သာသနာ့အံ့ဖြယ္(၈)ျဖာ၊၊ ၊၊

“သာသနာ”ဟူသည့္ေ၀ါဟာရကုိ ယေေန႔ေခတ္တြင္ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္းမ်ားစြာမွ အသုံးျပဳေနၾကသည္ ကို ေတြ႔ရပါသည္၊၊ 

အမွန္စင္စစ္“သာသနာ”သည္ ပါဠိေ၀ါဟာရျဖစ္ပါသည္၊၊ “ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဆုံးမသင္ၾကားခ်က္ ပိဋကတ္စာေပတည္ရွိရာေနရာကုိ သာသနာဟုေခၚပါသည္၊၊”

  ထူးထူးျခားျခားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိေနသည့္ ခရာစ္ယာန္ႏွင့္၊ မြတ္စလင္တုိ႔ကလည္း “သာသနာျပဳအဖြဲ႔မ်ား”ဟူ၍ပင္ နာမည္မွည့္ထားၾကသည္ကို ေလ့လာရပါသည္၊၊

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ထူးျမတ္သည့္ေ၀ါဟာရကိုယူ၍ အသုံးျပဳျခင္းအားျဖင့္ ၄င္းတုိ႔၏ဘာသာေရးလုပ္ ငန္းမ်ား ပိုမုိထိေရာက္ေအာင္ျမင္ႏုိင္သည္ဟုတြက္ဆျပီး အသုံးျပဳဟန္တူပါသည္၊၊ သုိ႔ေသာ္ “ဗုဒၶရွင္ေတာ္၏ ဆုံးမသင္ၾကားခ်က္မ်ား မတည္ရွိရာဘာသာမ်ားကို သာသနာဟူ၍ေခၚႏုိင္ျခင္းမရွိ”သည္ကို ပါဠိစာေပႏွင့္အလွန္းေ၀းသည့္ ဘာသာျခားတုိ႔သိၾကဟန္ မတူပါေခ်၊၊

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဆုိဆုံးမသင္ၾကားခ်က္တုိ႔ တည္ရွိရာသာသနာေတာ္ျမတ္တြင္ ထူးျခားခ်က္(၈)မ်ဳိး ရွိပါသည္၊၊ ထူးျခားသည့္ျဖစ္စဥ္(၈)မ်ဳိးဟုလည္း ေခၚႏုိင္ပါသည္၊၊ ျမန္မာစာေပတြင္မူ “အံ့ဖြယ္ရွစ္ျဖာ သာသနာ”ဟူ၍ အသိမ်ားပါသည္၊၊

ဗုဒၶသာသနာေတာ္တြင္မွ မဟုတ္၊ အျခားေသာဘာသာေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္လည္း “အစစ္အမွန္ႏွင့္၊ အတုအေယာင္”ဟူ၍ ရွိပါသည္၊၊ ဘာသာေရးကုိခုတုံးလုပ္၍ ကိုယ္က်ဳိးလုပ္ျခင္းမ်ားႏွင့္၊ ဘာသာ ေရးကုိ အကာအကြယ္ယူ၍ အၾကမ္းဖက္လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ၾကျခင္းမ်ားစြာတို႔ ျဖစ္ပါသည္၊၊

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သင္ၾကားေတာ္မူထားသည့္ အံ့ဖြယ္ရွစ္ဖ်ာသာသနာ(ေခၚ)အဖြဲ႔အစည္းၾကီးမ်ား၏ ထူးျခားခ်က္(၈)မ်ဳိးသည္ လူေလးေယာက္ထက္ပို၍ စုေပါင္းအလုပ္ လုပ္ၾကသည့္အဖြဲ႔စည္းတုိင္းတြင္ ရွိႏုိင္သည္ဟု သုံးသပ္မိပါသည္၊၊

အေၾကာင္းမွာ အဖြဲ႔အစည္းတုိင္းတြင္ မူမမွန္သူမ်ား၊ ယုတ္မာသူမ်ား၊ အလုိဆုိးရွိသူမ်ားသည္ ထုိထုိအဖြဲ႔ အစည္းမ်ားတြင္ အခုိက္အတန္႔မွ်တည္ေနႏုိင္ျပီး၊ တစ္နည္းနည္းျဖင့္အဖြဲ႔အစည္းမွ လြင့္ေပ်ာက္ထြက္ခြါ ရတတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္၊၊

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သာသနာေတာ္၏ထူးျခားျဖစ္စဥ္ အံ့ၾသဖြယ္ရာအေျခအေန(၈)မ်ဳိးကို သမုဒၵရာႏွင့္ဥပမာျပဳ၍ သင္ၾကားထားခဲ့ပါသည္၊၊ သမုဒၵရာ၏ျဖစ္တည္ပုံ(၈)မ်ဳိးကို ေအာက္ပါအတုိင္းေလ့လာရပါသည္၊၊

(၁) အစဥ္အတုိင္းနက္ျခင္း၊

(၂) ကမ္းကိုေရမေက်ာ္ျခင္း၊

(၃) ရြံ႔ဖြယ္ရာမ်ားကို လက္မခံျခင္း၊

(၄) အမည္တစ္မ်ဳိးသာ ထားရွိျခင္း၊

(၅) အတုိးအေလ်ာ့မရွိျခင္း၊

(၆) ရတနာတုိ႔ျဖင့္ ျပည့္ေနျခင္း၊

(၇) အရသာတစ္မ်ဳိးတည္း ရွိျခင္း၊

(၈) ငါးအၾကီးစားမ်ား၏ ေနရာျဖစ္ျခင္း၊၊

သမုဒၵရာၾကီးမ်ား၏ ထူးျခားခ်က္(၈)မ်ဳိးကို ပါဠိစာေပတြင္ေဖာ္ျပထားသည့္အတုိင္း အေသးစိတ္ေဆြးေႏြး တင္ျပလိုက္ရပါသည္၊၊

မဟာသမုဒၵရာၾကီးမ်ားသည္ ျမစ္ေခ်ာင္းအုိင္တုိ႔ႏွင့္ မတူပါ၊၊ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအုိင္တုိ႔သည္ ေရတိမ္ေရ နက္ခန္႔မွန္းရန္ အလြန္ခက္ခဲပါသည္၊၊ အခ်ဳိ႔ျမစ္ႏွင့္ေခ်ာင္းတုိ႔သည္ ဆိပ္ကမ္းတြင္အလြန္နက္ျပီး၊ ေရ လယ္ေခါင္တြင္မူ တိမ္ေနတတ္ပါသည္၊၊ အခ်ဳိ႔ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားကမူ ကမ္းတြင္သာမန္မွ်နက္ျပီး၊ ေရအ လယ္တြင္မူ အလြန္နက္ပါသည္၊၊

ထုိသုိ႔ေရတိမ္ေရနက္ကို မသိရေသာေၾကာင့္ ေရသုိ႔ဆင္းမိသူမ်ားသည္ ေရနစ္ျခင္းစသည့္အႏၱရာယ္မ်ားကို ရင္ဆုိင္ၾကရပါသည္၊၊ သမုဒၵရာၾကီးမ်ားသည္ကမ္းတစ္ဘက္မွ အျခားကမ္းတစ္ဘက္ကို မျမင္ သာေလာက္ေအာင္ ၾကီးမားၾကေသာ္လည္း ေရတိမ္ေရနက္တြင္မူ ကမ္းစပ္တြင္ေရတိမ္ျပီး၊ ျဖည္းျဖည္းျခင္းသာ အစဥ္အတုိင္းနက္သြားၾကပုံမွာ အတူတူျဖစ္ပါသည္၊၊

ျမစ္ေခ်ာင္းတုိ႔သည္ မုိးမ်ားလ်င္မ်ားသမွ် ကမ္းကိုေရေက်ာ္ေလ့ရွိျပီး၊ အနီးေနသူတုိ႔ အႏၱရာယ္ျဖစ္ ၾကရပါသည္၊၊ သမုဒၵရာၾကီးမ်ားသည္ မုိးမည္မွ်မ်ားေစကာမူ ကမ္းေပၚသုိ႔ေရေက်ာ္တက္ျခင္း မရွိၾကပါ၊၊

သမုဒၵရာေရသည္ အလြန္သန္႔ရွင္းၾကည္လင္ပါသည္၊ အေၾကာင္းမွာ သမုဒၵရာသည္ ေရထဲတြင္အပုတ္ ေကာင္မ်ားႏွင့္၊ အမႈိက္အညစ္အေၾကးမ်ားကိုလက္ခံေလ့မရွိဘဲ ျပင္ပသုိ႔ေရာက္ေအာင္ လႈိင္းျဖင့္ပုပ္ျပစ္ေလ့ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္၊၊

သမုဒၵရာတြင္းသုိ႔ ျမစ္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ေခ်ာင္းေပါင္းမ်ားႏွင့္ အင္းအုိင္ေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔မွ ေရအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔ စီး၀င္ေလ့ရွိၾကပါသည္၊၊ သမုဒၵရာတြင္းသုိ႔ေရာက္ျပီးခ်ိန္တြင္ ျမစ္အမ်ဳိးႏွင့္၊ ေခ်ာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔မွ ၀င္ေရာက္လာေသာေရမ်ားသည္ “သမုဒၵရာေရ”ဟူ၍သာလ်င္ နာမည္တစ္မ်ဳိးတည္း ခံယူရပါသည္၊၊

ျမစ္ေခ်ာင္းတုိ႔သည္ မုိးမ်ားလ်င္ေရလွ်ံတက္ျပီး၊ ပတ္၀န္းက်င္ရွိသက္ရွိသတၱ၀ါတုိ႔ ေရေဘးေတြ႔ၾကရပါ သည္၊၊ မုိးနည္းသည့္ႏွစ္မ်ားတြင္မူ ေရခမ္းသျဖင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းကိုမွီခုိေနရသည့္ သက္ရွိတုိ႔ေရငတ္ေဘးျဖင့္ ဆင္းရဲၾကရပါသည္၊၊

သမုဒၵရာၾကီးမ်ားသည္ မုိးမ်ားသျဖင့္ေရလွ်ံျခင္း၊ မုိးနည္းသျဖင့္ေရခမ္းေျခာက္ျခင္း မရွိဘဲ၊ ေရျပင္အ တုိးအေလ်ာ့မရွိ တည္ျငိမ္လွပါသည္၊၊

သမုဒၵရာၾကီးမ်ားအထဲတြင္ သဘာ၀အေလ်ာက္ျဖစ္တည္ေနသည့္ စိန္ေရႊေငြ၊ ေက်ာက္၊ နီလာ၊ သႏၱာ၊ ပတၱျမားစသည့္ ရတနာအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔ျဖင့္ ျပည့္ေနပါသည္၊၊ 

သမုဒၵရာၾကီးမ်ားတြင္တည္ရွိေနသည့္ ေရမ်ားသည္ ဆားငန္အရသာတစ္မ်ဳိးတည္းသာ ျဖစ္ၾကပါသည္၊၊

သမုဒၵရာၾကီးမ်ားထဲတြင္ ဧရာမၾကီးမားသည့္ ငါးၾကီးမ်ားႏွင့္၊ ေရသတၱ၀ါအၾကီးစားမ်ားသာ တည္ရွိရွင္ သန္ႏုိင္ပါသည္၊၊ ေဆြးေႏြးတင္ျပျပီးသည့္ သမုဒၵရာ၏ထူးျခားခ်က္ အံ့ဖြယ္ရွစ္မ်ဳိးကို စာရႈသူေလ့လာ သိမွတ္ႏုိင္ျပီဟု ယူဆပါသည္၊၊

အထက္တြင္ ေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္မ်ားမွာ မဟာသမုဒၵရာၾကီးမ်ား၏ ထူးျခားသည့္အဂၤါရွစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါသည္၊၊ ယၡဳအခါ သမုဒၵရာႏွင့္အလားတူ ဗုဒၶျမတ္စြာသာသနာေတာ္၏ ထူးျခားသည့္အေျခအေနရွစ္မ်ဳိး ကိုတင္ျပ ေဆြးေႏြးအပ္ပါသည္၊၊

သာသနာေတာ္၏ ထူးျခားခ်က္ရွစ္မ်ဳိးကို ကဗ်ာပညာရွင္မ်ားမွ ျမန္မာကဗ်ာမ်ားေရးစပ္ခဲ့ၾကသည္ကုိ ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါသည္၊၊ စာရႈသူမ်ားအလြယ္တကူ ေလ့လာရရွိႏုိင္ေစရန္ ထင္ရွားသည့္ “အံ့ဖြယ္ရွစ္ျဖာ သာသနာ”ကဗ်ာကို တင္ျပလိုက္ရပါသည္၊၊

“အစဥ္နက္၀ွန္း၊

ကမ္းကိုမလြန္၊

ရြံဖြယ္ဆယ္ပစ္၊

တစ္မည္ျဖစ္ျခင္း၊

မယြင္းမတုိး၊

ဆယ္မ်ဳိးရတနာ၊

ရသာဆားတူ၊

ၾကီးသူေနရာ၊ အံ့ရွစ္ျဖာတည္း၊၊”

“အစဥ္နက္၀ွန္း”

သာသနာေတာ္သည္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ မဂ္၊ ဖုိလ္၊ နိဗၺာန္ဟူ၍ အစဥ္အတုိင္းက်င့္စဥ္ႏွင့္၊ ပန္းတုိင္ မ်ားသည္အစဥ္အတုိင္း ထူးျခားနက္နဲပါသည္၊၊ 

“ကမ္းကိုမလြန္”

သာသနာေတာ္တြင္ လူသားမ်ားအတြက္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ား၊ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ က်င့္၀တ္ စည္းကမ္းမ်ားဟူ၍ မ်ားစြာပင္တိက်စြာတည္ရွိပါသည္၊၊ သာသနာေတာ္အတြင္းတြင္ လူႏွင့္သံဃာတုိ႔သည္ က်င့္၀တ္မ်ားကိုေဖာက္ျဖက္ျခင္း မျပဳရပါ၊၊

“ရြံဖြယ္ဆယ္ျပစ္”

အကယ္၍ သာသနာေတာ္အတြင္းမွ လူတစ္ေယာက္၊ သုိ႔မဟုတ္-ရဟန္းသံဃာတစ္ပါးသည္ ဗုဒၶရွင္ ေတာ္ခ်မွတ္ထားသည့္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းကို ေဖာက္ဖ်က္ခဲ့သည္ရွိေသာ္ ဗုဒၶဘာသာကုိယ္က်င့္တရား ပ်က္ယြင္းသူအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရပါသည္၊၊

ထုိသူမ်ဳိးကုိ “ရြံမုန္းဖြယ္ေကာင္းသူ”ဟု သတ္မွတ္ပါသည္၊၊ မတင့္တယ္သည့္ စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္သူ သည္ တစ္နည္းနည္းျဖင့္သာသနာမွ အေ၀းသို႔လြင့္စင္ရပါေတာ့သည္၊၊ ဆုိလုိသည္မွာ စည္းပ်က္သူတုိ႔ သြားရေလ့ရွိသည့္ လက္ရွိဘ၀ဆင္းရဲေဘးႏွင့္၊ သံသရာဘ၀အပါယ္ေဘးမ်ားသုိ႔ လြင့္စင္က်ေရာက္ ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊၊

“တစ္မည္ျဖစ္ျခင္း”

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္အတြင္းသုိ႔ မ်ဳိးႏြယ္အမ်ဳိးမ်ိဳးမွလူတုိ႔သည္ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္လာ ေလ့ရွိၾကေသာ္လည္း၊ သာသနာေတာ္အတြင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါ “သက်ပုတၱ=ဘုရားရွင္၏သား ေတာ္/သမီးေတာ္”ဟူ၍သာလ်င္ နာမည္တစ္မ်ဳိးတည္းသာ ခံယူၾကရပါသည္၊၊

“မယြင္း၊ မတုိး”

နိဗၺာန္ခ်မ္းသာသုိ႔ ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းသူမ်ားစြာ ေရာက္ရွိၾကသျဖင့္၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာတြင္ ေနရာ ျပည့္သြားျခင္းႏွင့္၊ လူတုိ႔ကုိယ္က်င့္တရား ေဖာက္ဖ်က္ၾကသျဖင့္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာသုိ႔ေရာက္ႏုိင္သူနည္းပါးျပီး၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာတြင္ ေျခာက္ကပ္ေနျခင္းဟူ၍ မရွိပါ၊၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာသည္ အျမဲသာယာစုိေျပ ေနျပီး၊ ေအးခ်မ္းေနသည့္ခ်မ္းသာအစစ္တည္ရွိရာ ျဖစ္ေနပါသည္၊၊

“ဆယ္မ်ဳိးရတနာ”

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္ျမတ္ၾကီးတြင္ မဂ္ေလးပါး၊ ဖုိလ္ေလးပါး၊ နိဗၺာန္၊ ပရိယတ္ဟူေသာ ရတနာဆယ္မ်ဳိးတုိ႔ျဖင့္ ျပည့္ေနပါသည္၊၊ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္သူမ်ားအားလုံးကို ရတနာဆယ္မ်ဳိးတုိ႔ ျဖင့္ လူခ်မ္းသာမ်ားအဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိေစပါသည္၊၊

“ရသာ ဆားတူ”

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္ျမတ္တြင္ ပန္းတုိင္တစ္ခုတည္းသာ ရွိပါသည္၊၊ လြတ္ျငိမ္းသည့္ ခ်မ္းသာျဖစ္ပါသည္၊၊ ခ်မ္းသာအမ်ဳိးမ်ဳိးတြင္ အစစ္မွန္ဆုံးေသာ ခ်မ္းသာစစ္ျဖစ္ပါသည္၊၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ ခံစားရသည့္ေနာက္ဆုံးအရသာသည္ “လြတ္ေျမာက္မႈအရသာ”တစ္ခုတည္းသာ ျဖစ္ပါသည္၊၊

“ၾကီးသူေနရာ”

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ တည္ေထာင္ေတာ္မူသည့္ သာသနာေတာ္သည္ အမ်ဳိးယုတ္ညံ့သူတုိ႔ ေနခြင့္ရွိသည့္ေနရာ မဟုတ္ပါေပ၊၊ ဘုန္းကံျမင့္သူတုိ႔သာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ခြင့္ရသည့္ သာသနာေတာ္ျဖစ္ပါသည္၊၊ ဗုဒၶဘာသာကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေနသူမ်ားသည္ ပါရမီရွိၾကသည့္ ဘုန္းကံျမင့္မားသူမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္၊၊

2013-ခုႏွစ္တြင္က်ေရာက္သည့္ ျမန္မာႏွစ္သစ္ကူး အထူးေဆာင္းပါးအျဖစ္ “အလင္းစက္”စာဖတ္သူ မ်ားသုိ႔ သာသနာေတာ္၏ထူးျခားခ်က္(၈)မ်ဳိး၊ “အံ့ဖြယ္ရွစ္ျဖာသာသနာ”စာတမ္းကို တင္ျပေဆြးေႏြး လုိက္ရပါသည္၊၊

“ပန္းပိေတာက္ခုိင္၀ါတုိ႔ ေရႊရည္လူးသည့္ မဂၤလာရွိေသာ ျမန္မာႏွစ္သစ္ကူးမွသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေပ်ာ္ရြင္ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ”ေၾကာင္း “အလင္းစက္အရွင္”မွ ႏွစ္ဦးဆုမြန္ေခြ်လ်က္စာတမ္းကို အဆုံးသတ္လုိက္ရပါသည္၊၊                ၊၊

အရွင္ေက၀လ(အလင္းစက္)

{B.A-Eng, M.A-Sri Lanka}

မကုဋာရာမျမန္မာေက်ာင္းတုိက္၊

ကုိလံဘုိျမဳိ့၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊၊ (14/04/2013)