သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ဗုဒၶဘာသာစတင္ျဖစ္လာျခင္း၊၊ ၊၊

ယၡဳအခါ “သီရိလကၤာႏုိင္ငံ”ဟုေခၚတြင္ေသာ“နာဂဒီပကြ်န္း”သည္ အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္းမွ ကြ်န္းႏုိင္ငံ ငယ္ေလး ျဖစ္ပါသည္၊၊

ေရွးယခင္အခါက နာဂဒီပကြ်န္း၊ ယကၡဒီပကြ်န္း၊ သီဟဠဒီပကြ်န္း၊ လကၤာဒီပကြ်န္း၊ တမၺပဏၰိႏုိင္ငံ ေတာ္၊ စီလုံႏုိင္ငံ၊ လကၤာႏုိင္ငံစေသာအမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္းလြဲလာျပီးမွ ယၡဳေခၚေ၀ၚေနၾကသည့္ “သီရိ လကၤာႏုိင္ငံ”ဟူေသာအမည္ကို ရရွိခဲ့ပါသည္၊၊

ယခင္က ကြ်န္းငယ္ေလးမွ်သာျဖစ္ေသာ သီရိလကၤာသည္ယၡဳအခါ လူဦးေရသန္း(၂၀)ေက်ာ္ရွိေသာ ႏုိင္ငံေတာ္တစ္ခုအျဖစ္သုိ႔ေရာက္ရုံမွ်မက ပညာေရး စီးပြားေရးႏွင့္ဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္ေသာ ကမၻာ့အဆင့္မွီႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္သုိ႔ပင္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ပါသည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံသည္ ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ဟိႏၵဴ(ျဗဟၼဏ)ဘာသာႏွင့္ ဂ်ိန္းဘာသာ၊ ရုိးရာနတ္အ မ်ားကိုကုိးကြယ္ေသာကြ်န္းႏုိင္ငံငယ္ေလးျဖစ္ခဲ့ပါသည္၊၊ ယၡဳစာတမ္းတြင္သီရိလကၤာႏုိင္ငံ မည္သုိ႔မည္ ပုံ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံျဖစ္လာရပုံကုိ ေဆြးေႏြးတင္ျပပါမည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ နာဂဒီပကြ်န္း၏ပထမဆုံးေသာကြ်န္းသခင္သည္ ၀ိဇယ မင္းသားျဖစ္ပါသည္၊၊ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာေန႔တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းမွ မင္းသားတစ္ပါးသည္ စစ္ရႈံးျပီးထြက္ေျပးလာရာမွ နာဂဒီပကြ်န္းသုိ႔ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္၊၊

“၀ိဇယမင္းသား”သည္(B.C.5,483)တြင္ နာဂဒီပကြ်န္းသုိ႔ေရာက္ရွိလာျခင္းျဖစ္ျပီး၊ ကြ်န္း၏ေျမသားမ်ား ကုိ ဆုပ္ကုိင္ၾကည့္ရာတြင္ သူ၏လက္သည္ အနီေရာင္ သို႔ေျပာင္းလဲသြားေသာေၾကာင္“တမၺပဏၰိ”ဟု  ကြ်န္း၏နာမည္ကို ေခၚတြင္ေစခဲ့သည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊ 

၀ိဇယမင္းသားႏွင့္အတူစစ္တပ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူအမ်ားအျပားပါလိုက္ပါလာခဲ့သည့္အတြက္ လူရုိင္းသာ သာအဆင့္မွ်ရွိသည့္ ေဒသခံကြ်န္းသားမ်ားကုိတုိက္ခုိက္ျပီး ႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္သို႔ တည္ေထာင္လာခဲ့ ၾကပါသည္၊၊

၀ိဇယမင္းမွစတင္တည္ေထာင္လာခဲ့ေသာ တမၺပဏၰိႏုိင္ငံေတာ္ေလးသည္ မင္းမ်ားစြာအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း(၂၀၀)ေက်ာ္သည္အထိ ဟိႏၵဴ(ျဗဟၼဏ)ဘာသာကိုအဓိကကိုးကြယ္ခဲ့ၾကပါသည္၊၊ သီရိလကၤာ ႏုိင္ငံ၏ ေရွးသမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ယခင္ကနာဂဒီပကြ်န္းသည္ ဘီလူးမ်ားေနသည့္ကြ်န္းဟု၄င္း၊ နဂါမ်ားေနသည့္ကြ်န္းဟု၄င္း ဆုိထားပါသည္၊၊

သမုိင္းမွတ္တမ္းအဆုိမ်ားကို‘မွားသည္’ဟုျငင္းပယ္ရန္ခက္ခဲ့သကဲ့သုိ႔၊‘မွန္သည္’ဟုေထာက္ခံရန္ လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေျခအလြန္နည္းလွပါသည္၊၊ လက္ရွိသီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ ပညာရွင္မ်ားကိုယ္တုိင္ပင္ အျငင္းပြား ေနသည့္သမုိင္းမွတ္တမ္း ျဖစ္ေနပါေသးသည္၊၊

ျမတ္စြာဘုရားလြန္ေတာ္မူအျပီး ႏွစ္ေပါင္း(၂၃၆)ၾကာေသာအခါ တမၺပဏၰိႏုိင္ငံေတာ္တြင္ မုတသီ၀မင္း ၏သားေတာ္ တိႆအမည္မင္းသားသည္ နန္းတက္ခဲ့ပါသည္၊၊ ထုိအခ်ိန္မွာပင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ သီရိ ဓမၼာေသာကမင္းၾကီးမွေထာက္ပံ့၍ တတိယသဂၤါယနာကိုတင္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္၊၊

တတိယသဂၤါယနာပြဲၾကီး၏ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ မရွင္မဟာမဟိႏၵသည္ တမၺပဏၰိႏုိင္ငံေတာ္သုိ႔ သာသနာ ျပဳၾကြရန္ တာ၀န္ေပးအပ္ျခင္းခံရပါသည္၊၊ အရွင္မဟိႏၵမေထရ္သည္ အိတၳိယမေထရ္၊ ဥတၱိယမေထရ္၊ သမၺလမေထရ္၊ ဘဒၵသာလမေထရ္၊ သုမနသာေဏႏွင့္ ဘႏၶဳကဒါယကာတုိ႔ႏွင့္အတူ အေသာကာရုံ ေက်ာင္းတုိက္ၾကီးမွ တမၺပဏၰိခရီးကိုစတင္ခဲ့ၾကပါသည္၊၊

အရွင္မဟာမဟိႏၵမေထရ္ဦးေဆာင္ေသာ သာသနာျပဳအဖြဲ႔သည္ ဘီစီ(307-247)တြင္ နာဂဒီပကြ်န္း၊ အႏုရာဓပူရျမဳိ့ေတာ္၏အေရွ႔ဘက္၊ “မိႆကပဗၺတေတာင္”ေပၚသို႔ ေရာက္ခဲ့ၾကပါသည္၊၊ ယၡဳအခါထုိ ေတာင္ကို“ေစတိယပဗၺတ”ဟု၄င္း၊ “မဟိ ံတေလ”ဟု၄င္း ေခၚၾကပါသည္၊၊

“ေဒ၀ါနံပီယဘြဲ႔”အမည္ခံ “တိႆ(ေဒ၀ါနံပီယတိႆ)မင္း”သည္ထုိေန႔တြင္ ေနာက္လိုက္(၄၀,၀၀၀) ျခံရံလ်က္ မိႆကပဗၺေတာင္ေပၚသုိ႔“ေဇဌမူလနကၡတၱပြဲသဘင္”က်င္းပရန္လာရာမွ အရွင္မဟိႏၵမ ေထရ္ႏွင့္ေတြ႔ေလသည္၊၊

အရွင္မဟိႏၵမေထရ္သည္ ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္းကိုေတြ႔လ်င္ေတြ႔ျခင္းပင္ ငယ္မည္ကိုေခၚလ်က္ ႏႈတ္ ဆက္စကားေျပာၾကားၿပီး၊ 

‘စူဠဟတၳိပေဒါပမသုတ္’ကုိ ေဟာေျပာသင္ျပလိုက္ေသာအခါ ေဒ၀ါနံပီယတိ ႆမင္းႏွင့္အတူ ေနာက္လိုက္မ်ားအားလုံး ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္သို႔ ခံယူလုိက္ၾကေလသည္၊၊

ေနာက္ေန႔မုိးလင္းေသာအခါ အရွင္မဟိႏၵႏွင့္ေနာက္ပါမ်ားသည္ မင္း၏နန္းေတာ္သို႔ၾကြျပီး၊ အႏုလာေဒ ၀ီမင္းသမီးႏွင့္ နန္းေတာ္သူငါးရာတုိ႔မွ ဆြမ္းဆက္ကပ္ပါသည္၊၊ အရွင္မဟိႏၵသည္ နန္းေတာ္တြင္ ‘ေပတ၀တၳဳ၊ ၀ိမာန၀တၳဳႏွင့္ သစၥသံယုဂ္’တုိ႔ကို ေဟာေတာ္မူေသာအခါ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအားလုံးေသာ တာပန္ တည္ခဲ့ၾကပါသည္၊၊

နန္းေတာ္တြင္းမွ တရားမ်ားကိုနာယူခြင့္မရသည့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ျမဳိ့လည္တြင္မ႑ပ္ၾကီးမ်ား ေဆာက္၍ အရွင္မဟိႏၵမေထရ္မွ ‘ေဒ၀ဒူတသုတ္ႏွင့္ အာသီ၀ါေသာပမသုတ္’တုိ႔ကိုေဟာေတာ္မူရာ လူေပါင္း(၂၀၀)ေက်ာ္မွ် ေသာတာပတၱိမဂ္ဖုိလ္အဆင့္သို႔ ေရာက္ၾကပါသည္၊၊

ထုိအခ်ိန္မွစတင္ျပီး တမၺပဏၰိႏုိင္ငံေတာ္သည္ ရုိးရာနတ္အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္၊ ဂ်ိန္းဘာသာ၊ ဟိႏၵဴ(ျဗဟၼဏ) ဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံေတာ္ၾကီးအျဖစ္သို႔ကူးေျပာင္းခဲ့သည္မွာ ယေန႔တုိင္ျဖစ္ပါသည္၊၊ 

အရွင္မဟိႏၵသာသနာျပဳမလာမီွကပင္ ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္းႏွင့္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းၾကီးတုိ႔သည္ အလြန္ခ်စ္ခင္ေသာ အိမ္နီးျခင္းမင္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊ ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္း နန္းတက္ ပြဲက်င္းပေသာအခါ ဘုန္းတန္ခုိးေၾကာင့္ေျမၾကီးထဲမွရတနာမ်ား ျပန္တက္လာသည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊

ထိုရတနာမ်ားအထဲမွ ရတနာမ်ားစြာကုိ သီရိဓမၼာေသာကမင္းထံသို႔လက္ေဆာင္ ဆက္သေစခဲ့ပါ သည္၊၊ အာေသာကမင္းၾကီးသည္ လက္ေဆာင္ျပန္သည့္အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အလံတစ္ခုႏွင့္အတူ ရာ ဇာဘိေသကခံယူရာတြင္လုိအပ္သည့္ ရတနာပစၥည္းမ်ားကို တိႆမင္းထံသုိ႔ ေပးအပ္လုိက္ပါသည္၊၊

အာေသာကမင္းၾကီးသည္ စာခြ်န္ေတာ္တစ္ေစာင္ကိုလည္း ပါးလုိက္ေသးသည္ဟုဆုိပါသည္၊၊ “အေဆြ ေတာ္မင္း ငါသည္ ရတနရာသုံးပါးကို ယုံၾကည္ဆည္းကပ္ကုိးကြယ္သူ ျဖစ္ပါသည္၊၊ သင္မင္းျမတ္ ကုိလည္း ရတနာသုံးပါးကိုဆည္းကပ္ကုိးကြယ္သူ ျဖစ္ေစခ်င္ပါသည္၊၊”ဟူ၍ သ၀ဏ္လႊာဆက္ေစ သည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊

ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္းသည္ အာေသာကမင္းၾကီးေပးပုိ႔လိုက္သည့္ မင္းေျမွာက္တန္ဆာမ်ားျဖင့္ ဒုတိ ယအၾကိမ္ ရာဇဘိသိက္ပြဲကိုခံယူခဲ့ပါသည္၊၊

အရွင္မဟိႏၵသည္ သီရိလကၤာသုိ႔ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား၊ အဌကထာမ်ားႏွင့္၊ ဋီကာက်မ္းမ်ားစြာကို ေဆာင္ ယူလာခဲ့ၿပီး၊ အႏုရာဓပူရျမဳိ့ေတာ္ၾကီးတြင္ မဟာ၀ိဟာရေက်ာင္းတုိက္ၾကီးကို တည္ေထာင္လ်က္ ဗုဒၶစာေပႏွင့္သာသနာေတာ္ကို သီရိလကၤာတုိ႔၏ႏွလုံးသားအတြင္းသုိ႔ နက္နဲစြာစုိက္ထူခဲ့ေလသည္၊၊

အရွင္မဟိႏၵသည္ မဟာ၀ိဟာရေက်ာင္းတုိက္ၾကီးတြင္ သံဃာေတာ္(၃,၀၀၀)ေက်ာ္တုိ႔ႏွင့္အတူ အိႏၵိယ အကၡရာျဖင့္ေရးသားထားသည့္ ပါဠိစာေပက်မ္းမ်ားအားလုံးကို သီဟဠိဘာသာသုိ႔ျပန္ဆုိၿပီး၊ သင္ၾကား ပုိ႔ခ်ခဲ့ပါသည္၊၊

ထုိသီဟဠဘာသာက်မ္းမ်ားကို ေနာင္အခါ“အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ၊ အရွင္ဓမၼပါလ၊ အရွင္ဗုဒၶဒတၱ၊ အရွင္ဥပေသန”တုိ႔မွ ပါဠိဘာသာသုိ႔ျပန္ဆုိခဲ့ၿပီး၊ ပါဠိစာေပမ်ားႏွင့္အတူ ဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ ျမန္ မာႏုိင္ငံႏွင့္အျခားေသာႏုိင္ငံမ်ားစြာသုိ႔ ျပန္႔ပြားစည္ပင္လာခဲ့ပါသည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္လာပုံကို တင္ျပေဆြးေႏြး၍ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ ျပည့္စုံပါၿပီ၊၊ ျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္အခါက ျမတ္စြာဘုရားရွင္အားအသက္တမွ်ယုံၾကည္ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ခဲ့ၾကသည့္ ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႔သည္ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ဘာသာျခားႏုိင္ငံမ်ားအ ျဖစ္သို႔ေရာက္ေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရပါသည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္က ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံမဟုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ျမတ္စြာ ဘုရားပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီး ႏွစ္ေပါင္း(၃၀၀)ခန္႔မွစတင္ျပီး ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္ယုံၾကည္သည့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အျဖစ္သို႔ေရာက္ခဲ့ရုံမွ်မက၊ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားကို ကမၻာသို႔ျဖန္႔ျဖဴးရာတြင္ အဓိကႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္လာခဲ့ သည္မွာ ဗုဒၶဘာသာအတြက္အားတက္ဖြယ္ ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလ်က္စာတမ္းကိုအ ဆုံးသတ္အပ္ပါသည္၊၊             ၊၊

{Note/ “Early History of Buddhism in Ceylon,E.W.Adikaram”ႏွင့္ အျခားသီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ သ မုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို ကိုးကား၍ဤစာတမ္းကို ေရးသားတင္ျပအပ္ပါသည္၊၊}

အရွင္ေက၀လ(အလင္းစက္)

{မဟာ၀ိဇၨာ-သီရိလကၤာ}

မကုဋာရာမျမန္မာေက်ာင္းတုိက္၊

ကိုလံဘုိျမဳိ့၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊၊

(၄.၉.၂၀၁၂)