“အလင္းစက္”ဆိုက္တြင္ ဘ၀အေတြးအေခၚႏွင့္၊ ပါဠိစာေပဗဟုသုတစာတမ္းမ်ား၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံရုိး ရာယဥ္ေက်းမႈမ်ားအေၾကာင္းမ်ားကို မ်ားစြာပင္တင္ၿပခဲ့ၿပီးၿဖစ္ပါသည္၊၊ အမွန္တကယ္၀န္ခံရလ်င္ “အလင္းစက္”ဆုိက္သည္ စာဖတ္သူမ်ားႏွင့္အေမးအေၿဖ ၿပဳလုပ္သည့္ဆုိက္တစ္ခု မဟုတ္ပါ၊၊
သုိ႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း၊ အၿခားစိတ္၀င္စားဖြယ္ရာမ်ားအေၾကာင္းကို အီးေမးပို႔၍ေမးၿမန္းၾကသည္ကို ေန႔စဥ္ လုိလိုပင္မ်ားစြာေၿဖၾကားေနရပါသည္၊၊ အမ်ားဆုံးေမးေလ့ရွိၾကသည္မွာ “သီလ”အေၾကာင္းမ်ားၿဖစ္သည္ကို သတိ ၿပဳမိပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ တစ္ေယာက္ၿခင္းကိုေၿဖၾကားေနလ်င္ အခ်ိန္မ်ားစြာအသုံးၿပဳရမည္ၿဖစ္၍ “အေၿခခံလူ႔ကိုယ္ က်င့္တရား”အမည္ၿဖင့္ေမးခြန္းရွင္မ်ား၏အေမးမ်ားကို ေဆြးေႏြးတင္ၿပလိုက္ရပါသည္၊၊
ဘာသာတရားကုိးကြယ္မႈသည္ လူတုိ႔အတြက္အလြန္ပင္ အေရးပါလွပါသည္၊၊ ဘာသာတရား မရွိေသာလူမ်ဳိး၊ ႏုိင္ငံ ဟူ၍မရွိေၾကာင္း ေလ့လာရပါသည္၊၊ “ဘာသာမဲ့”ဟူ၍ခံယူထားၾကသူမ်ားပင္ သူတို႔ယုံၾကည္ရာ ၀ါဒတစ္ခုခုကုိလိုက္ နာေနၾကသည္ကို ေတြ႔ရတတ္ၿပီး၊ ထုိသို႔ယုံၾကည္လုိက္နာေနမႈသည္ပင္ “ဘာသာတစ္ခု”ၿဖစ္ေနသည္ဟု ဘာသာ၀ါဒဆုိင္ရာ ပညာရွင္တုိ႔ကဆုိၾကပါသည္၊၊
လူတုိ႔သည္ သမုိင္းမတင္မွီေခတ္မ်ားႏွင့္၊ သမုိင္းေခတ္ဦးကာလမ်ားပင္ ေရွးၾကသည့္ဘာသာအယူအဆမ်ားစြာကို ကုိးကြယ္ခဲ့ၾကေၾကာင္းေတြ႔ရပါသည္၊၊ ဘာသာကုိးကြယ္မႈသည္ လူတုိ႔အတြက္မရွိမၿဖစ္ လိုအပ္သည့္အရာတစ္ခုဟု ဆိုလ်င္ မွန္ကန္သည့္အဆုိပင္ၿဖစ္ႏုိင္ပါသည္၊၊
ကမၻာေပၚတြင္ ကုိးကြယ္ရာဘာသာၾကီးမ်ားစြာတုိ႔ ရွိၾကပါသည္၊၊ ဘာသာတုိင္းတြင္ အေၿခခံကုိယ္က်င့္ တရားမ်ား ရွိၾကပါသည္၊၊ ဘာသာတရားတုိ႔၏က်င့္စဥ္မ်ားကုိ ေလ့လာသုံးသပ္၍ စစ္မွန္သည့္ဘာသာ၊ ကုိးကြယ္ထုိက္သည့္ဘာသာ ဟုတ္သည္၊ မဟုတ္သည္ႏွင့္၊ ကုိးကြယ္သူမ်ားကို တကယ့္ၿငိမ္းေအးမႈကို ေပးႏုိင္စြမ္းသည့္ဘာသာၿဖစ္သည္၊ မၿဖစ္သည္ကုိ သိရွိႏုိင္ပါသည္၊၊
ထုိ႔အၿပင္ ဘာသာတရားတစ္ခုတြင္ရွိေသာ ကိုယ္က်င့္စည္းကမ္းမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ေသာအားၿဖင့္လည္း ဘာသာတရား၏ေလးနက္မႈအတိမ္အနက္ကို သိရွိႏုိင္သည္၊၊ ဘာသာတစ္ခု၏သေဘာထား အၿမင္မ်ားကုိလည္း ထုိဘာသာ၏ကိုယ္က်င့္တရားအေၿခခံသင္ၾကားခ်က္မ်ားကိုေလ့လာ၍ သိရွိႏုိင္ပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘာသာတုိင္း၏အေၿခခံကုိယ္က်င့္တရားဆုိင္ရာ စည္းကမ္းမ်ားသည္အလြန္ပင္ အေရးပါလွပါသည္၊၊
ထူးၿခားသည္မွာ ႏုိင္ငံတစ္ခုတြင္ ကိုးကြယ္ရာဘာသာတရား၏ အဆုံးအမကိုယ္က်င့္တရားမ်ားသည္ ႏုိင္ငံ၏ ယဥ္ေက်းမႈၿဖစ္ေနတတ္သည့္အတြက္ ကိုးကြယ္ရာဘာသာကိုေလ့လာသုံးသပ္၍ တုိင္းၿပည္ႏွင့္ ႏုိင္ငံလူမ်ဳိးတုိ႔၏ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း၊ ဓေလ့စရုိက္ကိုအကဲၿဖတ္၍ရႏုိင္ၿခင္းေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတုိင္းအတြက္ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၏ ကုိယ္က်င့္တရားသည္ ထုိႏိုင္ငံကိုတန္ဖုိးၿဖတ္ေသာအရာတစ္ခုလည္း ၿဖစ္ေနပါသည္၊၊
ဗုဒၶဘာသာတြင္ အေၿခခံခုိင္မာသည့္ကိုယ္က်င့္တရားစြာကို ေလ့လာႏုိင္ပါသည္၊၊ က်င့္စဥ္စည္းကမ္းတုိ႔သည္ အမွန္တကယ္က်င့္ထုိက္က်င့္သင့္သည္၊ မက်င့္ထုိက္မက်င့္သင့္သည္ကို စာရႈသူကုိယ္တုိင္ ဆုံးၿဖတ္ရပါမည္၊၊ ယၡဳစာတမ္းတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၏အေၿခခံကုိယ္က်င့္တရားမ်ားကို ပါဠိစာေပက်မ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ၿပထားသည့္ အတုိင္း ေဆြးေႏြးတင္ၿပအပ္ပါသည္၊၊
ဗုဒၶဘာသာတြင္ အေၿခံကုိယ္က်င့္တရားမ်ားစြာကို သင္ၾကားၿပသထားပါသည္၊၊ “Buddhist Ethics”ဟု ပညာရပ္ နာမည္ေ၀ါဟာရၿဖင့္ ေလ့လာရရွိႏုိင္ပါသည္၊၊ ဗုဒၶဘာသာ၏ အေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားမ်ားကို အေသးစိတ္ေလ့လာ လ်င္ ေအာက္ပါအတုိင္းေတြ႔ႏုိင္ပါသည္၊၊
(၁) အေၿခခံကိုယ္က်င့္တရား (၅)မ်ဳိး၊
(၂) ကုိယ္က်င့္တရား (၈)မ်ဳိး၊
(၃) ကိုယ္က်င့္တရား (၉)မ်ဳိး၊
(၄) ကုိယ္က်င့္တရား (၇၅)မ်ဳိး၊
(၅) ကုိယ္က်င့္တရား (၂၂၇)မ်ဳိး၊
(၆) ကုိယ္က်င့္တရား (၈)မ်ဳိး၊
(၇) ကုိယ္က်င့္တရား (၃)မ်ဳိးတုိ႔ ၿဖစ္ၾကပါသည္၊၊ (အစဥ္အတုိင္း ေဖာ္ၿပထားၿပီးကိုယ္က်င့္တရားမ်ားအေၾကာင္းကို အေသးစိတ္ေဆြးေႏြးတင္ၿပပါမည္၊၊)
ဗုဒၶဘာသာတြင္ လူသာမန္တုိ႔လုိက္နာက်င့္သုံးရန္ အေၿခခံကိုယ္က်င့္တရား (၅)မ်ဳိးရွိပါသည္၊၊ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔သည္ ထုိအေၿခခံကုိယ္က်င့္စည္းကမ္းငါးမ်ဳိးကို ငါးပါးသီလဟူ၍ေခၚၾကပါသည္၊၊ ငါးပါးသီလသည္သာမန္အားၿဖင့္ ရုိးစင္းသည့္ကုိယ္က်င့္တရားမ်ားမွ်သာထင္ရေသာ္လည္း အလြန္ေလးနက္သည့္ အေၿခခံက်ေသာစည္းကမ္း ငါးမ်ဳိးၿဖစ္သည္ကို ေလ့လာႏိုင္ပါသည္၊၊
(၁) သူတစ္ပါးအသက္ကို မသတ္ရၿခင္း၊
(၂) သူတစ္ပါးဥစၥာကို မခုိးရၿခင္း၊
(၃) အမ်ဳိးသၼီး/ အမ်ဳိးသားကို မေစာ္ကားရၿခင္း၊
(၄) လိမ္ညာစကားမေၿပာဆုိရၿခင္း၊
(၅) မူးယစ္စာ မေသာက္သုံးရၿခင္း၊၊
သူတစ္ပါးအသက္ကို မသတ္ရၿခင္းကို ပါဠိေ၀ါဟာရအေခၚအားၿဖင့္ “ပါဏာတိပါတ”ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ အေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားမ်ားစြာ၏ အစဆုံးကိုယ္က်င့္တရား ၿဖစ္ပါသည္၊၊
သူ႔တစ္ပါးအသက္ကို မသတ္ရၿခင္းဟုဆုိရာတြင္ သူတစ္ပါးအသက္ကို သတ္သည္ကိုမွကိုယ္က်င့္တ ရားပ်က္သည္ဟုမဆုိလိုဘဲ၊ ႏွိပ္စက္နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုလည္း မၿပဳလုပ္ရဟုဆုိလိုပါသည္၊၊ ဆန္႔က်င္ ဘက္အားၿဖင့္ ႏွိပ္စက္ၿခင္း၊ ေစာ္ကားၿခင္း၊ က်ဴးေက်ာ္ၿခင္းစသည္မ်ားကိုမၿပဳလုပ္ရဘဲ အားေပးခ်ီး ေၿမွာက္ၿခင္း၊ ကူညီၿခင္း၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေပးၿခင္းမ်ားကို ၿပဳလုပ္ရမည္ဟုလည္း ပါဏာတိပါတအေၿခခံ ကိုယ္က်င့္တရားသင္ၾကားခ်က္တြင္ လမ္းညြန္ထားပါသည္၊၊
ဗုဒၶဘာသာကိုယ္က်င့္တရားမ်ားကို ေရွးေခတ္သုံးပါဠိဘာသာ ေ၀ါဟာရဟကားလုံးမ်ားၿဖင့္ မွတ္တမ္း တင္ထားသည့္အတြက္ ပါဠိေ၀ါဟာရမ်ား၏ဆုိလိုခ်က္ကို ေလ့လာသင့္ပါသည္၊၊
“ပါဏာတိပါတ”ပုဒ္ကို “ပါဏ+အတိပါတ”ဟု ႏွစ္ပုဒ္ခြဲ၍ နားလည္ထားရပါမည္၊၊ ‘ပါဏ’ပုဒ္သည္ သက္ရွိသတၱ၀ါဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္၊၊ ‘အတိပါတ’ပုဒ္သည္ အၿမန္က်ေစၿခင္း၊ သတ္ၿခင္းဟုအဓိပၸါယ္ ရပါသည္၊၊ ဆုိလုိသည္မွာ သက္ရွိသတၱ၀ါတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို သက္တမ္းမေစ့မွီေသေစၿခင္း၊ သတ္ၿခင္းကို “ပါဏာတိပါတ”ဟု ေခၚပါသည္၊၊
ပါဏာတိပါတအေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားတြင္ ထုိကံအမွန္တကယ္ ထုိက္ေစေလာက္သည့္ အဂၤါရပ္မ်ား ရွိပါသည္၊၊ ေဖာ္ၿပပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ၿပည့္စုံလ်င္ ပါဏာတိပါတအေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္ၿပီး၊ ပါဏာတိပါတကံ၏အက်ဳိးဆက္မ်ားကိုလည္း ခံစားရမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊
သတၱ၀ါတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို သတ္သည့္တုိင္ေဆြးေႏြးတင္ၿပမည့္ အဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္မၿပည့္စုံ၊ မညီညြတ္လ်င္ ပါဏာတိပါတအေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာမက်ေရာက္ဘဲ ပါဏာတိပါတကံ၏ ဆုိးက်ဳိးခံစားရမႈမ်ားမွ လြတ္ေၿမာက္သည္ဟုမွတ္ယူရပါမည္၊၊ ပါဏာတိပါတကိုယ္က်င့္တရားက်ဴးလြန္ရာ တြင္ပါ၀င္သည့္အဂၤါရပ္မ်ားမွာ---
(၁) သက္ရွိသတၱ၀ါၿဖစ္ၿခင္း၊
(၂) သက္ရွိသတၱ၀ါဟု သိၿခင္း၊
(၃) ေသေစလုိသည့္ ေစတနာရွိၿခင္း၊
(၄) သတ္ရန္အားထုတ္ၿခင္း၊
(၅) သတ္ၿခင္း၊
(၆) ေသၿခင္းတုိ႔သည္ ပါဏာတိပါတအေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားတြင္ ညီညြတ္ရမည့္အဂၤါရပ္မ်ားၿဖစ္ပါသည္၊၊
ေဖာ္ၿပထားၿပီးအဂၤါရပ္ေၿခာက္မ်ဳိးကို သုံးသပ္ၾကည့္လ်င္ သက္ရွိသတၱ၀ါဟုမသိေသာေၾကာင့္ မေတာ္တဆထိခိုက္ ရာမွ ေသခဲ့လ်င္အၿပစ္မရွိေၾကာင္း မွတ္ယူရပါမည္၊၊ သက္ရွိသတၱ၀ါဟုသိသည့္တုိင္ ေသေစလိုေသာေစတနာဆုိး မ်ဳိးမရွိလ်င္လည္း အၿပစ္မရွိဟုသုံးသပ္ႏုိင္ပါသည္၊၊ ထုိ႔အၿပင္ သတ္ေသာ္လည္းမေသခဲ့လ်င္ အၿပစ္မရွိဟုမွတ္သားရ ပါမည္၊၊
သတ္ရန္အားထုတ္ရာတြင္ အားထုတ္နည္းအမ်ဳိးအစားမ်ားကိုလည္း ပါဠိစာေပတြင္အတိအက် ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊
(၁) ကိုယ္တုိင္သတ္ၿခင္း၊
(၂) ေစခုိင္း၍သတ္ၿခင္း၊
(၃) ပစ္ခတ္၍သတ္ၿခင္း၊
(၄) ေထာင္ေၿခာက္ဆင္၍သတ္ၿခင္း၊
(၅) စုန္းအတတ္ၿဖင့္သတ္ၿခင္း၊
(၆) တန္ခုိးၿဖင့္သတ္ၿခင္း တုိ႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊
ေဖာ္ၿပေဆြးေႏြးထားသည့္ သတ္နည္းေၿခာက္မ်ဳိးတြင္ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးၿဖင့္သတ္လ်င္ ပါဏာတိပါတကံထုိက္၍၊ ထုိကံ၏ အက်ဳိးဆက္ဆုိးက်ဳိးမ်ားစြာကို ခံစားရမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊
တင္ၿပထားသည့္ သတ္နည္းေၿခာက္မ်ဳိးမွ ေစခုိင္း၍သတ္ၿခင္းတြင္ေစခုိင္းပုံမ်ားကို ပါဠိေတာ္မူရင္းတြင္အေသး စိတ္ေဆြးေႏြးထားပါသည္၊၊
(၁) သတ္ရမည့္သတၱ၀ါကို အတိအက်ညြန္ၾကား၍ သတ္ေစၿခင္း၊
(၂) သတ္ရမည့္အခ်ိန္ကို အတိအက်ညြန္ၾကား၍ သတ္ေစၿခင္း၊
(၃) သတ္ရမည့္ေနရာကို အတိအက်ညြန္ၾကား၍ သတ္ေစၿခင္း၊၊
(၄) သတ္ရမည့္အမူအရာကို အတိက်ညြန္ၾကား၍ သတ္ေစၿခင္း၊၊
(၅) သတ္ရမည့္အၿခင္းအရာကို အတိအက်ညြန္ၾကား၍ သတ္ေစၿခင္း၊၊
အထက္တြင္ ေဆြးေႏြးတင္ၿပထားသည့္ ေစခိုင္းနည္းမ်ားတြင္ သက္ရန္ေစခိုင္းထားသည့္အတုိင္း သတ္သူမွအတိ အက်လိုက္နာ၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္လ်င္ ပါဏာတိပါတအေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္ၿပီး၊ ထုိကံ၏အက်ဳိးဆက္မ်ားကို ခံယူရမည္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အကယ္၍ ေစခုိင္းသည့္ထားသည္မွ အနည္းငယ္မွ်လြဲေခ်ာ္ခဲ့လ်င္ သတ္သူတြင္သာအၿပစ္သင့္ၿပီး၊ ေစခုိင္းသူတြင္ အၿပစ္မရွိေတာ့ပါ၊၊
ပထမအေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားၿဖစ္သည့္ ပါဏာတိပါတတြင္ သတၱ၀ါဟုသာမန္ဆုိထားသၿဖင့္ လူႏွင့္ အၿခားေသာ တိရစၧာန္အားလုံးအပါအ၀င္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သို႔ေသာ္ သတၱ၀ါအၾကီးအေသးကိုလိုက္၍ အၿပစ္ရရွိမႈကြာၿခားပါသည္၊၊ ပုရြက္ဆိပ္ကုိသတ္သည္ႏွင့္ ဆင္ကိုသတ္ရာတြင္ ပါဏာတိပါတအၿပစ္ၿခင္းတူေသာ္လည္း အားထုတ္ရသည့္လုံလ မတူေသာေသာေၾကာင့္ ခံစားရရွိေသာအၿပစ္တြင္လည္း ကြာၿခားပါသည္၊၊
ပါဏာတိပါတအေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားကို က်ဴးလြန္သူတြင္ရရွိသည့္ အက်ဳိးမ်ားကိုပါဠိေတာ္မ်ားတြင္ ေဖာ္ၿပထားပါ သည္၊၊
(၁) အပါယ္ေလးဘုံတြင္ ၿဖစ္ရၿခင္း၊၊
(၂) ကိုယ္အဂၤါခ်ဳိ႔တဲ့ၿခင္း၊
(၃) ေရာဂါမ်ားၿခင္း၊
(၄) အင္အားနည္းၿခင္း၊
(၅) ၿပႆနာ၊ အႏၱရာယ္ကိုရင္မဆုိင္ရဲၿခင္း၊
(၆) ေသာကမ်ားၿခင္း၊
(၇) ႏွိပ္စက္ခံရၿခင္း၊
(၈) အသတ္ခံရၿခင္း၊
(၉) အေၿခြအရံပ်က္စီးၿခင္း၊
(၁၀) တက္ၾကြမႈမရွိၿခင္း၊
(၁၁) အသက္တုိၿခင္းစသည္တုိ႔သည္ ပါဏာတိပါတကိုယ္က်င့္တရားကိုက်ဴးလြန္သူမ်ား ရရွိခံစားရမည့္အက်ဳိးဆက္ တုိ႔ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ပါဏာတိပါတအေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားကို ေစာင့္ထိမ္းသၿဖင့္ရရွိစံစားရေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားစြာ ကိုလည္း ပါဠိမူရင္းတြင္မ်ားစြာပင္ေဖာ္ၿပထားသည္ကို ေလ့လာရပါသည္၊၊
ဗုဒၶဘာသာကိုယ္က်င့္တရားမ်ားသည္ အေလ်ာ့အတင္းၿပဳႏုိင္သည့္ အေၿခခံကိုယ္က်င့္တရားမ်ား ၿဖစ္သည္ကို ေအာက္တြင္ေဖာ္ၿပမည့္ သင္ၾကားခ်က္မ်ားၿဖင့္ အသိအမွတ္ၿပဳႏုိင္ပါသည္၊၊ သတၱ၀ါ၏အသက္ကို သတ္သည့္တုိင္---
(၁) မသိ၍သတ္မိၿခင္း၊
(၂) ေသေစလုိသည့္ ေစတနာမပါဘဲ သတ္မိၿခင္း၊
(၃) ေသေစလိုသည့္ဆႏၵမပါဘဲ သတ္မိၿခင္း၊
(၄) စိတ္ေဖာက္ၿပန္၍ သတ္မိၿခင္းတုိ႔တြင္ ပါဏာတိပါတအၿပစ္ကုိ က်ဴိးလြန္ရာမေရာက္၊ ထုိအၿပစ္၏ဆုိးက်ဳိးကိုလည္း မခံစားရဟုေဖာ္ၿပထားသည္ကုိ ေလ့လာရပါသည္၊၊
Buddhist Metaphysics=ဗုဒၶအဘိဓမၼာသေဘာအရ ပါဏာတိပါတကုိယ္က်င့္တရားကုိ က်ဴးလြန္ၿခင္း သည္ ေဒါသေစတသိက္ႏွင့္၊ ေမာဟေစတသိက္တုိ႔၏ တုိက္တြန္းမႈေၾကာင့္ၿဖစ္ရေၾကာင္း ခုဒၵကပါဌ အဌကထာတြင္ ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊ ပါဏာတိပါတသည္ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံသုံးမ်ဳိးလုံးတြင္ ၿဖစ္ႏုိင္ေသာ ကိုယ္က်င့္တရားက်ဴးလြန္မႈ ၿဖစ္ပါသည္၊၊
ဤကိုယ္က်င့္တရားသည္ အေသးစိတ္ေလ့လာလ်င္ ေန႔စဥ္ဘ၀တြင္က်ဴးလြန္ေလ့ရွိေသာ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ၿခင္းမ်ား၊ ကုိယ္၀န္က်ေဆးကိုလမ္းညြန္မႈမ်ား၊ ကိုယ္၀န္က်ေဆးကိုေပးသူမ်ားသည္ ညြန္ၾကားေသာနည္းၿဖင့္ၿဖစ္ေစေပး လိုက္ေသာကိုယ္၀န္က်ေဆးၿဖင့္ၿဖစ္ေစ သေႏၶသားေသဆုံးခဲ့လ်င္ ပါဏာတိပါတကိုယ္က်င့္တရားကို က်ဴးလြန္ ရာ ေရာက္ပါသည္၊၊
အႏွစ္ခ်ဳပ္အားၿဖင့္ ပါဏာတိပါတကုိယ္က်င့္တရားသည္ သက္ရွိသတၱ၀ါတုိ႔၏အသက္ကို သတ္ၿဖတ္ညွင္းဆဲၿခင္းအမ်ဳိး မ်ဳိးမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္ႏွင့္၊ သက္ရွိသတၱေလာက၏အက်ဳိးကိုအားထုတ္ရန္ သင္ၾကားလမ္းညႊန္ထားေသာ လူ႔ကုိယ္က်င့္ တရားတစ္ခု ၿဖစ္ပါသည္၊၊
လူတုိင္းလူတုိင္းႏွင့္ သက္ရွိသတၱ၀ါအားလုံးတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔၏ဘ၀ရပ္တည္ အသက္ရွင္ေနမႈကို ခင္မင္တြယ္တာ၊ ၿမတ္ႏုိးၾကေသာေၾကာင့္ သူတစ္ပါးအသက္ကိုမသတ္ရန္ညြန္ၾကားသည့္ ဗုဒၶဘာသာကိုယ္က်င့္စည္းကမ္းသည္ လိုက္နာရန္သင့္ေသာကမၻာ့ကုိယ္က်င့္တရားတစ္ခုဟု ဆုိရပါမည္၊၊
ပါဏာတိပါတကိုယ္က်င့္တရားကို လိုက္နာက်င့္သုံးေသာအားၿဖင့္ လူသားအၿခင္းၿခင္း ေလးစားတန္ဖုိးထားမႈမ်ား၊ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာယုယမႈမ်ား၊ ရင္းႏွီးေဖာ္ေရြမႈမ်ား၊ ေႏြးေထြးသည့္ၾကဳိဆုိလက္ခံမႈမ်ား၊ အၿခင္းၿခင္းေစာင့္ေရွာက္ ကူညီမႈမ်ားတုိးတက္လာမည့္အၿပင္၊ ေလာကၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္လည္း လက္ေတြ႔ အသုံး၀င္ေသာ ကိုယ္က်င့္တရားတစ္ခုၿဖစ္ေၾကာင္း တင္ၿပလိုက္ရပါသည္၊၊
သက္ရွိသတၱ၀ါတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔၏အသက္ကိုခ်စ္ၿမတ္ႏုိးၾကသည္ခ်ည္းသာၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ သတၱ၀ါတုိ႔၏အသက္ကို မသတ္ၾကရန္ႏွင့္၊ ညွင္းဆဲႏွိပ္စက္မႈမၿပဳၾကရန္ “ဓမၼပဒပါဠိေတာ္”တြင္ ေအာက္ပါအတုိင္းဆုံးမ၊ လမ္းညြန္ထားသည္ ကို ေလ့လာရပါသည္၊၊
“အလုံးစုံေသာသတၱ၀ါတုိ႔သည္ ဒဏ္မွထိပ္လန္႔ကုန္၏၊ ေသၿခင္းမွေၾကာက္ရြံ႔ကုန္၏၊၊ မိမိကိုယ္ကိုဥပ မာၿပဳ၍သတၱ၀ါတုိ႔ကို မသတ္ၿဖတ္မညွင္းဆဲရာ၊၊ (ဓမၼပဒ-၁၂၉)”
“အလံုးစံုေသာသတၱ၀ါတို႔သည္ ဒဏ္မွထိတ္လန္႔ကုန္၏၊ အလံုးစံုေသာသတၱ၀ါတို႔သည္ မိမိတို႔၏အသက္ ကိုခ်စ္၏၊ မိမိကိုယ္ကိုဥပမာျပဳ၍သတၱ၀ါတို႔ကို မသတ္ျဖတ္္မညႇဥ္းဆဲရာ။ (ဓမၼပဒ-၁၃၀)”
“အၾကင္သူသည္ မိမိ၏ခ်မ္းသာကို႐ွာအံ့ဟု မိမိကဲ့သို႔ ခ်မ္းသာကိုအလို႐ွိကုန္ေသာသတၱ၀ါတို႔ကို တုတ္ လွံတံျဖင့္ ညႇဥ္းဆဲ၏၊ ထိုညႇဥ္းဆဲေသာသူသည္ တမလြန္ဘ၀၌ခ်မ္းသာကို မရႏုိင္။ (ဓမၼပဒ-၁၃၁)”
“အၾကင္သူသည္ မိမိ၏ခ်မ္းသာကို႐ွာအံ့ဟု မိမိကဲ့သို႔ခ်မ္းသာကိုအလို႐ွိကုန္ေသာ သတၱ၀ါတို႔ကို တုတ္လွံတံျဖင့္မညႇဥ္းဆဲ၊ ထိုမညႇဥ္းဆဲေသာသူသည္ တမလြန္ဘ၀၌ခ်မ္းသာကို ရႏုိင္၏။(ဓမၼပဒ-၁၃၁)”
(မွတ္ခ်က္/ အပုိင္း .၂. ကို ဆက္လက္တင္ၿပပါမည္၊၊)
အရွင္ေက၀လ(အလင္းစက္)
မကုဋာရာမ ၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္၊
ကုိလမ္ဘုိၿမဳိ့၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊၊
