္ရကား အတူတူဟုပင္ ဆုိရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေရွးယခင္ကေရာ ယေန႔တြင္ပါ သီရိလကၤာႏွင့္ ၿမန္မာႏုိင္ငံသာသနာ ေရးဆက္ဆံမႈ အဆင္ေၿပခဲ့ၾကၿခင္း ၿဖစ္သည္၊၊

အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ သာသနာေရးဆုပ္ယုတ္မႈကို ၿမန္မာၿပည္ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက ကူညီအားေပးခဲ့ဘူးၿပီး၊ ဓမၼေစတီမင္းလက္ထက္ ၿမန္မာၿပည္သာသနာေရး ဆုပ္ယုတ္မႈကို သီရိလကၤာဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက ကူညီအားေပးခဲ့ဘူးေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေလ့လာႏုိင္ပါ သည္၊၊ လက္ရွိသီရိလကၤာသံဃာေတာ္မ်ားမွာ တတိယသဂၤါယနာအပါ၀င္ ရွင္မဟာမဟိႏၵ၏တပည့္ စဥ္ဆက္မ်ားၿဖစ္ၾကၿပီး၊ ၿမန္မာႏုိင္ငံသံဃာေတာ္မ်ားမွာ တတိယသဂၤါယနာ၀င္ အရွင္ေသာဏႏွင့္ အရွင္ဥတၱရမေထရ္တုိ႔၏ တပည့္အစဥ္အဆက္မ်ား ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သီရိလကၤာႏွင့္ ၿမန္မာသာ သနာသည္ လက္ခံသည့္ပါဠိစာေပၿခင္း၊ ထိမ္းသိမ္းၾကသည့္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ၿခင္းအားလုံး အတူတူ ပင္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ေထရာ၀ါဒညီအကိုႏုိင္ငံမ်ားၿဖစ္သည္ဟုဆုိက ဆုိႏုိင္ပါသည္၊၊

ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္သည္ သီရိလကၤာတြင္ ဘုရားဖူးၿခင္း ေဒသႏၱရေလ့လာၿခင္းမ်ားၿပီးဆုံးေသာအခါ ရဟန္းခံရန္ အသက္ၿပည့္ေနၿပီၿဖစ္ေသာ ဆပၸဒသာမေဏကို သီရိလကၤာသံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ တကြတစ္သိမ္တည္းတြင္ ရဟန္းခံၿခင္းသံဃာ့ကံကို အတူတကြခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးစြာၿပဳခဲ့ၾကသည္၊၊ ဆပၸဒသာမေဏသည္ သီရိလကၤာတြင္ရဟန္းၿဖစ္ေသာ ၿမန္မာ့ပထမဆုံးရဟန္းအၿဖစ္ ေမာ္ကြန္း၀င္ ၿဖစ္သည္၊၊

ဆရာၿဖစ္သည့္ ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္ႏွင့္ အၿခားသံဃာေတာ္မ်ား ၿမန္မာၿပည္သို႔ ၿပန္ၾကြသြားၾကေသာ္ လည္း ရဟန္းသစ္ဆပၸဒသည္ ၿမန္မာၿပည္သို႔မၿပန္ေတာ့ဘဲ သီရိလကၤာတြင္ပညာသင္ရန္ က်န္ရစ္ခဲ့ပါသည္၊၊ ပရကၠမဗာဟုမင္းလက္ထက္ၿဖစ္ေသာ ထုိေပါလႏၷရု၀ေခတ္တြင္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၌ ပညာေရး အလြန္တုိးတက္သည္၊၊ အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသေရးသားစီရင္ခဲ့ေသာ အ႒ကထာမ်ားကို ဖြင့္ဆုိသည့္ ဋီကာက်မ္းမ်ားကို သံဃာေတာ္မ်ားအုပ္စုဖြဲ႔၍ ေရးသားၾကသည္အထိ စာေပထြန္းေတာက္သည္၊၊ အ႒ကထာမ်ားကို ဋီကာဖြင့္ဆုိရန္အတြက္ ပညာတတ္သံဃာ (၁၀၀၀)ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး ေရးသားေစသည္ဟု ၀ံသမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေလ့လာရသည္၊၊

(၁၁၆၃)ခု ပရကၠမဗာဟုမင္းသည္ ပုဂံၿပည္ နရသူ၊ မင္းယဥ္နရသိခၤ၊ နရပတိစည္သူတုိ႔ႏွင့္ေခတ္ၿပဳိင္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ တုိင္းၿပည္လည္းေအးခ်မ္းသာယာၿပီး၊ စီးပြားေရး စစ္ေရးအလြန္တုိးတက္ေသာေခတ္ၿဖစ္ သည္ဟု မွတ္တမ္းတင္ပါသည္၊၊ ဆပၸဒမေထရ္သည္ ထုိကဲ့သို႔ပညာေရးထြန္းေတာက္ေသာ ေခတ္တြင္ ထိပ္တန္း ပညာရွင္မ်ား၏အထံတြင္ ပညာသင္ခြင့္ရသၿဖင့္ ပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာတုိ႔ကို အလြန္ ကြ်မ္းက်င္ခဲ့ သည္ဟုလည္း ခ်ီးမြန္းၾကပါသည္၊၊ ၿမန္မာ့အေစာဆုံး သီရိလကၤာပညာသင္ ရဟန္းေတာ္ မွာလည္း ဆပၸဒရဟန္းေတာ္ၿဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ယူရမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔မွ် ပညာသင္ၿပီးေသာအခါ ဆပၸဒမေထရ္သည္ သီရိလကၤာသား ရဟန္းေလးပါးႏွင့္အတူ ၿမန္မာၿပည္ပုဂံသုိ႔ ၿပန္ၾကြခဲ့ပါ သည္၊၊

သီရိလကၤာတြင္ ႏွစ္မ်ားစြာပညာသင္ခဲ့ေသာ ဆပၸဒမေထရ္သည္ သီရိလကၤာ၏ ပညာေရးၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈကို မ်ားစြာခံခဲ့ရေၾကာင္းလည္း မွတ္သားရပါသည္၊၊ သူသည္ ၿမန္မာၿပည္ေရာက္ေသာအခါ ၿမန္မာ သံဃာေတာ္မ်ားအတူတကြ ကံၾကီးကံငယ္မ်ားကို အတူတကြ မၿပဳလိုေတာ့သည့္ စိတ္မ်ား၀င္ခဲ့သည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ သီရိလကၤာသား ရဟန္းေတာ္ေလးပါးကုိ သူႏွင့္အတူ ၿမန္မာၿပည္သို႔ေခၚယူခဲ့ၿခင္း ၿဖစ္ပါ သည္၊၊ ပုဂံေက်ာက္စာအခ်ဳိ႔တြင္ ဆပၸဒမေထရ္သည္ ပညာမာန္၊ လူမ်ဳိးမာန္ၾကီးသူၿဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ၿပ ထားခ်က္မ်ားရွိသည္ဟု ေက်ာက္စာပညာရွင္မ်ား၏ ေလ့လာခ်က္ကိုလည္း ေတြ႔ရပါသည္၊၊

ဆပၸဒမေထရ္ၿမန္မာၿပည္သို႔ၿပန္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ သူ၏ဆရာ ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္သည္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီးၿပီ ၿဖစ္ သည္၊၊ ဆပၸဒမေထရ္ သီရိလကၤာမေရာက္ခင္က ပုဂံတြင္သူ၏ဆရာ ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္သည္ သံဃာဦးေဆာင္ ္ၿဖစ္သည္၊၊ ယၡဳသူၿပန္ေရာက္လာေသာအခါ တၿခားဆရာေတာ္ၾကီးတပါးက ဦးေဆာင္လုပ္ေနသည့္ အခ်ိန္ၿဖစ္ သည္၊၊ ဆပၸဒမေထရ္သည္ လူမ်ဳိးေရးစိတ္ဓာတ္ၿပင္းထန္သူၿဖစ္သည္၊၊ သူ၏ဆရာႏွင့္ ဆပၸဒမေထရ္တုိ႔သည္ မြန္ လူမ်ဳိးမ်ားၿဖစ္ၿပီး၊ ၿမန္မာသံဃာေတာ္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ေနသည္ကို လက္မခံလုိသည့္ သေဘာထားမ်ားကို ၿပသခဲ့ သည္၊၊

သီဟိုဠ္ၿပန္ ဆပၸဒမေထရ္အား ထုိအခ်ိန္ကမင္းၿဖစ္ေနသည့္ နရပတိစည္သူသည္ အလြန္ၾကည္ညဳိသည္၊၊ ဆပၸဒမေထရ္သည္ မင္း၏အကူညီ အားေပးမႈကိုမ်ားစြာရေသာေၾကာင့္ သီးၿခားဂုိဏ္းၾကီးတခု ကိုတည္ေထာင္လိုက္ေလသည္၊၊ သီဟိုဠ္ မဟာ၀ိဟာရနိကာယ ဂုိဏ္းအစြဲႏွင့္ မြန္လူမ်ဳိးအစြဲၾကီးမႈတုိ႔ သည္ ဆပၸဒမေထရ္အား ဂိုဏ္းသီးၿခားတည္ေထာင္ရန္ လွဳံ႔ေဆာ္ခဲ့သည္ဟု သုေတသီတုိ႔က ဆုိၾက သည္၊၊ ဆပၸဒမေထရ္သည္ သီဟုိဠ္ဂုိဏ္းၾကီးတခုကို ပုဂံ၌တည္ေထာင္လုိက္ေလသည္၊၊ ထုိဂုိဏ္း အမည္ကို “ပစၧိမဂိုဏ္း”ဟူ၍ ေခၚသည္၊၊ အရင္ရွိႏွင့္ေသာဂုိဏ္းကို “ပုရိမသံဃာဂုိဏ္း”ဟူ၍ ေခၚပါသည္၊၊ မူလသံဃာ့ဂုိဏ္းသည္ အရွင္အရဟံမေထရ္ သထုံမွေဆာင္ယူလာေသာ ရာမညနိကာယ ဂုိဏ္း ၿဖစ္ၿပီး၊ ဆပၸဒမေထရ္ တည္ေထာင္ေသာဂိုဏ္းမွာ သီရိလကၤာမွယူေဆာင္လာေသာ မဟာ၀ိဟာရနိ ကာယ ဂုိဏ္းၿဖစ္ပါသည္၊၊

ပုဂံသာသနာတြင္ အစဆုံးဂုိဏ္းခြဲထြက္သည္မွာ ဆပၸဒမေထရ္မွပင္ စခဲ့ပါသည္၊၊ ဆပၸဒမေထရ္ တည္ ေထာင္ေသာဂုိဏ္းသည္ မင္း၏အရိပ္ကိုရသၿဖင့္ လြန္စြာတုိးတက္လာခဲ့ၿပီး ပုဂံၿပည္တြင္မကဘဲ ေအာက္ၿမန္မာၿပည္အထိပင္ တုိးတက္စည္ပင္ခဲ့သည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊ ေညာင္ဦးၿမဳိ႔အ၀င္တြင္ ဆပၸဒမ ေထရ္အထိမ္းအမွတ္ “ဆပၸဒေစတီ”ဟု ေစတီတဆူတည္ထားသည္ကို ယေန႔တုိင္ မူလပကတိအတုိင္း ေတြ႔ၿမင္ႏုိင္ပါသည္၊၊ ႏွစ္ေပါင္း(၉၀၀)ေက်ာ္က ထုိေစတီသည္ ပုဂံေခတ္သာသနာႏွင့္ သီဟုိဠ္ေခတ္ သာသနာတုိ႔ကို တစိတ္တေဒသေၿပာၿပေနေသာ သမုိင္းမွတ္တမ္းၾကီး တခုလည္းၿဖစ္ပါသည္၊၊

ကုန္းေဘာင္ေခတ္တြင္ သီရိလကၤာသာသနာေရးမွာ အဆက္ၿပတ္လုနီးပါးမွ် ဆုပ္ယုတ္သြားခဲ့ရသည္၊၊ ထုိအေၿခေနကို ၿမန္မာၿပည္မွ ကူညီအားၿဖည့္ေပးခဲ့မႈေၾကာင့္ ယေန႔တုိင္ သီရိလကၤာတြင္ ဗုဒၶသာသနာႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ားကိုၿမင္ခြင့္ရၿခင္းၿဖစ္ပါသည္၊၊ ယေန႔သီရိလကၤာတြင္ၿမင္ေတြ႔ေနရေသာ သာသနာမွာ ၿမန္မာၿပည္မွ ရယူထားေသာသာသနာၿဖစ္ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ လက္ရွိသီရိလကၤာသာသနာ႔ဂုိဏ္း နာမည္မ်ားမွာလည္း ၿမန္မာနာမည္မ်ားၿဖစ္ေနၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊၊

အေသးစိတ္တင္ၿပပါမည္၊ သာသနာေတာ္ႏွစ္ (၂၃၄၄)ခုႏွစ္တြင္ သီရိလကၤာသာမေဏ(၆)ပါးႏွင့္ ဒါယကာတဦး ၿမန္မာႏိုင္ငံအမရပူရၿမဳိ႔သို႔လာေရာက္ၿပီး၊ ဆင္ၾကဳိးေရႊဂူသိမ္၌ ဉာဏာဘိ၀ံသ ဓမၼေသနာပတိမေထရ္ကို ဥပဇၥ်ာယ္ၿပဳလွ်က္ ရဟန္းခံၾကသည္၊၊ အၿခားသီရိလကၤာရဟန္းမ်ားစြာလည္း ၿမန္မာၿပည္ အမရပူရသို႔လာၿပီး ရဟန္းသစ္ခံယူၾကသည္၊၊ ထုိရဟန္းမ်ား သီရိလကၤာသို႔ၿပန္ေရာက္ ေသာအခါ “အမရပူရနိကာယဂိုဏ္း”ကိုတည္ေထာင္ၾကေလသည္၊၊

သာသနာေတာ္ႏွစ္(၂၄၀၆)ခုတြင္ သီရိလကၤာမွ အရွင္ဓမၼာလကၤာရ၊ အရွင္သုမနတိႆအပါအ၀င္ ရ ဟန္းေတာ္ (၁၇)ပါးတုိ႔သည္ ရာမညတုိင္း ပဲခူးၿမဳိ႔သုိ႔လာေရာက္ၿပီး သဒၶမၼဓရမဟာေထရ္ကို ဥပဇၥ်ာယ္ၿပဳ၍ ကလ်ာဏီသိမ္ေတာ္ၾကီးတြင္ သိကၡထပ္ၾကသည္၊၊ ထုိရဟန္းေတာ္မ်ား သီဟိုဠ္သို႔ၿပန္ေရာက္ ေသာအခါ “ရာမညနိကာယဂိုဏ္း”ကို တည္ေထာင္ၾကေလသည္၊၊

ဒုတိယကမၻာစစ္မတုိင္မွီက သီရိလကၤာသားရဟန္းမ်ားသည္ မႏၱေလးၿမဳိ႔ မဟာ၀ိသုဒၶါရုံတုိက္သုိ႔ေရာက္လာၿပီး ပညာသင္ယူၾကသည္၊၊ ထုိရဟန္းေတာ္မ်ားအထဲမွ အရွင္သီရိသဒၶမၼမေထရ္သည္ သီရိလကၤာ ၿပန္ေရာက္ေသာအခါ ကိုလမ္ဘိုၿမဳိ႔ မဟာ၀ိသုဒၶါရာမေက်ာင္းတုိက္ကိုတည္ေထာင္ၿပီး၊ “ေရႊက်င္နိကာ ယဂိုဏ္း”ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ေလသည္၊၊ ထုိဂုိဏ္းၾကီး သုံးဂုိဏ္းမွာယေန႔တုိင္ သီရိလကၤာတြင္ ထင္ရွား ရွိေနပါသည္၊၊ ၿမန္မာၿပည္မွ ကူးယူထားေသာဂုိဏ္းၾကီးမ်ား ၿဖစ္ပါသည္၊၊
-------------------------------------------

ထူးၿခားသည္မွာ သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္ ၿမန္မာဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား ေက်ာင္းတည္ေထာင္၍ သီရိလကၤာ လူမ်ဳိးတုိ႔အား စာေပသင္ၾကားေပးၿခင္း ၿဖစ္သည္၊၊ ၀ိနယာလကၤာရဆရာေတာ္ၾကီးသည္ သီရိလကၤာတြင္ ေက်ာင္းေပါင္းမ်ားစြာတည္ေထာင္၍ စာေပမ်ား သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့သၿဖင့္ ယေန႔တုိင္ဆရာေတာ္ၾကီး ေမြးထုတ္ခဲ့သည္ တပည့္သီရိလကၤာလူမ်ဳိးတခ်ဳိ႔မွာ သီရိလကၤာလက္ရွိပညာေရး၏ ထိပ္တန္းေခါင္း ေဆာင္ၾကီးမ်ား အၿဖစ္ၿမင္ေတြ႔ရသည္၊၊

ဆရာေတာ္ၾကီးအားဂုဏ္ၿပဳေသာအားၿဖင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ ၿမဳိ႔ေတာ္ကိုလမ္ဘုိ၏ အလယ္တြင္ “၀ိနယာ လကၤာရလမ္း”ဟု မိန္းလမ္းမၾကီးတခုကို နာမည္ေပးထားပါသည္၊၊ ဆရာေတာ္သည္ မကုဋာ ရာမအပါအ၀င္ ေက်ာင္းတုိက္ၾကီးငါးခုကို တည္ေထာင္၍ သီရိလကၤာသားတုိ႔အား ပညာသင္ေပးၿခင္း တရားၿပၿခင္းမ်ားကို ၿပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္၊၊ ဆရာေတာ္၏ ပညာသိကၡာ၊ သီလသိကၡာ၊ သမာဓိ သိကၡာတုိ႔ေၾကာင့္ သီရိလကၤာသားတုိ႔ လြန္စြာၾကည္ညဳိေလးစားၾကသည္မွာ မိန္းလမ္းမၾကီး၏ အမည္ကို ဆရာေတာ္၏ အမည္တူမွည့္ေခၚၿခင္းက သက္ေသၿပဳေနပါသည္၊၊

ဆရာေတာ္ ဦး၀ိနယာလကၤာရသည္ မကုဋာရာမၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီးကို သာသနာေတာ္ႏွစ္(၂၄၈၆)ခုတြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္၊၊ ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ ထုိေက်ာင္းတုိက္ၾကီးအား(၁၉၅၁)ခုတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးသိဂၢ၀အား အၿပီး အပုိင္လႈဒါန္းခဲ့ပါသည္၊၊ ယၡဳအခါ မကုဋာရာမၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီးသည္ ႏွစ္(၈၀)ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိခဲ့ၿပီ ၿဖစ္သည္၊၊

မကုဋာရာမၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီး၏ ၀ိဟာရာဓိပတိ ဆရာေတာ္ၾကီးဦးသိဂၢ၀ႏွင့္ ေဂါဆရာေတာ္ၾကီး ဦးၪာဏိႏၵတုိ႔သည္လည္း သီရိလကၤာတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သီတင္းသုံးၿပီး သာသနာၿပဳခဲ့ပါသည္၊၊ ဆရာေတာ္ ဦးေကလာသသည္ စစ္အတြင္းေနသူမရွိသည့္ ၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမ်ားကို တပါးတည္းၾကံ့ၾကံ့ခံ ထိမ္းသိမ္းခဲ့သည့္အတြက္ ယေန႔တုိင္ ၿမန္မာစာသင္သားသံဃာေတာ္တုိ႔ သီရိလကၤာတြင္ ေနစရာအထူး ပင္ပမ္းမႈမရွိဘဲ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရၾကပါသည္၊၊

ထုိ႔ေနာင္သီရိလကၤာစစ္ေရးအေတာ္အတန္ေအးခ်မ္းလာေသာအခါ ၿမန္မာၿပည္မွ ခ်မ္းေၿမ့ဆရာေတာ္၊ ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိ၀ံသ၊ မႏၱေလးသာသနာ့တကၠသိုလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ပ႑ိတ၀ရာဘိ၀ံသ၊ ေအာက္စဖုိ႔တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡေဒါက္တာဓမၼသာမိ၊ စသည္အားၿဖင့္ ၿမန္မာပညာေရး ထူးခြ်န္သည့္ သံဃာေတာ္အရွင္သူၿမတ္မ်ားသည္ သီရိလကၤာတကၠသိုလ္ၾကီးအသီးသီးတြင္ တက္ေရာက္ၿပီး ပညာသင္ယူခဲ့ၾကပါသည္၊၊

မွတ္တမ္းမ်ားအရ (၂၀၀၀)ခုႏွစ္အေစာပိုင္းက သီရိလကၤာသို႔ ၿမန္မာစာသင္သားသံဃာေတာ္ အနည္းစုမွ် ေလာက္သာ ပညာသင္လာေရာက္ၾကသည္ဟု သိရသည္၊၊ (၂၀၀၀)ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ႏွစ္စဥ္(၁၀၀) ေက်ာ္ခန္႔ ၿမန္မာသံဃာေတာ္တုိ႔ သီရိလကၤာသို႔လာေရာက္ ပညာသင္ယူၾကသည္ကို ေတြ႔လာရပါသည္၊၊ သီရိ လကၤာသို႔ ပညာသင္ေရာက္လာသမွ် ၿမန္မာၿပည္ဖြားတုိင္းရင္းအားလုံး သံဃာေတာ္မ်ားသည္ မကုဋာရာမ ၿမန္ မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီးတြင္ သီးတင္းသုံးၿပီး အဆင့္ၿမင့္ပါဠိစာေပမ်ားႏွင့္ ဘာသႏၱရစာေပမ်ား၊ ေခတ္သစ္ အ တတ္ပညာရပ္မ်ားကို အဂၤလိပ္Medium ၿဖင့္သင္ၾကားၾကရပါသည္၊၊ (၂၀၁၀)ခုႏွစ္ ၀ါဆုိသံဃာစာရင္းအရ ယၡဳ ႏွစ္မကုဋာရာမတြင္ တည္းခုိၿပီးပညာသင္ၾကားၾကသည့္ သံဃာေတာ္အေရအတြက္ (၂၇၀)ေက်ာ္သည္ဟု သိရသည္၊၊

ေခတ္သစ္ ၿမန္မာသံဃာပညာေရးတြင္ သီရိလကၤာမကုဋာရာမၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီးသည္ အလြန္ ပင္ေက်းဇူးၾကီးလွပါသည္၊၊ ၀ိနယာလကၤာရဆရာေတာ္ၾကီးသည္ သီရိလကၤာတြင္ ေက်ာင္းတုိက္ငါးခု တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ္လည္း ယၡဳအခါ သုံးတုိက္သာက်န္ရွိေတာ့သည္၊၊ စစ္ေဘးအတြင္းက ေစာင့္ေရွာက္မည့္ ၿမန္မာသံဃာမဲ့သြားသြားေသာ ၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမ်ားကို သီရိလကၤာ သံဃာ့ဂုိဏ္းမ်ားက သိမ္းယူလုိက္ၾကပါသည္၊၊ လက္ရွိသီရိလကၤာႏုိင္ငံ ၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္မ်ားမွာ ကန္ဒီၿမဳိ႔ၿမန္မာ ေက်ာင္းတုိက္၊ အႏုရာဓပူရၿမဳိ႔ ၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ႏွင့္ ကိုလမ္ဘုိၿမဳိ ၿမန္မာမကုဋာရာမေက်ာင္း တုိက္ၾကီးတို႔ ၿဖစ္သည္၊၊
ကမၻာ့ႏုိင္ငံအသီးသီးတြင္လည္း သီရိလကၤာတြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး သာသနာၿပဳေနၾကသည့္ ၿမန္မာ ပညာတတ္ သံဃာေတာ္မ်ားႏုိင္ငံအႏွံ႔အၿပားတြင္ ရွိေနၿပီၿဖစ္ပါသည္၊၊

သီရိလကၤာတြင္ ဘုရားရွင္၏ေအာက္၊ ယာဘက္စြယ္ေတာ္အစစ္ႏွင့္ ၿမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည့္ အိႏၵိယမဟာေဗာဓိပင္မွ ေတာင္ဘက္အကိုင္းကို ကူးယူစုိက္ထားသည့္ ေဗာဓိပင္ၾကီးသည္ ဘုရားရွင္ လက္ထက္မွ ယေန႔တုိင္ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္မပ်က္မစီး ရွိေနေသးသည့္အတြက္ ၿမန္မာၿပည္မွ ဘုရားဖူးမ်ားလာေရာက္ၾကသည့္ ဘုရားဖူးမ်ားသည္လည္း မကုဋာရာမၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္ၾကီးတြင္ တည္းခုိခြင့္ရၾကေလသည္၊၊ ဤႏုိင္ငံေလးတြင္ စြယ္ေတာ္ႏွင့္ ေၿခေတာ္ရာ၊ ေဗာဓိပင္အၿပင္ အၿခားစိတ္ ၀င္စားဖြယ္ ေရွးေဟာင္းေက်ာင္းေတာ္ရာမ်ား၊ ေစတီပထုိးမ်ား၊ နန္းေတာ္ေဟာင္းမ်ားတည္ရွိရာ ေက်ာက္ေတာင္မ်ားၿဖင့္ ၿပည့္ႏွက္ေနပါသည္၊၊

ၿမန္မာၿပည္တြင္ အဓိကသင္ယူေနၾကရသည့္ ပါရာဇိကဏ္အ႒ကထာ၊ သီလကၡန္အ႒ကထာ၊ ဓမၼသဂၤ ဏီအ႒ကထာၾကီးမ်ားတြင္ပါ၀င္ ေသာ မဟာ၀ိဟာရေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမ်ား၊ ေဇတ၀နေက်ာင္းတုိက္ ၾကီးမ်ား၊ အဘယဂိရိေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမ်ားမွာ ယေန႔တုိင္ UNESCO ေရွးေဟာင္းသုေတသန၏ တူးေဖာ္ ရွာေဖြမႈၿဖင့္ အလုံးစုံနည္းနည္းမွ်ေလ့လာႏုိင္ၿပီ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ႏွစ္စဥ္ၿမန္မာၿပည္မွ ဘုရားဖူးမ်ားလာ ေရာက္ၿပီး ဘုရားဖူးၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရပါသည္၊၊

အရွင္စုစည္းရွာေဖြၿပီး သီရိလကၤာႏွင့္ ၿမန္မာသာသနာေရးဆက္စပ္ပုံ သမုိင္းကိုတင္ၿပခဲ့သည္မွာ အတုိင္းတာတခုထိၿပည့္စုံၿပီဟု ယူဆပါ သည္၊၊ အမွားအယြင္းမ်ားေတြ႔ရွိလ်င္ အၾကံၿပဳေဆြးေႏြးၾကဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚပါသည္၊၊ ၀ါသနာပါ၍ ေလ့လာလိုသူမ်ားအတြက္ အနည္းငယ္ အေထာက္ကူမွ်ရသည္ဆုိလ်င္ အရွင္ေရးသားက်ဳိးနပ္ၿပီဟု ယူဆပါမည္၊၊ သာသနာသမုိင္းသည္ ရာဇာသမုိင္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ အတြက္ ပုဂံမင္းအခ်ဳိ႔၏ မႈန္ၿပၿပသမုိင္းၿပကြက္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းေရးသား ထားပါသည္၊၊
“အလင္း စက္”စာဖတ္သူမ်ား သမုိင္းကိုသိသၿဖင့္ ေတာ္သူ၊ တတ္သူမ်ား ၿဖစ္ၾကပါေစ၊၊ ၊၊


အရွင္ေက၀လ(အလင္း စက္)
ဘာ၀နာ၀ိဟာရ-သီရိလကၤာ
(၈.၁.၂၀၁၁)


(မွတ္ခ်က္/ ပုဂံခရီးသည္(ပါရဂူ)၊ ေထရာ၀ါဒဗုဒၶသာသနာ(အရွင္ဧသိက)၊ သာသနာလကၤာရစာတမ္း ႏွင့္ အၿခားမွတ္တမ္းမ်ားကို စုစည္း၍ ဤစာတမ္းကို တင္ၿပပါသည္၊၊)

အျပည့္အစံုသို႔....

ျပန္ေခါက္ထားပါ..